Stikstofplan IPO, VNG en LTO is, zeggen anderen, ‘onvoldoende’

Een ‘bouwstenendocument’ voor een structurele reductie van de stikstofuitstoot en daardoor weer lostrekken van de vergunningverlening. Daarmee kwamen de overheidskoepels VNG en IPO donderdag naar buiten, samen met agrarische belangenverenigingen LTO en NAJK. In een melkveestal zetten ze hun handtekening.

De vier partijen spreken van een aanscherping en concretisering van het startpakket dat de ministeriële commissie van het kabinet-Schoof eind april naar buiten bracht. Want de vergunningverlening moet losgetrokken worden, de boeren willen zekerheid voor hun toekomst, en de provincies vrezen de handhavingsverzoeken van milieugroepen als MOB. Typerend voor de provinciale situatie is een uitspraak van de Raad van State een week geleden: de provincies Gelderland en Noord-Brabant hebben onvoldoende onderbouwd waarom ze de door milieugroepen aangevochten natuurvergunningen van een geitenhouderij en een varkenhouderij niet intrekken. Zij hadden in hun weigering verwezen naar het huidige stikstofbeleid.

Onvoldoende

Al op de dag van de presentatie reageren vier andere belangengroepen afwijzend op het bouwstenendocument: werknemersvereniging VNO/NCW, Bouwend Nederland, Natuurmonumenten en Natuur & Milieu. Hun oordeel erover: ‘onvoldoende’. Met wat de andere vier op schrift hebben gesteld, komt volgens hen de vergunningverlening nog steeds niet los. ‘Die komt pas weer op gang als het kabinet maatregelen neemt die juridisch hard maken dat de stikstofuitstoot daalt, zodat activiteiten niet tot verslechtering van de natuur leiden.’

Het startpakket

In hun gisteren gepresenteerde stikstofplan sluiten VNG, IPO, NAJK en LTO nauw aan bij het startpakket van april, en ook bij datgene waarmee landbouwminister Femke Wiersma sinds vorig jaar bezig is: het invoeren van een nieuw emissiebeleid, met emissieplafonds voor individuele boeren, en een nieuwe stikstofwet die niet stuurt op de Kritische Depositiewaarden (KDW’s) van een natuurgebied. In plaats daarvan komen in de wet emissiereductiedoelen, koersend op een halvering van de ammoniakuitstoot door de landbouw.

Waar het de provincies voor een belangrijk deel omgaat, zo staat in het bouwstenendocument, is ‘het kunnen afwijzen van de ruim 500 handhavings- en intrekkingsverzoeken die al voorliggen en tot nog meer onzekerheid leiden’. Om ‘het stikstofslot’ van Nederland open te breken, zijn dwingende maatregelen bespreekbaar, zo valt te lezen. Denk aan ‘wettelijke herkaveling’ in zones rond kwetsbare natuurgebieden, en het intrekken van vergunningen of eventuele kortingen op de dier- en fosfaatrechten van een boer als hij of zij het individuele emissieplafond niet op tijd bereikt.

Wat doet het kabinet?

De vier partijen komen nu met hun bouwstenendocument naar buiten, terwijl zij weten dat het demissionaire kabinet aangekondigd heeft komende maand, augustus, een vervolg op het startpakket uit april te presenteren. Bovendien heeft demissionair landbouwminister Wiersma voor de komende periode meerdere specificeringen beloofd van haar nieuwe emissiebeleid, een beleid dat de vier expliciet ondersteunen. Na de zomer, zo heeft ze gezegd, komt ze met haar plan voor een nieuw vergunningsverleningsstelsel. Dit nieuwe stelsel moet voorkomen, zo schreef ze in april, dat ‘zelfs verduurzaming wordt geblokkeerd’ en wandeltochten niet doorgaan.

Rond de zomer wil ze duidelijk maken hoe de ze Kritische Depositiewaarde (KDW) uit de wet wil halen. In het najaar presenteert ze daarnaast haar plan voor het invoeren van meer doelsturing, op basis van ‘afrekenbare, bedrijfsspecifieke normen voor 2035, die technisch en economisch haalbaar zijn’.