Politiek neemt adviezen burgerberaad vaak over

Bij meer dan de helft van de veertig burgerberaden die sinds 2022 in Nederland zijn gehouden is minstens 75 procent van de adviezen ook echt overgenomen door de politiek. Bij twaalf beraden zijn zelfs alle adviezen overgenomen.

6.000 deelnemers

Dat blijkt uit onderzoek van Bureau Burgerberaad. Dit kalenderjaar zijn nog dertien beraden gaande of aanstaande. In drie jaar tijd hebben zo ruim 6.000 inwoners in hun gemeente of provincie actief bijgedragen aan het beleid voor grote maatschappelijke vraagstukken, zoals huisvesting, regionale zorg, energietransitie, klimaat, afval en vergrijzing. Bij 62 procent van deze burgerberaden gaf de politiek vooraf aan dat de uitkomsten als zwaarwegend advies behandeld zouden worden, ongeveer vergelijkbaar met een rapport van een Rekenkamer.

Serieuze politieke opvolging

Het bureau meldt ook dat uit de praktijk blijkt dat burgerberaden het vertrouwen tussen inwoners en overheid kunnen vergroten, als er inderdaad serieuze politieke opvolging plaatsvindt. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het ministerie van BZK steunen weliswaar de ontwikkeling van burgerberaden en maakten onder meer een handboek burgerberaad en een evaluatiekader mogelijk, wat de kwaliteit ten goede komt, aldus het bureau. ‘Maar hoe goed een burgerberaad ook wordt uitgevoerd en hoe bruikbaar de uitkomsten ook zijn: als er geen of weinig politieke opvolging plaatsvindt, blijft de impact van een burgerberaad beperkt.’

Meer begrip voor dilemma’s

Het bureau heeft een gedetailleerd overzicht gepubliceerd van de huidige status van burgerberaden in Nederland. Goed uitgevoerde burgerberaden dragen, behalve aan beter en breder gesteund beleid, bij aan het vertrouwen tussen inwoners en overheid, vervolgt het bureau. ‘Inwoners voelen zich gezien en gehoord, en krijgen meer begrip voor dilemma’s waar politici en bestuurders voor staan. Tegelijkertijd geven ambtenaren en politici aan zich gesterkt te voelen door de adviezen van een gelote groep burgers.’

Concrete opvolging

Maar uit onderzoek en praktijk blijkt ook dat als goede opvolging uitblijft, het vertrouwen van inwoners wordt geschaad in plaats van versterkt. Daarom benadrukt het bureau het belang van zorgvuldige en transparante opvolging van adviezen van ieder burgerberaad. ‘De tijd, betrokkenheid en adviezen van inwoners verdienen meer dan een dankwoord’, zegt directeur Eva Rovers. ‘Die verdienen concrete opvolging. Daar wordt niet alleen beleid beter van, maar ook onze democratie.’