Overslaan en naar de inhoud gaan

Kennis- en Innovatieprogramma PFAS begint volgend jaar

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat officieel weten: ‘binnenkort’.

Veel van de PFAS-vervuiling in Nederland is het gevolg van blusschuim van de brandweer.
Veel van de PFAS-vervuiling in Nederland is het gevolg van blusschuim van de brandweer. - ANP

Het door het vorige kabinet al aangekondigde Kennis- en Innovatieprogramma PFAS begint naar verwachting vanaf 1 januari volgend jaar. Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat officieel weten: ‘binnenkort’.

Het PFAS-dossier heeft zich waarschijnlijk nog niet in zijn volledige omvang getoond. Elke gemeente met bijvoorbeeld een luchthaven of een (vroegere) brandweerkazerne moet er rekening mee houden dat grond en water op en rond deze locaties vervuild zijn met PFAS. Het reinigen en saneren brengt hoge kosten mee.

Het Kennis- en Innovatieprogramma bevat 10 miljoen euro, verspreid over vijf jaar. Rijkswaterstaat, meer specifiek de afdeling Leefomgeving, gaat zorgen voor de kennisdeling tussen gemeenten, provincies en waterschappen. ‘Voor het onderdeel innovatie vinden komend jaar met enkele partijen gesprekken plaats’, laat een woordvoerder van staatssecretaris Thierry Aartsen weten.

Erik Haverkort

Het programma is het resultaat van een motie uit maart 2023 van toenmalig VVD-Kamerlid Erik Haverkort. De motie kreeg steun van de hele Tweede Kamer, op Forum voor Democratie na.

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Haverkort komt uit de Achterhoek en was kortgeleden dagvoorzitter tijdens een eerste PFAS-netwerkbijeenkomst in Doetinchem. Daar verzamelden zich bestuurders en ambtenaren uit de eerste gemeenten die met saneringsproblemen worstelen. Lang niet altijd is duidelijk wat de beste technieken zijn daarvoor, wie opdraait voor de financiering ervan, en wat de gezondheidsrisico’s precies zijn. Het ministerie van I en W probeert een structuur aan te brengen in het PFAS-dossier, dat bestaat uit talloze lokale probleemgevallen.

Doetinchem, Enschede, ...

In de gemeente Doetinchem is, voor 8,5 miljoen euro, 650 vrachtwagens aan grond afgegraven, evenals grondwater gezuiverd, na een lekkage met ruim 1300 vaten blusschuim. Een tweede hoofdpijndossier ontstond in Doetinchem toen bij de aanleg van een nieuwe woonwijk PFAS in het grondwater aangetroffen werd (de gemeente wilde een ‘klein Venetië’ creëren) en ook die sanering een miljoen euro aan kosten met zich mee bracht.

In de gemeente Enschede, in het dorp Boekelo, zijn honderd tuinen van woonhuizen een meter diep afgegraven, nadat duidelijk was dat op dezelfde locatie een textielfabriek gestaan had die PFAS had gebruikt. Voorafgaand aan de bouw van deze woonwijk was wel degelijk gelet op bodemverontreiniging, maar werd nog geen rekening gehouden met de stoffengroep die nu onrust veroorzaakt.

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Zevenaar, Arnhem, Leeuwarden...

In de gemeente Zevenaar heeft ProRail eerder een PFAS-verontreining ontdekt bij een tunnel van de Betuwelijn, waarna duidelijk is geworden dat de vervuiling zich breder heeft verspreid. Oorzaak is een voormalig oefenterrein van de brandweer, op een plek waar nu woningbouw gepland staat. In de gemeente Arnhem zijn nu twee PFAS-locaties: in beide gevallen gaat het om voormalige kazernes, waarbij blusschuim grond heeft verontreinigd. In één geval gaat het om vervuiling van een agrarisch areaal dat door de gemeente verpacht wordt. De gemeente Arnhem is met de gemeente Defensie in gesprek over wie de verantwoordelijkheid draagt.

Een soortgelijk gesprek voert Leeuwarden met het ministerie, omdat ook in deze gemeente sprake is van PFAS-vervuiling op en om de vliegbasis. Eén reden is dat op luchthavens de brandweer vaak zijn oefeningen houdt. PFAS-houdend blusschuim bluste het beste.

Rijksvastgoed is momenteel bezig met de sanering op de vliegbasis. Wetterskip Fryslân heeft besloten de sloten rond de vliegbasis zelf te gaan schonen, met oog op het agrarisch gebied eromheen. Het waterschap wil de gemaakte kosten wel verhalen.

Haarlemmer, Groningen...

De gemeente Haarlemmermeer zit al jaren met het blusschuim dat per ongeluk vrij is gekomen uit sprinklers op de luchthaven Schiphol. Dit blusschuim is vervolgens in vaten opgeslagen, die zijn gaan lekken. De PFAS is daarna in een ringvaart gekomen, waardoor de vervuiling zich tot ver in de omgeving heeft verspreid.

Een minder bekend probleem is dat PFAS ook op akkers belandt, zoals in de provincie Groningen. De bron zijn gewasbeschermingsmiddelen, die trifluorazijnzuur (TFA) achterlaten. Toezichthouder Cgtb verzocht het kabinet eerder dit jaar om dit snel onder de aandacht te brengen van de Europese Commissie.

Plaats als eerste een reactie

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Melden als ongepast

Door u gemelde berichten worden door ons verwijderd indien ze niet voldoen aan onze gebruiksvoorwaarden.

Schrijvers van gemelde berichten zien niet wie de melding heeft gedaan.

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in