Wat is de reikwijdte van het taakstrafverbod?

Een taakstraf wordt niet als passende straf gezien bij mishandeling van hulpverleners of handhavers. Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel brengt daarom een wijziging van het Wetboek van Strafrecht in consultatie om het taakstrafverbod uit te breiden en aan te scherpen. Wat is namelijk de reikwijdte van deze groepen?

Dilemma's onderkend

Het kabinet onderkent de dilemma’s die spelen bij de afbakening van deze groepen, zo zou er bijvoorbeeld een onderscheid kunnen worden gemaakt tussen acute zorgverleners en opsporingsambtenaren. Een wijziging die wordt voorgesteld is om mishandeling van personen die in de frontlinie opereren, en geen stap kunnen terugdoen als zij te maken krijgen met geweld, de dader zwaarder aan te rekenen dan vergelijkbaar geweld tegen andere personen. Een andere aanpassing is om expliciet vast te leggen dat daar waar het taakstrafverbod van toepassing is ook geen geldboete kan worden opgelegd. De vermeende onduidelijkheid hierover in de praktijk zou hiermee worden weggenomen.

Afwijken van taakstrafverbod

Een derde wijziging in het taakstrafverbod is het invoeren van een hardheidsclausule, waardoor de rechter in uitzonderlijke gevallen gemotiveerd mag afwijken van het taakstrafverbod bij recidive. Binnen strikte grenzen krijgt de rechter zo de mogelijkheid om toch een taakstraf op te leggen aan mensen die binnen vijf jaar na het verrichten van hun taakstraf opnieuw worden veroordeeld voor een soortgelijk misdrijf. Deze clausule geldt alleen bij recidive van relatief lichtere feiten, zoals het stelen van een fles cola. Tot slot moet het straks mogelijk worden om een taakstraf op te leggen in combinatie met een geheel of gedeeltelijk voorwaardelijke gevangenisstraf. Nu kan dat alleen met een geheel onvoorwaardelijke gevangenisstraf worden gecombineerd. Dit geeft de rechter meer ruimte voor maatwerk.

Absoluut onacceptabel

Van Weel noemt het vanzelfsprekend ‘absoluut onacceptabel’ dat ambulancepersoneel met vuurwerk wordt bekogeld en agenten stenen naar hun hoofd krijgen, ‘terwijl zij zich bezighouden met de veiligheid en gezondheid van ons allen’. Een taakstraf is volgens hem geen passende straf voor daders die zich schuldig hebben gemaakt aan dit soort ‘laffe delicten’. De demissionair minister stelt dat de uitbreiding van het taakstrafverbod de strafrechtelijke norm onderstreept dat mishandeling van hulpverleners en handhavers onacceptabel is. De einddatum van de consultatie ligt op 3 oktober 2025.