Uitspraken burgemeester Apeldoorn ‘hard en stigmatiserend’

De uitspraken van de Apeldoornse burgemeester Ton Heerts over mensen met verward gedrag zijn volgens branchevereniging Valente niet alleen ‘hard en stigmatiserend’, maar gaan ook voorbij ‘aan het feit dat veel mensen mét begeleiding juist goed functioneren in hun buurt.’ Valente vertegenwoordigt organisaties die begeleid en beschermd wonen aanbieden. In een interview met het AD zei Heerts namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat het beleid om personen met verward gedrag in woonwijken te laten wonen is mislukt.

Oppakken en opsluiten

Volgens Valente zet Heerts alle personen met verward gedrag weg als mensen die ‘steeds vaker grijpen naar drugs en messen’ en ‘eigenlijk nooit meer moeten terugkeren in de samenleving’. ‘Dit is stemmingmakerij, en feitelijk onjuist’, reageert de branchevereniging. ‘Denkt deze burgemeester iedere inwoner die overlast veroorzaakt te kunnen oppakken en opsluiten?’

Niet in beeld

Directeur Maarten Hijink erkent dat verward gedrag veel inzet vraagt van politie en openbare instanties, maar wijst op onderzoek waaruit blijkt dat in 36 procent van deze gevallen hulpverlening al in beeld is. ‘In verreweg de meeste gevallen zijn deze mensen helemaal niet in beeld en is er geen sprake van (mislukte) zorg’, betoogt hij.

Belangen

Volgens Hijink pleiten zorgaanbieders bij overheden en woningcorporaties voor de bouw van meer woonvormen voor mensen met psychische problemen. ‘Het liefst in de wijk, of als het nodig [is] wat meer op afstand.’ Maar altijd met oog voor zowel de belangen van de cliënt als de buurt, benadrukt Hijink. Hij voegt eraan toe: ‘Het gaat niet over het wonen an sich – het probleem is dat er nauwelijks wettelijke mogelijkheden zijn om snel op te schalen als er zorgelijke signalen zijn. Daar moet wat aan gebeuren en daarover voeren we graag het gesprek met de VNG.’

‘Skaeve Huse’

In navolging van diverse moties in de Tweede Kamer werkt het rijk aan een integrale aanpak. ‘De VNG is betrokken bij de overleggen over deze integrale aanpak, laten we daar onze energie in steken’, stelt hij. De directeur wil bovendien dat er vaart wordt gemaakt met woonvormen die volgens hem voor deze doelgroep een uitkomst zijn, zoals ‘Skaeve Huse’. Dat is een woonvorm voor mensen die niet in een gewone buurt kunnen wonen en door persoonlijke problemen vaak voor overlast zorgen. Begin juni sprak de Tweede Kamer zich opnieuw uit voor een landelijk programma voor de bouw van deze woonvorm; een eerdere motie met vergelijkbare strekking werd vorig jaar aangenomen. Tot nu toe blijft de aanpak echter volledig afhankelijk van lokale inzet.

Re-integreren

Valente waarschuwt: gooi de ambities van de programma’s ‘Beschermd Thuis’, ‘Een thuis voor iedereen’ en ‘Nationaal Actieplan Dakloosheid’ niet zomaar overboord. In deze programma’s, waar ook de VNG aan meewerkt, staat juist het re-integreren van mensen met psychische en sociale problemen in de wijk centraal. ‘Zorgaanbieders die hiermee aan de slag zijn gegaan rapporteren positieve resultaten’, aldus branchevereniging Valente.