Het ministerie van Klimaat en Groene Groei en TNO hebben donderdag de Actieagenda Digitalisering Energiesysteem gepubliceerd. Het plan moet digitalisering een structurele plek geven in het energiesysteem zodat dit betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam kan blijven. De uitvoering start in 2026 onder coördinatie van de Topsector Energie.
Actieagenda voor digitalisering energiesysteem
Gemeenten kunnen aan de slag gebiedsgerichte planning, wijkgerichte oplossingen en regionale monitoring.
Uit het bijbehorende rapport blijkt dat gemeenten een belangrijke rol krijgen in de uitvoering van de actieagenda met bijvoorbeeld gebiedsgerichte planning, wijkgerichte digitale oplossingen en regionale monitoring.
Gebiedsgerichte planning
De actieagenda benadrukt dat ruimtelijke ordening en energie-infrastructuur veel intensiever moeten worden verbonden dan voorheen. In de zogeheten gebiedsgerichte planning komen energie, woningbouw, waterbeheer en ruimtelijke inrichting samen.
Digitale hulpmiddelen zoals visuele en geografische modellen kunnen gemeenten helpen bij het zichtbaar maken van de impact van ruimtelijke keuzes op het elektriciteitsnet en andersom. Gemeenten zijn onderdeel van nieuwe samenwerkingsvormen waarin ze samen optrekken met provincies, netbeheerders en planologen. Deze integrale aanpak moet leiden tot betere afstemming over waar nieuwe woningen, bedrijvigheid of energie-infrastructuur kunnen worden gerealiseerd.
Wijkgerichte aanpak
In steeds meer wijken is onvoldoende netcapaciteit beschikbaar voor de groei van duurzame opwek en elektrificatie. Daar ziet de actieagenda een belangrijke rol voor lokale, slimme energiesystemen. Digitale toepassingen moeten het mogelijk maken dat huishoudens en bedrijven hun energiegebruik en -opwek gezamenlijk afstemmen. Denk aan buurtbatterijen, slim laden en lokale initiatieven waar bewoners elkaar helpen bij verduurzamingskeuzes. Gemeenten kunnen volgens het rapport een rol spelen in het faciliteren van deze initiatieven en het verbinden van lokale partijen.
Regionale monitoring
De actieagenda stelt dat regionale monitors ontbreken. Dat maakt het voor gemeenten lastig om te zien hoe hun keuzes bijdragen aan landelijke doelen. Het rapport benadrukt dat provincies gemeenten inzicht moeten geven in hoe de regionale vertaling van het Nationaal Plan Energiesysteem eruitziet. Gemeenten hebben die informatie nodig om af te stemmen met netbeheerders, bedrijven en andere partners, en om de voortgang van regionale energieplannen te bewaken.
Bedrijventerreinen
Ook voor bedrijventerreinen, vaak onder gemeentelijk beheer, ziet de actieagenda kansen. Digitale technologieën kunnen helpen om toekomstige energievraag te modelleren, zodat uitbreidingen of verduurzamingsprojecten binnen de beperkte netcapaciteit mogelijk blijven. Gemeenten worden hierbij een belangrijke partner voor bedrijven en netbeheerders.
Cyberveiligheid
Het rapport waarschuwt dat digitalisering nieuwe kwetsbaarheden kan introduceren. Cyberveiligheid en digitale weerbaarheid moeten structureel worden geborgd in alle processen. Ook gemeenten, die steeds meer data-gedreven werken binnen de energietransitie, maken onderdeel uit van die verantwoordelijkheid.
Het ministerie, TNO en de Topsector Energie benadrukken dat de uitvoering van de agenda afhankelijk is van nauwe samenwerking tussen overheden, netbeheerders, bedrijven en maatschappelijke organisaties. De programmatische aanpak die in 2026 start, moet die samenwerking verder vormgeven en versnellen.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.