Maak de overgang bespreekbaar, ook op het werk

Ze zweet tijdens een overleg terwijl de airco op standje poolcirkel staat, slaapt al weken slecht en kan haar gedachten nauwelijks ordenen. “Het zal de stress wel zijn,” zegt ze, tegen haar collega. Maar het is de overgang. En niemand die het weet. Omdat ze zich schaamt om dit te delen. Op de werkvloer is veel bespreekbaar geworden. Maar de vrouwelijke overgang blijft een blinde vlek. Niet omdat het geen impact heeft, maar omdat we het liever ontwijken. En dat terwijl een op de drie werkende vrouwen tussen de 45 en 60 jaar overgangsklachten ervaart die hun werk beïnvloeden. Hoe zorg je dat zij niet uitvallen, en dat de overgang wél bespreekbaar wordt op de werkvloer?

Wat cijfers zeggen over de overgang op het werk

De overgang is een hormonaal proces dat gemiddeld 4 tot 10 jaar duurt en kan gepaard gaan met meer dan 30 (!) verschillende klachten. Denk aan opvliegers, extreme vermoeidheid, angst, stemmingswisselingen, hoofdpijn, brain fog en meer.

Wist je dat...

• In Nederland ruim 1,8 miljoen vrouwen in de overgangsleeftijd zijn.
• Meer dan 80% overgangsklachten ervaart.
• Bijna 1 op de 10 vrouwen zich (regelmatig) ziekmeldt vanwege die klachten.
• Slechts een handjevol werkgevers er beleid op heeft.

Het resultaat? Verminderde productiviteit, hoger verzuim, onzekerheid, verlies van ervaren krachten én gemiste kansen op goed werkgeverschap.

Waarom de overgang op de werkvloer geen taboe meer mag zijn

Vrouwen in de overgang bevinden zich vaak op het kruispunt van ervaring, deskundigheid en leiderschap binnen je organisatie. Zij vormen de ruggengraat van veel teams en hebben vaak een onmisbare rol in het overdragen van kennis en het waarborgen van de continuïteit. Juist in deze levensfase kunnen overgangsklachten zoals vermoeidheid, concentratieproblemen en stemmingswisselingen een flinke impact hebben op hun functioneren. Dit leidt regelmatig tot verminderde productiviteit, (langdurig) verzuim of in het ergste geval zelfs het vertrek van deze waardevolle medewerkers. Organisaties die deze signalen negeren, riskeren niet alleen het verlies van ervaring en talent, maar brengen daarmee ook hun eigen stabiliteit en toekomst in gevaar. Een overgangsvriendelijke werkvloer is geen optie meer, maar een belangrijk onderdeel van goed en toekomstgericht werkgeverschap.

Vijf stappen naar een overgangsvriendelijk(er) werkklimaat

Je hoeft geen hormoondeskundige te zijn om betrokken te zijn. Wat wel helpt, is openstaan voor het gesprek, bereid zijn om te luisteren en kleine aanpassingen mogelijk te maken. Met deze praktische stappen laat je zien dat je oog hebt voor wat er écht speelt, en draag je bij aan een werkklimaat waarin iedereen zich gesteund voelt.

1. Normaliseer het onderwerp: Zet de overgang op de HR-agenda en koppel het aan thema’s als vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Benoem het, agendeer het, en laat zien dat het erbij hoort.
2. Geef duidelijke uitleg: Veel mensen weten simpelweg niet wat de overgang inhoudt. Een heldere uitleg, via een workshop, artikel of ervaringsverhaal, maakt het verschil tussen stilzwijgen en steun.
3. Train leidinggevenden: Help teamleiders om signalen te herkennen en het gesprek open en zonder gêne te voeren.
4. Bied flexibiliteit en maatwerk: Een dag thuiswerken, rustmomenten, minder nachtdiensten of aanpassing van het rooster: kleine ingrepen, groot effect.
5. Creëer een open werkcultuur: Als medewerkers weten dat ze erover mogen praten zonder oordeel, is de grootste drempel al genomen.

Een volwassen werkvloer vraagt om volwassen gesprekken. De overgang hoort bij het leven, net zoals zwangerschap, mantelzorg of rouw.  Wie goed werkgeverschap serieus neemt, zorgt dat ook dit thema besproken mag worden.