Overslaan en naar de inhoud gaan

Jeugdzorg Nederland: beperk beleidsvrijheid gemeenten

Er moet meer landelijke sturing komen, aldus de branchevereniging voor aanbieders van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering

Jeugdzorg
− Beeld: Shutterstock

Het kabinet is voornemens de jeugdhulpplicht voor gemeenten scherper af te bakenen, zodat individuele jeugdhulp alleen wordt ingezet als dat echt noodzakelijk is. Jeroen Regtuijt, bestuurslid bij Jeugdzorg Nederland, hoopt dat hiermee de beleidsvrijheid van gemeenten wat meer wordt beperkt. ‘Dat leidt nu tot versnippering en veel te grote verschillen tussen gemeenten’, zegt hij. Volgens hem creëert het huidige stelsel rechtsongelijkheid.

Het kabinet is voornemens de jeugdhulpplicht voor gemeenten scherper af te bakenen, zodat individuele jeugdhulp alleen wordt ingezet als dat echt noodzakelijk is. Niet alle problemen van jeugdigen of ouders vragen om jeugdzorg, is de gedachte. Daarbij wil de regering dat het lokaal duidelijker is wat minimaal door gemeenten aan voorzieningen beschikbaar moet zijn. Het wetsvoorstel over de reikwijdte zal naar verwachting rond de zomer in internetconsultatie gaan.

In deze serie gaat Binnenlands Bestuur dieper in op deze reikwijdte. In elke aflevering staat één expert centraal, aan wie de vraag wordt voorgelegd: wat moet er wél en wat moet er juist níet worden geregeld in dit wetsvoorstel? In deel drie: Jeroen Regtuijt, bestuurslid bij branchevereniging Jeugdzorg Nederland.

Lees deel één met Tim Robbe, advocaat en auteur van een verkenning naar het afbakenen van de jeugdhulpplicht

Lees deel twee met Maaike van der Aar, landelijk bestuurder bij FNV Jeugdzorg

Fundamentele herzieningen

Regtuijt is directeur van Yorneo, een jeugdzorgaanbieder in Assen en actief in Drenthe en omliggende provincies. Daarvoor was hij zo’n dertien jaar ambtenaar, een periode gemeenteraadslid en zo’n zes jaar consultant. Wat Regtuijt betreft is een wet over de reikwijdte van de jeugdhulpplicht zeker noodzakelijk: ‘Momenteel krijgt één op de zeven jongeren onder de achttien jaar jeugdhulp. Dat vinden we veel te veel. Dat aantal omlaag krijgen vraagt om een fundamentele herzieningen van het jeugdzorgstelsel. We verwachten en hopen dat dit wetsvoorstel dat gaat waarmaken.’

Administratieve lasten

Een wetsvoorstel dat de jeugdhulpplicht scherper afbakent zorgt volgens Regtuijt voor duidelijkheid: ‘Het zou mooi zijn als de beleidsvrijheid van gemeenten wat meer wordt beperkt. Dat leidt nu tot versnippering en veel te grote verschillen tussen gemeenten. Jeugdhulpaanbieders die actief zijn in meerdere gemeenten hebben daardoor extra administratieve lasten, want elke gemeente heeft weer nét een andere interpretatie van bepaalde zorgvormen, wat leidt tot een grote hoeveelheid verschillende productcodes.’

‘Niet uit te leggen’

Daarbij creëert het huidige stelsel rechtsongelijkheid, meent de bestuurder: ‘Waar een kind in de ene gemeente wel recht heeft op een bepaalde zorgvorm, wordt dat in een andere gemeente niet aangeboden. Hetzelfde geldt voor ‘de overgang van jeugd naar volwassenheid, van 18-min naar 18-plus’: de ene gemeente zet in op verlengde jeugdhulp, terwijl de andere een jonge inwoner naar de Wmo doorverwijst zodra hij of zij 18 wordt en nog steeds hulp nodig heeft. Dat is gewoonweg niet uit te leggen.’

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Strakker

Regtuijt hoopt, kortom, op meer landelijke sturing: ‘Natuurlijk is een bepaalde mate van lokale beleidsvrijheid goed, maar de kaders mogen wat ons betreft wel wat strakker.’ De achterban van Jeugdzorg Nederland bestaat grotendeels uit specialistische jeugdzorgaanbieders. Regtuijt verzekert dat deze vormen van jeugdhulp beschikbaar blijven voor de gezinnen die dat nodig hebben. Maar er zijn volgens hem veel kinderen en ouders met hulpvragen ‘die prima terecht kunnen bij voorzieningen die aan de voorkant worden georganiseerd.’ ‘We hopen dat deze wetswijziging leidt tot meer preventieve inzet, bijvoorbeeld via de lokale teams en scholen, waardoor gezinnen met lichte hulpvragen niet in specialistische jeugdhulptrajecten terecht hoeven komen.’

Zorgen en onveiligheid

En wat de branchevereniging betreft zou er veel meer moeten worden gekeken naar de situatie waarin het kind opgroeit. Regtuijt: ‘In veel gevallen ontstaat er een ondersteuningsvraag bij kinderen omdat er binnen het gezin zorgen zijn over geld, schulden, woonruimte of als er sprake is van een complexe scheiding. Of er ontstaat onveiligheid door ouders met mentale klachten of een verslaving. Dat zijn allemaal facetten die invloed hebben op de toename van het jeugdzorggebruik. Wil je daar wat tegen doen, dan moet je bij de oorzaken beginnen. Dat vraagt om een meer preventieve aanpak, ook op andere terreinen dan jeugdhulp.’

Financiële doelen

Regtuijt is naar eigen zeggen ‘kritisch hoopvol’ over de plannen van het kabinet. ‘Als branche hopen we dat er mooie stappen gezet gaan worden. Tegelijkertijd zien we dat de hele jeugdzorghervorming vooral gericht is op het terugdringen van de kosten. Ook dit wetsvoorstel moet ervoor zorgen dat de financiële doelen worden gehaald. Natuurlijk moet er nagedacht worden over hoe we het stelsel financieren, maar door deze houding dreigt de discussie alleen maar over geld te gaan. Niet financiën, maar de inhoud zou leidend moeten zijn.’

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Reacties: 2

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Hielco Wiersma

Zorg er in ieder geval wel voor dat de specialistische jeugdzorg in al zijn facetten op een goede en verantwoorde manier overeind blijft.

Op 4 augustus 2025, 11:27
Hielco Wiersma

Sorry, bij het verkeerde artikel geplaatst.

Op 4 augustus 2025, 11:27

Melden als ongepast

Door u gemelde berichten worden door ons verwijderd indien ze niet voldoen aan onze gebruiksvoorwaarden.

Schrijvers van gemelde berichten zien niet wie de melding heeft gedaan.

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in