De Zuid-Hollandse gedeputeerde Anne Koning schreef afgelopen juni aan de Provinciale Staten dat het ‘twijfelachtig’ is of het haar provincie lukt om in 2030 de beloofde 248.000 nieuwbouwwoningen overeind te hebben staan. Dit aantal hebben de Zuid-Hollandse gemeenten en provincie met het rijk afgesproken.
Woningbouwambities in Zuid-Holland blijven twijfelachtig
Zuid-Holland presenteert rapport over knelpunten woningbouw.
Nu een half jaar later blijkt niks veranderd. In het Zuid-Hollandse provinciehuis presenteerde Koning donderdag aan de buitenwereld een nieuw rapport over de te trage woningbouw. De provincie vraagt het rijk de helpende hand te reiken, hetzelfde rijk waarover zij in juni schreef: ‘Wij ervaren in deze gesprekken géén gebrek aan gedeelde urgentie, maar wél een gebrek aan oplossingen.’
In het licht van de nationale woningbouwopgave is Zuid-Holland veruit de belangrijkste provincie, met een kwart van het totaal.
Alarmerende studie
Konings nieuwe rapport sluit nauw aan op de alarmerende studie van de provinciekoepel IPO. Die berichtte afgelopen oktober dat liefst de helft van alle geplande woningbouw onzeker is door slepende hoofdpijndossiers: stikstof, netcongestie, onrendabele toppen, investeringstekorten bij woningcorporaties, en een gebrek aan ambtelijke capaciteit. Zuid-Holland voegt daar twee thema’s aan toe: het schrappen van geplande rijksinvesteringen in infrastructuur, en de lange woningbouwprocedures.
Westduinpark
Waar het gaat om stikstof, steekt de uitspraak van de Raad van State eind vorig jaar als een graat in de keel. Sindsdien is het juridisch veel moeilijker dan eerder om tijdelijk stikstof uit te stoten, en die uitstoot te vergelijken met de oude situatie op diezelfde locatie. Denk aan woningbouw op voormalige landbouwgrond.
Zuid-Holland vermoedt dat tot 100.000 geplande woningen geraakt worden, vooral rond de gemeenten Den Haag en Westland. ‘Het betreft hierbij niet enkel nieuwbouw’, staat in het rapport. ‘Recent voorbeeld is dat een opvanglocatie voor asielzoekers in Den Haag, grenzend aan Natura 2000-gebied Westduinpark, niet mogelijk is, omdat er geen gebruik kan worden gemaakt van intern salderen voor het verbouwen van het voormalige HagaZiekenhuis.’
Zo'n 25 miljard
Daarnaast schat de provincie dat ruim 80.000 woningen een onrendabele top hebben, oftewel dat de kosten hoger zijn dan de opbrengsten. Dit gaat om tienduizenden euro’s per huis. Eén oplossing kan zijn de parkeernormen te verlagen, want een eerdere studie schetste dat een nieuwe parkeergarage bij binnenstedelijke bouw wel 25 procent toevoegt aan de huur- en koopprijzen. Parkeerplekken kosten ook tienduizenden euro’s per stuk.
Los van meerdere gedeeltelijke oplossingen zegt de provincie meer geld van het rijk nodig te hebben. ‘Ter vergelijking: eind jaren tachtig, toen er een vergelijkbare woningbouwopgave was als nu, werd nog rond de 2 procent van het bbp besteed aan het subsidiëren van woningbouw’, stelt de provincie. ‘Momenteel is dat percentage bijna tot nul gedaald. Omgerekend zou een terugkeer naar die budgetten nu zo’n 25 miljard euro per jaar kosten.’
Snelwegen
Maar waar moet het rijk dat geld vandaan halen? Ook op mobiliteit is de laatste jaren vanuit politiek Den Haag juist bezuinigd. Afgelopen mei benadrukte de Algemene Rekenkamer dit nog eens: ‘Het verschil tussen de budgetbehoefte en begroting voor het hoofdwegennet is opgelopen tot 20,5 miljard euro’, schreef de Rekenkamer in dit rapport over het geld dat Rijkswaterstaat nodig heeft.
De provincie Zuid-Holland klaagt over de snelwegprojecten die de laatste tijd zijn stopgezet: ‘Nadat eerder de A4 Haaglanden-N14 en de A15 Papendrecht-Gorinchem op pauze zijn gezet, heeft de minister van I en W recent als gevolg van besluitvorming in de voorjaarsnota besloten dat een viertal netwerkinvesteringen van het hoofdwegennet in de planning- en studiefase voorlopig niet te realiseren is.’
Dezelfde klacht heeft Noord-Brabant. ‘Wanneer de verdere invulling van het wegen- en ov-net niet in gelijke tred loopt met de woningbouwopgave heeft dit een grote impact op de realisatie van voldoende woningen’, schrijft Zuid-Holland.
Woningcorporaties
Om de woningcorporaties financieel steviger te laten staan, wil de provincie dat ze fiscaal minder zwaar belast worden en dat corporaties behalve voor sociale huur ook voor middenhuur gebruik kunnen maken van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Dat maakt de financieringsopgave voor corporaties goedkoper. In Zuid-Holland moeten er volgens de planning nog 85.000 sociale huurwoningen bij komen tot 2030. In de regio’s Haaglanden en Midden-Holland is al duidelijk dat de doelen niet gehaald worden door financiële tekorten, stelt de provincie.
Bottom line
‘Wanneer er geen beweging is op de randvoorwaarden zal het bouwtempo achter lopen en wordt het lastig om het aantal woningen uit de woondeals te realiseren in 2030’, is de bottom line in het Zuid-Hollandse woningbouwrapport. Dat geldt niet alleen voor deze provincie, maar voor alle provincies. Dat was de boodschap die overheidskoepel IPO in oktober heeft onderstreept.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.