Gemeenten tammen nog altijd volop

Gemeenten vielen in het tweede kwartaal van dit jaar veelal nog terug op Tijdelijke Alternatieve Maatregelen om nieuwe initiatieven te faciliteren. Dat blijkt uit de door minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, BBB) aan de Tweede Kamer verstrekte Stand van zaken uitvoering Omgevingswet.

Driekwart

Van de 193 door gemeenten gepubliceerde ontwerp-omgevingsplannen werd 150 keer gebruikgemaakt van de TAM, omgerekend zo’n driekwart van de gevallen. Aan de 129 gepubliceerde wijzigingen van omgevingsplannen kwam in royaal meer dan de helft van de gevallen nog een Tam te pas: 74. Keijzer schrijft het toe aan de stand van zaken van de lokale plansoftware en de aanwezige kennis bij ieder bevoegd gezag. ‘Daarnaast speelt ook de gekozen aanpak een rol, bijvoorbeeld hoe wordt omgegaan met gebiedsontwikkelingen of welke strategie wordt gevolgd om het omgevingsplan op te bouwen.’

Dubbel werk

Met het gebruik van de TAMs borduren gemeenten nog voort op de vertrouwde planketen-aanpak van voor de invoering van de Omgevingswet. Uiteindelijk betekent dat dubbel werk omdat de TAMs ooit zullen moeten landen in het omgevingsplan. Om gemeenten te forceren om op de STOP-TPOD-standaard van de Omgevingswet over te gaan, mogen gemeenten van de minister na dit jaar niet meer van de TAMs gebruikmaken.

Andere instrumenten

Andere instrumenten uit de Omgevingswet – zoals de omgevingsvisie, het programma en het voorbereidingsbesluit – werden door gemeenten meer ingezet. In het tweede kwartaal werd 21 keer een ontwerp omgevingsvisie gepubliceerd en 17 keer een omgevingsvisie (al dan niet gewijzigd) vastgesteld. Ook werd 45 keer een ontwerpprogramma vastgesteld en 28 keer een programma. In alle gevallen kon dat zonder TAMS. Bij het 47 keer genomen voorbereidingsbesluit lag de verhouding tussen het toepassen van het hoofdspoor van de Omgevingswet en een TAM op fifty-fifty.

Omgevingsplan

Uit de vragen die bij het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) binnenkomen, leidt Keijzer af dat veel gemeenten druk bezig zijn met de opbouw van hun omgevingsplan. ‘Veel vragen (….) gaan bijvoorbeeld over het kiezen van een structuur voor het omgevingsplan, het omzetten van regels uit verordeningen of de wijze waarop instructieregels uit het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) verwerkt kunnen en/of moeten worden in het omgevingsplan.’ Daarbij gaat het om thematische onderwerpen als geluid, bodem, veiligheid of het aanwijzen van woningbouwcategorieën. Het IPLO constateert dat bij gemeenten veel behoefte bestaat om ervaringen uit te wisselen.

Vergunningcheck

Aandachtspunt is het annoteren van omgevingsdocumenten dat, schrijft Keijzer, ‘achter blijft ten opzichte van de verwachting’. Een goede annotatie draagt bij aan een goede raadpleegbaarheid van het document zelf in het DSO-LV, maar is ook essentieel om een juiste link te leggen naar toepasbare regels en zo te zorgen voor een gebruiksvriendelijke Vergunningcheck in het Omgevingsloket. Die Vergunningcheck blijkt al sinds de invoering een van de grootste zorgenkinderen van de Omgevingswet. In (te) veel gevallen is nog het antwoord: Bel uw gemeente.