De Mystery Burger in Nederweert: Overschot maakt nog geen winst

‘Aan de orde is agendapunt 11 Berap 2,’ leest burgemeester Birgit op de Laak. ‘U wordt voorgesteld met aanpassing van de meerjarenbegroting 2025 tot en met 2029 conform Berap 2…’ ze hapt even adem, ‘…en de septembercirculaire.’ Meestal zijn dergelijke agendapunten hamerstukken. Maar de gemeenteraad van Nederweert lijkt ervan in de war te raken. Niet van de cijfers, maar van het gereedschap.

‘We hebben in Nederweert het afgelopen jaar tijdelijke opvang van asielzoekers gehad,’ zegt Martin van Montfort (D66). ‘Dat is wat ons betreft allemaal goed verlopen.’ Met deze Berap – de afkorting staat voor bestuursrapportage – blijkt dat de gemeente er geld aan overhoudt. ‘Plat gezegd hebben we er 1,1 miljoen euro winst op gemaakt,’ legt Van Montfort uit.

Zoals dat bij een Berap hoort, wordt dat geld dan toegevoegd aan de algemene reserve. ‘Dat voelt wrang,’ vindt Van Montfort. Hij ziet liever een meer directe besteding. ‘We hebben een half jaar geleden geld beschikbaar gesteld om op deze locatie een park in te richten,’ zegt hij. Misschien kan dat park ‘geplust’ worden, denkt hij. Of voor de buurt iets doen. Of anders iets voor de doelgroep nieuwkomers. ‘Taallessen of iets in die trant.’ Echt een voorstel dient hij zelf niet in. Hij zegt te hopen op voorstellen van het college.

‘In plaats van winst hebben gemaakt, kunnen we het college complimenteren dat ze het goedkoper hebben kunnen organiseren,’ vindt Mark Houben (CDA). Het overschot – om het zo maar te noemen – houdt hij liever als reserve. ‘We hebben wel wat financiële uitdagingen voor de boeg,’ zegt hij. ‘Als er ideeën komen kunnen we daar altijd naar kijken,’ vindt Marcel Vossen (JAN). ‘Ik zou aan de Berap willen vasthouden.’ Ook wethouder Jorik Franssen vindt dat. ‘Ik zou mee willen geven het niet via de Berap over de inhoud te hebben,’ legt de wethouder uit.

Dat is ook wel logisch. Een bestuursrapportage is een instrument van de controle, niet van de kaders. Niets staat Van Montfort in de weg om ook een eigen voorstel in te dienen. Zoals een motie, een motie vreemd, of zelfs een initiatiefvoorstel. Maar dat komt er niet. ’Ik zou van het college ook wel een reactie op de inhoudelijke vraag willen,’ interrumpeert Van Montfort.

‘Ik zou zeggen dat de vergoeding voor de opvang van het Rijk positief uitpakt,’ zegt burgemeester Op de Laak. ‘Winst’ moet je het volgens haar niet noemen. Het is vast niet de ‘vraag’ die Van Montfort bedoelde, maar een echte andere heeft Van Montfort zelf ook niet gesteld. Blijkbaar is Van Montforts frame het overschot ‘winst’ te noemen overheersender dan zijn wens voor besteding ervan.

‘Ik heb behoefte aan een korte schorsing,’ zegt Van Montfort. ‘Technisch klopt het dat het over de Berap gaat,’ zegt hij erna. ‘En ja: als er geld over is gaat dat normaal gesproken naar de algemene reserve.’ Maar dit zijn andere omstandigheden, zegt hij. ‘Vrijwilligers hebben taallessen gegeven, er was geen geld voor boeken — en nu is er winst gemaakt op mensen die halfjaar in containers werden opgevangen.’ Een amendement zal hij niet indienen. ‘Wij voelen ook wel dat daar geen meerderheid voor is.’

Die zal er inderdaad niet zijn, maar niet om de reden die Van Montfort denkt. ‘De kwalificaties die u aan de opvang geeft werp ik verre van me,’ zegt burgemeester Op de Laak nog, waarmee het bespreekpunt is afgesloten. Niet omdat er niets te zeggen viel, maar omdat er de facto niets werd voorgelegd. Een inhoudelijk voorstel had zomaar wel tot een inhoudelijk debat kunnen leiden. Maar dan moet je wel voordat je je frame begint te timmeren, weten welk gereedschap je daarvoor gebruikt.

Dit was de laatste Mystery Burger van 2025. Tijd voor reces, reflectie en een kerstrui die vermoedelijk eerder aan het denken zet over goede smaak dan over de staat van de democratie. Tot in januari.