We gaan weer stemmen. Spil rond de verkiezingswinst is migratie. Als het woord AZC valt in een raadszaal lijkt Nederland collectief zijn verstand te verliezen. Buiten marcheren extreemrechtse ‘Defend’-groepen met fakkels en woede in de ogen. Binnen wordt geschreeuwd over ‘verkrachters’, ‘testosteronbommen’ en ‘eigen volk eerst’. Rechtse politici wrijven zich in de handen. Angst verkoopt en haat mobiliseert. En zo wordt de asielzoeker tot schuldige verklaard van alles wat misgaat.
De asielzoeker als bliksemafleiding
De asielzoeker is niet het probleem maar laat zien wat er misgaat bij de overheid. Het is tijd om dat te veranderen.
De woede is immens maar de feiten zijn schraal. Jaarlijks vragen zo’n 40.000 mensen asiel aan. Daarvan vertrekken er in principe later weer 25.000. Tegelijkertijd komen er volgens het CBS elk jaar ruim 360.000 andere migranten binnen. Oost-Europeanen die het vuile werk doen voor een hongerloon, hoogopgeleide expats die meer verdienen dan een hele straat bij elkaar en studenten. Over hen blijft het oorverdovend stil. Want zonder hen draait de economie niet en zonder de winsten van hun werkgevers evenmin de belastinginkomsten.
Metropoolregio’s en Brainport Eindhoven lokken intussen gretig internationale bedrijven. Merck, Liberty Global, INNOGAMES, AKZO NOBEL en ASML vliegen hoogopgeleide specialisten uit de hele wereld in. Met hun vorstelijke salarissen en riante belastingdeals drijven ze de huizenprijzen op tot boven het kookpunt. Deze expats leven in hun eigen havermelkbubbel, doen online boodschappen met yoga in de ochtend. Geen idee wie ernaast hen woont. Not their problem.
En dan zijn er de goedkope arbeidsmigranten. Zonder hen ligt de economie stil maar hun aanwezigheid sloopt intussen complete wijken. Huizen waar ooit één gezin woonde zijn volgestouwd met Polen. Tuinen verwilderen, verf bladdert af, gordijnen blijven dicht. De sociale samenhang verdampt. De bevolkingssamenstelling verandert razendsnel en voor kwetsbare buurten is het de genadeklap. Bedrijven teren op hun uitgebuite Oost-Europeanen terwijl politici wegkijken. En zodra er dan ook nog een AZC bijkomt barst de bom. Bewoners die zich jarenlang genegeerd voelen, ontladen hun woede online. En in de raadszaal slaat de vlam in de pan.
Intussen rukken de AZC’s ook op naar de middenklassewijken. De straten met keurige tuinen, elektrische fietsen en witte wijn bij het eten. Hier wonen goed opgeleide stellen met vaste banen, een hypotheek, kinderen op hockey en een groeiende knoop in de maag. De inflatie knaagt, de energierekening stijgt, de toekomst voelt wankel. Ze doen alles ‘goed’ maar merken dat zekerheid niet meer vanzelfsprekend is. Hun angst vertaalt zich niet in fakkels maar in juridische bezwaarschriften en financiële kunstgrepen. Geen haat maar paniek verpakt in keurige taal.
Waar komt al die spanning vandaan? Het Sociaal en Cultureel Planbureau weet het al jaren. Waar men ook woont wordt een falende overheid gevoeld. Zorgen zijn groot over waar het heen gaat met wonen, armoede, ongelijkheid, zorg, veiligheid, integratie en misdaad. Als inwoner zien ze het elke dag om zich heen en zetten van daaruit hun machteloosheid om in woede en angst. Juist daar zou de politiek zich mee bezig moeten houden. Maar al decennia schuift Den Haag de echte problemen door en schept de kans om migratie als bliksemafleider te gebruiken.
De asielzoeker is niet het probleem maar laat zien wat er misgaat bij de overheid. Het is tijd om dat te veranderen. We moeten stoppen met angst, wantrouwen en het denken in “wij tegen zij”. In plaats daarvan samen werken aan een toekomst waarin creativiteit en menselijkheid centraal staan. Zo moeilijk kan het toch niet zijn de krachten te bundelen en onzekerheid om te zetten in vertrouwen?
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.