‘We nemen er vanavond geen besluit over,’ zegt voorzitter Petra Koekkoek. De raad van Olst-Wijhe bespreekt in een oordeelvormende vergadering een plan voor een leefbaarheidsfonds. Een nobel initiatief, maar vanavond blijkt dat goede bedoelingen je maar zover brengen.
De Mystery Burger in Olst-Wijhe: de weg naar de hel
Een wethouder die een raadsvoorstel op de agenda zet maar weigert de juridische risico’s te duiden, laat de raad stuurloos achter.
Het fonds is een idee van de lokale ondernemerskring. Zij stellen voor de OZB te gebruiken. Door belasting voor niet-woningen te verhogen moet het geld voor het fonds worden opgehaald. Daarmee wordt het initiatief algemeen bindend én een overheidstaak. De gemeente krijgt echter geen zeggenschap over de besteding; dat blijft bij de stichting die het fonds beheert. Bij deze vergadering moet blijken of de raad het voorstel besluitrijp vindt.
‘Het is niet duidelijk hoe de plannen vallen bij ondernemers die gaan meebetalen,’ denkt Ronnie Niemeijer (Gemeentebelangen). Volgens hem is niet iedereen duidelijk dat de bijdrage voor iedere overnemer verplicht wordt. Hij vreest gebrek aan draagvlak. ‘En het vertrouwen in de overheid ís al laag.’
Niemeijer staat niet alleen in zijn kritiek. ‘Het inzetten van het belastinginstrument is geen lichtvaardige keuze,’ zegt Thijs Mulder (D66). ‘Het fonds heeft eerlijke toewijzingscriteria nodig,’ vult Jolande Olthof (CDA) aan. ‘Misschien via een stappenplan,’ suggereert Wilfred Vruggink (GroenLinks). Jan Willem Wunderink (VVD) wijst erop dat agrarische ondernemers zich onvoldoende vertegenwoordigd voelen, terwijl ze relatief veel bijdragen. Ook de kosten voor bijvoorbeeld bezwaarschriften zijn niet uitgewerkt. Eigenlijk vindt niemand het plan goed uitgewerkt. ‘Het idee kan mooie projecten opleveren,’ zegt Michel Vierwind (Partij voor de Sport). ‘Maar ga terug naar de tekentafel.’
‘Ik kan niet alle vragen beantwoorden,’ begint wethouder Hans Olthof. Volgens hem is dit niet het voorstel van het college. ‘Dat is aan de ondernemerskring.’
‘Ik raak een beetje in de war,’ reageert André Smit (PvdA). Dit agendapunt komt toch echt van het college, merkt hij op. ‘We hebben er als college best over gedibdabd of we dit moesten voorleggen,’ legt Olthof uit. ‘Maar we nemen voorstellen vanuit de samenleving serieus.’
De vraag is hóe serieus. ‘Is het juridisch houdbaar?’ vraagt de wethouder zelf, hoewel tot nu toe niemand daarover twijfel had geuit. Maar de Raad van State moet zich nog uitspreken over een het gebruik van de OZB in een vergelijkbare kwestie in een andere gemeente. ‘Gaan we daar dan op wachten?’ vraagt Smit. ‘Dat is niet aan mij,’ meent de wethouder. ‘Daar moet u toch over adviseren,’ vindt Smit.
Daar heeft-ie een punt. Het college is er immers om besluiten van de raad voor te bereiden. ‘Dat gaat deze wethouder niet doen,’ zegt Olthof, ‘ik ben niet juridisch onderlegd.’ En het is een voorstel van de ondernemers, vindt de wethouder. ‘Ook als u doorgeefluik bent, verwacht ik toch een oordeel over de risico’s,’ meent Mulder. ‘Ik zie dat niet als mijn taak,’ vindt Olthof. ‘Sorry dat ik niet aan de hoge verwachtingen van de heer Mulder voldoe.’
Die houding is niet alleen afkeurenswaardig — ze is in strijd met de kern van de democratische verhoudingen. Een wethouder die een raadsvoorstel op de agenda zet maar weigert de juridische risico’s te duiden of de raad erover te adviseren, laat de raad stuurloos achter.
De Gemeentewet schrijft toch voor dat het college de raad alle inlichtingen moet geven die hij voor zijn taak nodig heeft. Dat principe is de ruggengraat van het lokaal bestuur, onafhankelijk van wie het plan bedacht heeft.
Uiteindelijk besluit de raad het plan aan te houden tot de uitspraak van de Raad van State. Iets wat het college zelf al had moeten adviseren, in plaats van de raad laten worstelen met slechts een idee. Goede bedoelingen zijn mooi, maar zonder bestuurlijke verantwoordelijkheid vormen ze vooral plaveisel naar ellende.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.