CdK en ministers veroordelen intimideren Statenleden

‘Het thuis benaderen en intimideren van volksvertegenwoordigers is volstrekt onacceptabel en ontoelaatbaar.’ De Brabantse commissaris van de Koning Ina Adema veroordeelde vrijdagochtend de actie van de radicale boerenactiegroep Farmers Defence Force (FDF), die donderdag deurwaarders met een aangetekende brief langs stuurde bij Statenleden van de coalitiepartijen.

Strafbaar feit

De boodschap van die brief was dat provinciale politici goed moesten nadenken over het besluit dat ze vrijdag nemen over de nieuwe Brabantse stikstofaanpak. ‘Er staat in dat Statenleden die het voorstel over onder andere de ammoniakemissie-eisen in de veehouderij steunen, zouden meewerken aan een onrechtmatige daad of zelfs een strafbaar feit’, aldus Adema. Zij wijst die actie van FDF af. ‘Wij moeten zonder last, dus in alle vrijheid ons werk kunnen doen. Ook bij soms moeilijke en impactvolle besluiten.’

Toen FDF-voorman Mark van den Oever tijdens de Statenvergadering begon met inspreken, verlieten veel Statenleden de vergaderzaal. ‘Ze hadden de kans om gewoon met ons in gesprek te gaan. Maar het recht daarop hebben ze nu verspeeld’, aldus Jade van der Linden (GroenLinks).

Grens overschreden

Statenleden van de coalitiepartijen VVD, D66, PvdA, GroenLinks, SP en Lokaal Brabant en van Volt en de Partij voor de Dieren vinden dat FDF met deze actie een grens heeft overschreden. Deze partijen wilden daarom niet luisteren naar de inbreng van Van den Oever. ‘Ze proberen ons bang te maken en te intimideren. Er werd 's ochtends voor 8.00 uur bij mij aangebeld’, aldus Van der Linden.

Adema wees erop dat een verschil van mening hebben en daar een stevig debat over voeren, hoort bij een open samenleving. ‘Bangmakerij niet. Dit tast het gevoel van veiligheid van volksvertegenwoordigers aan en ondermijnt het democratisch proces. Daarom veroordelen wij deze intimiderende actie.’ Ze sprak de verklaring uit ‘namens de grootst mogelijke meerderheid in Provinciale Staten’. Alleen niet namens Forum voor Democratie.

Snel klaar mee

Ook minister Foort van Oosten van Justitie keurt de actie af. ‘Als politici deurwaarders op zich af krijgen met het doel om te intimideren, dan is dat heel ernstig,’ vindt de demissionair minister. ‘Als je Statenleden, gemeenteraadsleden of Kamerleden intimideert, dan keur ik dat compleet en totaal af,’ zegt de VVD-minister voorafgaand aan de ministerraad. Van Oosten zegt niet bekend te zijn met de exacte situatie in Brabant, ‘maar als het de bedoeling is om te intimideren, dan ben ik er heel snel klaar mee’. Hij roept de Statenleden op om ‘in vrijheid’ hun werk te blijven doen en in geval van intimidatie aangifte te doen.

Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) zei te begrijpen dat de Statenleden zich geïntimideerd voelden. ‘Volksvertegenwoordigers bezoek je niet thuis, punt.’ Tegelijkertijd zei ze de onrust onder boeren over ‘de voorgenomen plannen daar’ wel te begrijpen. ‘Maar dit is niet de werkwijze om je punt te maken.’ De minister heeft nog geen contact opgenomen met FDF. ‘Daar zal ik over nadenken.’

Legitimeren van onjuiste juridische dreiging

Overigens is het niet uitgesloten dat deurwaarders die zich hiervoor hebben geleend, een klacht tegemoet kunnen zien bij de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders. Weliswaar is het een particuliere organisatie als FDF toegestaan een deurwaarder in te schakelen voor het ‘betekenen’ van een brief, maar de Gerechtsdeurwaarderswet stelt expliciet dat het een deurwaarder niet is toegestaan ‘onjuiste juridische dreiging’ te legitimeren of ‘het ambt te laten gebruiken voor pressie’.

Van beiden lijkt hier sprake te zijn, aangezien er de brief vermeldt dat Statenleden die het voorstel steunen zich schuldig zouden maken aan een onrechtmatige daad of een strafbaar feit. Ook zou de actie in strijd kunnen zijn met het Wetboek van strafrecht, dat het ‘suggereren van strafbaarheid zonder juridische grond’ strafbaar stelt.

Demonstratie

Vrijdagochtend zijn bij het provinciehuis in Den Bosch vlak na het begin van de Statenvergadering enkele tientallen boerentrekkers al toeterend aangekomen. Op de trekkers hangen omgekeerde Nederlandse vlaggen en borden met teksten als 'Boerenverstand, daar kom je verder mee' en 'Met dit beleid raken we onze voedselzekerheid kwijt'. Op het plein voor het provinciehuis hebben boeren een kerstboom opgezet, met daarin boerenzakdoeken en rode en witte lampjes. Er staat ook een groot scherm waarop de vergadering wordt uitgezonden. Tientallen boeren kijken mee. Op een podium worden nog enkele sprekers verwacht, zoals Lidewij de Vos van Forum voor Democratie en bestuurders van onder meer Agractie en ZLTO.