Overslaan en naar de inhoud gaan

Stedelijkheid bepalend bij afvalinzameling

De inzameling van huishoudelijk afval neemt toe, vooral in steden. Maar bij inzamelen van klein gevaarlijk afval gaat het vaak mis.

Mensen bij afvalcontainers
− Shutterstock

Voor het eerst in jaren is de hoeveelheid ingezameld huishoudelijk afval gestegen. In 2024 zamelden gemeenten in totaal 8,2 miljard kilogram huishoudelijk afval in. Dat komt neer op 459 kilogram per inwoner, acht kilogram meer dan in 2023. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De drie grootste afvalstromen – fijn huishoudelijk restafval, groente-, fruit- en tuinafval (gft) en oud papier en karton – zijn samen goed voor 60 procent van het totaal. In 2024 ging het respectievelijk om 149, 91 en 40 kilogram per persoon. Deze verdeling bleef vrijwel gelijk aan die van een jaar eerder.

Achteraf scheiden

De manier waarop gemeenten afval inzamelen verschilt sterk en wordt vooral bepaald door hun mate van stedelijkheid. In stedelijke gemeenten wordt afval vaker achteraf gescheiden. Daardoor wordt er relatief meer restafval ingezameld en minder gft-afval. Inwoners van deze gebieden leveren minder vaak hun gft apart in doordat ze vaker in appartementen zonder tuin wonen.

In minder stedelijke en landelijke gebieden wordt gft-afval juist vaker apart ingezameld. Dat komt onder meer doordat mensen daar vaker een tuin hebben en gemeenten doorgaans betere voorzieningen hebben voor gescheiden inzameling.

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Niet alle afvalstromen hangen samen met de stedelijkheid. Zo is de hoeveelheid ingezameld glas per inwoner vrijwel gelijk in zowel (zeer) stedelijke als niet-stedelijke gemeenten. Ook andere afvalstromen, zoals textiel en pmd, tonen beperkte verschillen, al was ook hier per inwoner iets meer ingezameld dan in 2023.

Klein gevaarlijk afval

Naast het reguliere huishoudelijk afval zijn gemeenten verplicht om klein gevaarlijk afval in te zamelen. Uit controles van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) bij 31 zogenoemde KGA-depots blijkt dat die inzameling vaak niet te voldoen aan de wettelijke vereisten voor veilige inzameling. In 22 gevallen trof de ILT overtredingen aan, variërend van gebrekkig toezicht tot onjuiste verpakking en etikettering van gevaarlijke stoffen. Zo werden slecht verpakte accu’s aangetroffen die lood en zuur lekten, met risico op bodem- en waterverontreiniging. Ook ontbreken regelmatig etiketten, waardoor medewerkers en vervoerders niet weten welke stoffen zij hanteren. Dat vergroot de kans op blootstelling aan giftige stoffen.

Kennis ontbreekt

Gemeenten zijn verplicht KGA gescheiden in te zamelen om te voorkomen dat het tussen huishoudelijk afval belandt of wordt gedumpt. De manier waarop dat gebeurt, mogen zij zelf bepalen. Veel gemeenten maken gebruik van een depot of een chemokar, waarvoor de versoepelde Chemokar-regeling geldt. Die regeling maakt de inzameling weliswaar laagdrempelig, maar dan nog worden er strikte eisen gesteld aan verpakking en vervoer ervan. Volgens de ILT ontbreekt het depotmedewerkers vaak aan kennis van de regels.

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Plaats als eerste een reactie

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Melden als ongepast

Door u gemelde berichten worden door ons verwijderd indien ze niet voldoen aan onze gebruiksvoorwaarden.

Schrijvers van gemelde berichten zien niet wie de melding heeft gedaan.

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in