Lange wachttijden bij het UWV

Het is tijd om opnieuw te kijken naar de situatie rondom de wachttijden bij het UWV. Hoe staat het er voor en welke maatregelen zijn er genomen om de oplopende achterstanden aan te pakken?

Maatregelen om de wachttijden terug te dringen

Op 10 februari 2025 publiceerde het UWV een nieuwsbericht waarin het UWV aangaf te streven naar een maximale wachttijd van zes maanden. In een Kamerbrief van de toenmalige minister Van Hijum op 11 juni 2025 werd echter al duidelijk dat de wachttijden verder zouden oplopen en dat het maar de vraag is in hoeverre een maximale wachttijd van zes maanden reëel is. De oorzaak van de lange wachttijden ligt zowel in de toename van het aantal zieke werknemers dat een beroep doet op arbeidsongeschiktheidsuitkeringen als in de beperkte beoordelingscapaciteit van het UWV.

Om de oplopende wachttijden enigszins te beperken, heeft de minister verschillende maatregelen aangekondigd, zowel voor de korte als de middellange termijn. Op korte termijn is de 60-plusregeling opnieuw ingevoerd. Voor de middellange termijn wordt het praktisch beoordelen voortgezet en structureel gemaakt. Daarnaast is de minister voornemens om het medisch advies van de bedrijfsarts over de belastbaarheid van de werknemer leidend te maken bij de toets die het UWV uitvoert op de re-integratie-inspanningen van werkgevers.

Herinvoering 60-plusregeling

Per 1 september 2025 is de 60-plusregeling heringevoerd voor een periode van 2 jaar. Hiermee komen werknemers die aan het einde van de wachttijd (na 104 weken ziekte) 60 jaar of ouder zijn en waarvan zowel de werkgever als de werknemer instemmen met de regeling in aanmerking voor een versnelde beoordeling. Het UWV voert in dat geval geen uitgebreide claimbeoordeling uit, maar kent direct een WGA-uitkering toe voor 80–100%.

De regeling is niet van toepassing als:

• er geen benutbare mogelijkheden zijn. De verzekeringsarts beoordeelt in dat geval de duurzaamheid. Is er sprake van duurzaamheid, dan volgt een IVA-uitkering.
• er slechts marginale of zeer geringe mogelijkheden zijn, waardoor volledige arbeidsongeschiktheid aannemelijk is. Ook hier beoordeelt de verzekeringsarts de duurzaamheid. Bij duurzaamheid volgt een IVA-uitkering.
• er sprake is van verdiensten van meer dan 65% van het maatmanloon en een praktische schatting mogelijk is.
• er een grensoverschrijdend aspect speelt en/of sprake is van een buitenlands arbeidsverleden.

 Let op: werknemers die het einde van de wachttijd bereiken tussen 1 januari 2025 en 1 september 2025 komen niet in aanmerking voor de 60-plusregeling. Voor hen geldt de reguliere beoordeling.

Voortzetten Praktisch beoordelen

Sinds 1 juli 2024 geldt de maatregel van het Praktisch beoordelen. Oorspronkelijk was deze maatregel bedoeld als tijdelijke regeling tot 1 juli 2027. Tijdens Prinsjesdag werd echter bekendgemaakt dat de maatregel na 1 juli 2027 structureel zal worden.

Bij een Praktische beoordeling wordt het arbeidsongeschiktheidspercentage van de werknemer die werkt ten tijde van de WIA-aanvraag bepaald aan de hand van het inkomen dat met dat werk verdiend wordt. Bij de Praktische beoordeling vindt er geen theoretische schatting meer plaats.  Dit maakt de beoordeling eenvoudiger en sneller, wat leidt tot een kortere doorlooptijd van de WIA-aanvraag.

RIV-toets

Een andere aangekondigde maatregel is dat het advies van de bedrijfsarts leidend zal worden bij de toets die het UWV uitvoert op de re-integratie-inspanningen van de werkgever (de zogenoemde RIV-toets). Opvallend is dat dit wetsvoorstel al eerder was ingediend (30 september 2020) maar op 30 mei 2023 werd ingetrokken. De nieuwe beoogde ingangsdatum is 1 januari 2028.

Kortere wachttijden in zicht?

Ondanks de maatregelen heeft de minister aangegeven dat de achterstanden bij het UWV voorlopig zullen toenemen. De getroffen maatregelen kunnen slechts beperkt verlichting bieden, aangezien het aantal WIA-aanvragen sneller groeit dan het aantal beoordelingen dat met de huidige capaciteit van verzekeringsartsen kan worden uitgevoerd.

Een structurele oplossing is daarmee nog steeds niet in zicht. Mogelijk zal die alleen gevonden kunnen worden in een herziening van het stelsel, of zelfs de invoering van een geheel nieuw systeem. Wat in ieder geval duidelijk is: mijn eerdere conclusie dat er geen snelle oplossing bestaat voor de wachttijden bij het UWV, blijft onverminderd van kracht.