Rekenkamer, schuw politieke onderwerpen niet

De kaderstellende en controlerende rollen van de gemeenteraad, Provinciale Staten en het algemene bestuur komen niet of nauwelijks uit de verf. Daar komen rekenkamers vaak op uit, toont onderzoek in opdracht van de Vereniging van Rekenkamers. Advies: bied de volksvertegenwoordiging betere handvatten en vermijd politiek geladen onderwerpen niet.

Onvoldoende handvatten

De Goudse bestuurskundige en uitvoerend onderzoeker Rob Paulussen zag dat bepaalde aanbevelingen over de positie van de volksvertegenwoordiging vaak in de rapporten voorkomen, zoals ‘stel kaders’, ‘formuleer SMART-doelen’, ‘versterk de eigen informatiepositie’ en ‘ontwikkel een dashboard’. Maar daarmee biedt de rekenkamer de volksvertegenwoordiging onvoldoende handvatten, stelt hij. Want hoe geef je hier als volksvertegenwoordiger op een zinvolle manier uitvoering aan?

Aansluiten op agenda

Met de Vereniging van Rekenkamers roept Paulussen rekenkamers daarom op minder algemene inzichten te geven over de positie van de volksvertegenwoordiging. Kies bijvoorbeeld eens voor heel specifieke onderwerpen die qua timing zoveel mogelijk aansluiten op hun agenda. En vermijd ‘politiek geladen’ onderwerpen niet stelselmatig. Rekenkamers die dit wel doen lopen het risico om precies die onderwerpen te kiezen die juist niet de belangstelling van de volksvertegenwoordiging hebben. Dit kan een negatieve impact hebben op de positie van de rekenkamer zelf. ‘Er ontstaat een steeds grotere noodzaak voor een steeds minder relevant gevonden rekenkamer om het gemeentebestuur te wijzen op de relevantie van de aanbevelingen’, zegt Paulussen.

Word agenderender

In het rapport stelt de onderzoeker ook voor terughoudend te zijn met het gebruiken van het begrip ‘kaderstelling’. Details en controverses in de uitvoering van beleid kunnen uiterst relevant zijn voor de volksvertegenwoordiging. Afzien van bemoeienis kan stevig schuren, of in tegenspraak zijn, met de politieke rol die de volksvertegenwoordiging heeft. De vraag is of rekenkamers die steeds blijven hameren op kaderstelling hiervoor niet te veel hun ogen sluiten. Tot slot zouden rekenkamers vaker kunnen onderzoeken met een agenderend doel om zo de volksvertegenwoordiging te helpen voorop te lopen.