Kamer vraagt opnieuw om landelijke regie ‘asowoningen’

De Tweede Kamer heeft vorige week opnieuw opgeroepen tot het vormgeven van een landelijk programma voor de bouw van ‘asowoningen’, ook wel ‘Skaeve Huse’ genoemd. Vorig jaar nam de Kamer al een motie met dezelfde strekking aan, op initiatief van JA21 en ChristenUnie. Tot op heden is de aanpak nog steeds volledig afhankelijk van de lokale inzet.

Skaeve Huse

Vorig jaar werd in een serie artikelen op deze website een analyse gemaakt van de voor- en nadelen van de aanpak. Voor die serie sprak Binnenlands Bestuur ook met JA21-fractievoorzitter en initiatiefnemer van de motie Joost Eerdmans over zijn ideeën wat betreft de ‘Skaeve Huse’. Eerdmans had de inzet van deze woonvorm voor onaangepasten zelf geïnitieerd toen hij wethouder was in Rotterdam.

Ervaringen

Hoewel de weerstand lokaal soms groot kan zijn, met name vóór de bouw van de zogenaamde asowoningen, blijkt in de praktijk dat de cliënten, mensen die niet functioneren in een reguliere woning, er vaak mee geholpen zijn. Toch zijn er ook heftige incidenten voorgevallen. Bijvoorbeeld in Heerlen, waar een hulpverleenster werd doodgestoken door een bewoonster van één van de Skaeve Huse. Desalniettemin kiezen steeds meer gemeenten ervoor overlastgevers op deze manier te huisvesten.

Eerste motie

Begin 2024 diende Eerdmans daarom samen met Mirjam Bikker van de ChristenUnie een motie in om het toenmalige demissionaire kabinet op te dragen een landelijk programma voor Skaeve Huse vorm te geven. Daar kwam in de praktijk weinig van, en tegenover Binnenlands Bestuur sprak de JA21-voorman dan ook de hoop uit dat het nieuwe kabinet, dat toen net was gestart, beter invulling zou geven aan de motie. Maar ook het kabinet Schoof deed niks.

Kabinet voert niet uit

Tijdens een debat eind mei wees Eerdmans het kabinet op het feit dat er in wezen niks is gedaan met de motie. Minister Uitermark wees hem er toen in afwezigheid van minister Keijzer op dat er wel een regeling ‘Huisvesting Aandachtsgroepen’ met een omvang van 30 miljoen euro, waar gemeenten een financiële bijdrage uit kunnen vragen, ook voor Skaeve Huse. Ze wees vooral op de lokale verantwoordelijkheid van gemeenten en woningbouwcorporaties om de lokale woningvoorraad te beheren. Maar Eerdmans wil juist vanuit het rijk meer regie.

Opnieuw steun

In een poging dat toch af te dwingen in de vorm van een landelijk programma diende Eerdmans samen met Bikker opnieuw een motie in. Daarin wordt het kabinet verzocht een landelijk programma Skaeve Huse vorm te geven en bij de begroting voor 2026 hiervoor voldoende middelen te reserveren. De Kamer stemde vervolgens met een grote meerderheid in (alleen VVD, NSC en Denk stemden tegen).

Ook dit kabinet niet enthousiast

Toch blijkt ook dit kabinet minder enthousiast dan de Kamer, als het gaat over het opzetten van een landelijk programma. Minister Keijzer ontraadde de motie namelijk. Hoewel ze zegt voorstander te zijn van de huisvestingsvorm wil ze zich echter niet mengen in de gemeentelijke taak van het huisvesten van verschillende groepen, waaronder die met verward gedrag. Ook zij wijst op de pot van 30 miljoen waar lokale overheden aanspraak op kunnen maken.