Vijf partijen dicht bij elkaar

Disclaimer: Dit is de laatste Ipsos I&O peiling voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Deze peiling moet niet worden gelezen als een voorspelling van de uitslag. Met de zetelpeiling laten we de verhoudingen van dit moment zien. Dit onderzoek vond plaats van 25 oktober 18.00 uur tot 28 oktober 9 uur. Nog maar 26 procent weet zo goed als zeker wat te stemmen, de rest zweeft of twijfelt nog in meer of mindere mate. 13 procent weet nog helemaal niet wat te stemmen. Na dit onderzoek vond er nog een debat plaats en kiezers zien ook nog de peilingen.

In de Ipsos I&O-zetelpeiling van 28 oktober 2025 komen drie partijen uit op 23 virtuele zetels: D66, GL-PvdA en PVV. Vlak daarna volgen CDA (19) en VVD (17). De enige significante verandering die optreedt sinds afgelopen weekend is dat de PVV wederom drie virtuele zetels inlevert. Er zijn nu vijf partijen die in theorie allemaal nog de grootste kunnen worden. 

In vergelijking met de TK-verkiezingen van 2023 zien we dat name D66 (+14 sinds TK23), CDA (+14) en JA21 (+10) groeien. Ook 50PLUS – die in 2023 uit de Tweede Kamer was verdwenen, maar in deze peiling 3 virtuele zetels krijgt – en FvD (+3) boeken winst. Vergeleken met de vorige verkiezingen staan NSC (-19), PVV (-14) en VVD (-7) juist op verlies. NSC is in deze peiling voor het eerst sinds begin september goed voor een zetel (nipt). Een aantal partijen (BIJ1, BVNL en Vrede voor Dieren) wordt af en toe genoemd, maar komt vooralsnog niet aan een halve zetel.

Figuur 1: Zetelpeiling Ipsos I&O 28 oktober 2025 ‘Op welke partij zou u op dit moment stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen?’ Basis: heeft partij van eerste voorkeur (n = 2.505). 

Aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen van 2025 tekenen zich drie clusters af van twijfelende kiezers die de uitslag zullen bepalen.

Figuur 2: Mogelijke uitwisseling tussen partijen (in zetels) Basis: heeft partij van eerste voorkeur (n = 2.505). Getoond: alleen grootste zes partijen in de zetelpeiling.

Links-progressief

Ten eerste is er veel twijfel onder links-progressieve kiezers. Ongeveer de helft (46%) van de kiezers van GL-PvdA overweegt nog altijd een stem op D66, terwijl D66 andersom in theorie nog 37 procent van de kiezers kan verliezen aan GL-PvdA. Als een van deze partijen erin slaagt de strategische progressieve stem naar zich toe te trekken is de kans groot dat deze partij extra zetels zal winnen.

Voor nu zit deze strategische stem voornamelijk bij GL-PvdA; 36 procent noemt het als reden om op de partij te stemmen. En als we GL-PvdA-kiezers die ook D66 overwegen vragen wat hen tegenhoudt om D66 te stemmen, wordt regelmatig genoemd dat men strategisch stemt om ‘links te versterken’ en een ‘harder links geluid te laten horen’. De inhoud speelt ook een rol, GL-PvdA-kiezers zeggen ook vaak dat zij D66 te rechts vinden. Andersom maken D66-kiezers de overstap (nog) niet omdat zij GL-PvdA te links en Timmermans niet aansprekend genoeg vinden.

Midden

D66 concurreert niet alleen in het links-progressieve cluster, maar ook in het midden. De partij kan ook nog winnen en verliezen aan CDA (29% van de D66-kiezers overweegt CDA, 37% van de CDA-kiezers overweegt D66) en VVD (14% van de D66-kiezers overweegt VVD, 15% van de VVD-kiezers overweegt D66). CDA-kiezers die een overstap naar D66 overwegen, maar (nog) niet maken, zeggen vaak dat de partij vooral hen toch ‘te groen en te links’ is om op te stemmen. Anderen zeggen meer vertrouwen te hebben in Bontenbal dan in Jetten.

Ook tussen CDA en VVD is nog veel verkeer mogelijk (27% van de CDA’ers overweegt VVD, 35% VVD’ers overweegt CDA). CDA-kiezers die VVD overwegen, zeggen bij de VVD vooral nog te twijfelen over het leiderschap van Yesilgöz.

Rechts

Tot slot het rechtse cluster waar VVD, JA21 en PVV concurreren om twijfelende kiezers. VVD kan in sterkere mate verliezen aan JA21 (23%) dan aan de PVV (14%). JA21-kiezers kijken naar beide partijen in sterke mate (50% overweegt PVV, 34% overweegt VVD).

PVV’ers zijn relatief zeker van hun stem. Een vijfde (20%) denkt nog na over JA21 en dertien procent over de VVD. Kiezers die afgelopen weekend overstapten van PVV naar JA21, hebben daar vaak strategische redenen voor omdat de PVV waarschijnlijk niet mee mag regeren. Tegelijkertijd weerhoudt de strategische stem PVV-kiezers nu ook nog van een overstap naar JA21 – PVV-kiezers die ook JA21-overwegen, maar deze overstap (nog) niet maken, zeggen dat JA21 ‘te klein’ is en de PVV een betere kans heeft om te voorkomen dat Timmermans er met de verkiezingswinst vandoor gaat.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van zaterdagavond 25 oktober 18.00 uur tot dinsdagochtend 28 oktober 9.00 uur. In totaal werkten 2.729 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. De steekproef is grotendeels getrokken in het I&O Research Panel. Een deel (n = 210) deed mee via PanelClix. Dit zijn voornamelijk jongeren, lager opgeleiden en respondenten met een niet-westerse achtergrond. Ipsos I&O voerde dit onderzoek uit in samenwerking met Pauw & De Wit.

Alle respondenten die maandagochtend 27 oktober de vragenlijst al hadden ingevuld, werden maandag nogmaals gevraagd of zij van plan waren te gaan stemmen, op welke partij en waarom. In totaal reageerden 1.888 respondenten hierop. Voor degenen die niet reageerden bleef hun oude stemkeuze staan.

Bij de zetelpeilingen in aanloop naar de verkiezingen maken we gebruik van een zogeheten rolling panel. Dit houdt in dat respondenten die deelnamen aan de vorige peiling, ook voor de nieuwe peiling worden uitgenodigd. Op die manier kunnen we meten welke kiezersstromen plaatsvinden en welke redenen kiezers hebben om van partijvoorkeur te veranderen. Aan deze peiling namen 1.292 respondenten deel die ook deelnamen aan de vorige peiling.