Bij gemeentelijke herindelingen zouden besturen vooral de nadruk moeten leggen op de integratie van de werkculturen. En vooral mag niet worden vergeten stevige dienst- en afdelingshoofden aan te stellen.
Fusieles uit Vlaanderen: kies goede managers
Fusiegemeenten kiezen vaak te snel voor diensthoofden uit de voormalige gemeenten. Die hebben niet altijd de juiste leiderschapskwaliteiten.
Die wijze herindelingslessen zijn in Vlaanderen getrokken door het Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing. Dat zette een studie op om meer inzicht te krijgen in de belangrijkste bestuurskundige effecten van fusies in Vlaanderen. Dit deden ze op basis van een enquête en interviews in zeven heringedeelde gemeenten met onder andere burgemeesters, schepenen, raadsleden, algemeen directeuren, leden van het managementteam, diensthoofden en uitvoerende medewerkers.
Gescheiden culturen
Een van de belangrijkste bevindingen was dat hoewel de meeste gemeenten hun diensten en organisatiestructuren fysiek hadden samengevoegd, de werkcultuur vaak gescheiden bleef. Een gevolg ervan was dat de samenwerking binnen en tussen diensten daardoor beperkt bleef. Bovendien, zo bleek uit het onderzoek, is de impact van culturele integratie op belangrijke en gewenste fusieresultaten – betere dienstverlening, meer capaciteit, en een beter welbevinden van medewerkers – veel sterker dan die van structurele integratie. Die lijkt alleen effectief te zijn als ze de culturele integratie ondersteunt.
Verminderde loyaliteit
Uit de enquête en de vervolggesprekken kwam naar voren dat medewerkers die vóór de fusie al in de gemeente werkten, vaak veel moeite hebben zich aan te passen. Ze rapporteren een daling in groepscultuur, verminderde loyaliteit, tevredenheid en vertrouwen in de organisatie, wat kan leiden tot weerstand binnen de diensten.
Toekomstige fusiegemeenten moeten volgens de onderzoekers dan ook vooral de nadruk leggen op de integratie van die organisatieculturen, meer in het bijzonder nog op het niveau van de afdelingen.
Sterke diensthoofden
Speciaal oog dient er te zijn voor het middenmanagement. Die laag is volgens de onderzoekers ‘een katalysator voor betere dienstverlening en verhoogde capaciteit.’ Het blijkt een hele uitdaging te zijn geschikte diensthoofden en clustermanagers te vinden die de grotere diensten kunnen leiden. Wat opviel was dat fusiegemeenten vaak te snel kiezen voor diensthoofden uit de voormalige gemeenten, die niet altijd over de juiste leiderschapskwaliteiten beschikken voor de grotere diensten. Beter zou het zijn stevige diensthoofden te rekruteren, eventueel extern, of de huidige managers voldoende op te leiden en te begeleiden.
Kwaliteit dienstverlening
Met name leiderschapsproblemen leiden er volgens de onderzoekers toe dat in fusiegemeenten de toegenomen expertise en personeelscapaciteit niet optimaal kan worden benut. Culturele verschillen binnen diensten blijven bestaan, waar de kwaliteit van de dienstverlening dan weer onder te lijden kan hebben.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.