Harmony with Nature: natuurlijke systemen als basis voor duurzame ontwikkeling

Auteur bijdrage: Eric Schouwenberg - Lead Natuurpositieve toekomst

Op Biodiversiteitsdag 2025 staan we stil bij het belang van biodiversiteit. Het thema ‘Harmony with nature and sustainable development’ benadrukt dat echte vooruitgang alleen mogelijk is wanneer we samenwerken mét de natuur. Het herstellen en versterken van (eco)systemen is essentieel, voor biodiversiteit én voor een duurzame, gezonde samenleving.

Bij Arcadis zet ik me elke dag in om natuurlijke systemen centraal te stellen. Samen met collega’s, opdrachtgevers en partners werk ik aan integrale oplossingen voor biodiversiteit, klimaat en water, vaak gebaseerd op Nature Based Solutions.

Wat doen gezonde ecosystemen voor ons?

Gezonde ecosystemen zorgen onder andere voor waterveiligheid, klimaatregulatie, verkoeling, betere luchtkwaliteit en meer sociale cohesie. Ze zijn dus niet alleen ecologisch waardevol, maar leveren ook maatschappelijke én economische meerwaarde. Denk aan robuuste watersystemen die droogte en overstromingen helpen voorkomen en zo schade beperken. Als maatschappij kunnen we zo ook veel schadekosten besparen. Om die meerwaarde te benutten en te versterken, kiezen we bij Arcadis bewust voor oplossingen die beginnen bij het landschap en aansluiten op natuurlijke processen. Zo ontstaan robuuste oplossingen die op lange termijn blijven werken.

Van visie naar uitvoering: in vijf stappen

Wij helpen opdrachtgevers van strategie tot realisatie. Onze geïntegreerde aanpak bestaat uit vijf stappen:

1.  Analyse van het natuurlijke (eco)systeem 
   Denk aan bodem, water, ecologie en hoe deze samenhangen in bijvoorbeeld stedelijke gebieden, natuurgebieden of landbouwregio’s.
2.  In kaart brengen van ecosysteemdiensten 
   Zoals natuurlijke waterberging bij gebiedsontwikkeling, verkoeling in steden of biodiversiteit als verrijking van infrastructuurprojecten.
3.  Ruimtelijke koppeling van opgaven 
   In projecten zoals klimaatadaptieve wijken, dijkversterkingen of herinrichting van buitengebieden koppelen we biodiversiteit, klimaatadaptatie en waterbeheer slim aan elkaar.
4.  Formuleren van prestatie-indicatoren 
   We maken doelen meetbaar: van soortenrijkdom in een bedrijventerrein of stad tot ecologische verbindingen in een nieuwbouwwijk of waterkwaliteit in een beekdal.
5.  Van plan naar praktijk 
   We ondersteunen bij het ontwerp van natuur-inclusieve infrastructuur, realiseren natuurwinst in gebiedsontwikkelingen en borgen ecologische kwaliteit in uitvoeringsplannen.

Hoe maken we biodiversiteit meetbaar?

Er zijn heel veel methoden om biodiversiteit te meten. Het selecteren van de juiste aanpak voor een project of organisatie is daarbij altijd maatwerk. Wat meet je precies? Met welk doel? Op welke schaal, en met welke indicatoren? Het antwoord daarop hangt sterk af van de context van een project. Daarom is het belangrijk om samen met de opdrachtgever te bepalen wat de meest passende aanpak is. De keuze voor een methode wordt deels bepaald door wet- en regelgeving, evenals door de duurzaamheidsdoelen en -beleid van bedrijven. Denk hierbij aan eisen in vergunningstrajecten, rapportageverplichtingen of de uitvoering van de Europese natuurherstelwet.

Zoals ik al aangaf zijn er veel keuzes in het meten van biodiversiteit. Zelf vind ik de Biodiversity Net Gain Calculator een mooi hulpmiddel. Deze zelfontwikkelde tool maakt biodiversiteit vóór en na een ingreep inzichtelijk, om doelen te kwantificeren en voortgang meetbaar te volgen. Zo wordt biodiversiteit in projecten net zo concreet als bijvoorbeeld CO₂-reductie.

Natuurpositieve acties: praktisch en effectief

Effectief werken aan biodiversiteit begint altijd met een goed begrip van de context. Een bijenhotel plaatsen waar geen bloemen groeien, of een leefgebied creëren voor soorten die toekomstige uitbreidingsplannen in de weg staan, is ecologisch én zakelijk niet verstandig. Bij Arcadis begrijpen we die balans. We ontwerpen, bouwen en beveiligen stedelijke en industriële omgevingen, en weten wat werkt – voor de natuur én voor de praktijk. Daarom adviseren we over concrete, haalbare stappen om biodiversiteit te versterken. Voor investeerders betekent dat: per locatie inzicht krijgen in wat mogelijk is, wat het kost en wat het oplevert. Zo hebben we in heel Europa de bestaande biodiversiteit van vastgoed beoordeeld en per locatie maatregelen voorgesteld, inclusief kostenraming en meetbare baten.

Voor gebiedsontwikkelaars passen we onder meer een waarderingssysteem toe, waarmee we veranderingen in biodiversiteit op wijkniveau meetbaar maken, zowel op de korte als lange termijn. Zo kunnen we gericht adviseren over natuurpositieve maatregelen, bijvoorbeeld voor soorten als huismussen, vleermuizen en gierzwaluwen, daar waar de impact het grootst is.

Samen bouwen aan een natuurpositieve toekomst

Op Biodiversiteitsdag 2025 reflecteren we op de noodzaak van het herstellen en versterken van natuurlijke (eco)systemen. Bij Arcadis zet ik me samen met mijn collega’s in voor het versnellen van een natuurpositieve toekomst, als onderdeel van onze wereldwijde strategie “Accelerating to a planet positive future”. Wij geloven dat een harmonieuze relatie met natuurlijke systemen de sleutel is tot duurzame ontwikkeling en een veerkrachtige toekomst.

Wil jij weten hoe jouw organisatie kan bijdragen aan een natuurpositieve toekomst? Of zoek je een manier om biodiversiteit concreet en meetbaar te maken? Neem gerust contact met me op. Ik denk graag mee.