Alles wat je als gemeente moet weten over de Banenafspraak

In 2026 moeten er 125.000 extra banen zijn voor mensen met een arbeidsbeperking. Dat is de afspraak tussen het kabinet en werkgevers, de Banenafspraak. Een mooi streven, maar in de praktijk is het soms zoeken naar de juiste aanpak. De deadline nadert. Wat houdt de Banenafspraak precies in? Wie valt eronder? Waarom is het soms lastig? En wat verandert er vanaf volgend jaar? Wij zetten het voor je op een rijtje en geven tips om vandaag al aan de slag te gaan.

Wat houdt de Banenafspraak in?

De Banenafspraak is een afspraak tussen het kabinet en werkgevers om extra banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Het doel is om de arbeidsmarkt inclusiever te maken en gelijke kansen te bieden aan iedereen, ongeacht eventuele beperkingen. Het kabinet wil dat mensen met een arbeidsbeperking vaker een baan bij een ‘gewone’ werkgever krijgen. Concreet betekent dit dat werkgevers voor 2026 samen 125.000 extra banen moeten realiseren: 

• 100.000 extra banen in het bedrijfsleven
• 25.000 extra banen bij de overheid

Lukt het werkgevers niet om het afgesproken aantal banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking? Dan moeten ze alsnog zorgen voor een minimumaantal werkplekken (een quotum). Dit heet de quotumregeling. De banenafspraak geldt voor alle werkgevers. De quotumregeling geldt voor bedrijven met 25 werknemers of meer.

Voor wie is de Banenafspraak bedoeld?

De Banenafspraak is bedoeld voor mensen die moeite hebben om zelfstandig het minimumloon te verdienen. Denk aan:

• Personen met een Wajong-uitkering met arbeidsvermogen.
• Mensen die onder de Participatiewet vallen.
• Mensen met een WsW-indicatie.
• (Voormalige) leerlingen van het praktijkonderwijs (pro) of voortgezet speciaal onderwijs (vso) die bij het UWV zijn aangemeld.

Zij staan geregistreerd in het doelgroepregister van het UWV. Een baan telt mee voor de Banenafspraak als het gaat om een extra werkplek bij een reguliere werkgever voor iemand uit deze groep.

Waarom is het invullen van de Banenafspraak zo lastig?

Veel werkgevers staan open voor een inclusievere werkvloer en willen graag bijdragen aan de Banenafspraak. Toch blijkt het in de praktijk vaak lastig. Niet door onwil, maar omdat ze onderweg tegen allerlei vragen en onzekerheden aanlopen, zoals:

• Hoe vind ik een passende kandidaat?
• Past het werk in mijn organisatie of team?
• Hoe zit het met begeleiding, aanpassingen en administratie?
• Welke regelingen zijn er?

Je staat er niet alleen voor. Vanuit onder andere gemeenten en het UWV is er goede begeleiding beschikbaar Bij HR Dienstverlener Driessen is er een gespecialiseerd team met adviseurs en jobcoaches die samen met jou zoeken naar passende oplossingen.

Wat levert de Banenafspraak op voor werkgevers?

Naast maatschappelijke impact en een inclusievere werkvloer, biedt de Banenafspraak ook concrete voordelen:

• Loonkostensubsidie:  Je krijgt een deel van het salaris vergoed.
• No-riskpolis:  Bij ziekte van de werknemer ontvang je een Ziektewetuitkering van het UWV.
• Vergoedingen voor werkplekaanpassingen:  Bijvoorbeeld voor speciale software of een aangepast bureau.
• Ondersteuning bij werving en selectie:  Hulp bij het vinden en begeleiden van kandidaten.
• Loonkostenvoordeel (LKV):  Jaarlijkse tegemoetkoming voor het in dienst nemen van iemand uit de doelgroep.

Hoe staan we er voor?

Sinds de start zijn er ruim 90.000 extra banen gerealiseerd. Een mooie prestatie, maar we zijn er nog niet. De private sector ligt op schema. De overheid blijft achter: sinds de start zijn er 11.634 extra banen gecreëerd, ver onder de doelstelling van 25.000 in 2026. Ook in de zorg en het onderwijs blijkt het lastig: werkdruk, onbekendheid en gebrek aan ondersteuning spelen hierin een rol. Het goede nieuws is dat er volop initiatieven zijn om deze kloof te dichten. Ook jouw organisatie kan een verschil maken.

De einddatum in 2026 nadert, vanaf 1 januari 2026 treden er nieuwe regels in werking die de Banenafspraak vereenvoudigen en aantrekkelijker moeten maken voor werkgevers.

Wat verandert er vanaf 2026?

De regels rondom de Banenafspraak zijn nu nog complex, met aparte doelen voor overheid en bedrijfsleven en ingewikkelde tellingen. Vanaf 1 januari 2026 gaat het kabinet dit eenvoudiger maken:

• Eén gezamenlijke doelstelling van 125.000 banen voor alle werkgevers.
• Een nieuwe aanpak voor de quotumregeling: in plaats van een boete komt er een opslag op een bestaande premie, met een bonus tot € 5.000 per gerealiseerde baan (bij minimaal 25,5 uur per week).

Het wetsvoorstel ligt sinds eind 2023 bij de Tweede Kamer en wordt naar verwachting binnenkort van kracht.

Wat kun je vandaag al doen als werkgever?

Denk breder dan alleen de standaardvacature. Een aangepaste functie, werkervaringsplek of leerwerktraject kan veel betekenen. Door open te staan voor maatwerk, maak je ruimte voor talent dat anders langs de zijlijn blijft staan. En het biedt kansen om in deze krappe arbeidsmarkt je personeelsplanning goed op orde te houden.