Kwart gemeenten heeft aanpak scheidingen

Een kwart van de gemeenten heeft een aanpak voor (echt)scheidingen ingevoerd en werkt aan structurele borging. In 2021 gold dit nog voor slechts 7 procent van de gemeenten. Dat constateert advies- en onderzoeksbureau Significant Public. Hoewel sommige gemeenten duidelijke stappen hebben gezet, blijft een brede inzet op het thema uit. Ongeveer een kwart van de gemeenten werkt nog helemaal niet aan een aanpak, of zit nog in een verkennende fase.

Grote verschillen

Uit de vragenlijst en interviews blijkt dat gemeenten veelal regionaal samenwerken rondom het thema (echt)scheidingen. Deze samenwerking biedt mogelijkheden om kennis en ervaring te delen. Toch zijn er nog altijd gemeenten die nauwelijks voortgang boeken. Met als gevolg dat de ondersteuning bij relatieproblemen of (echt)scheidingen per gemeente sterk verschilt.

Coalitie

Een belangrijke belemmering voor gemeenten om te investeren in relatie- en scheidingsproblematiek is de financiering. ‘Gemeenten hebben geen wettelijke taak op dit gebied en de financiering is kwetsbaar’, zo is te lezen in het rapport van Significant Public. De meeste gemeenten betalen hun aanpak uit middelen voor de Jeugdwet, de Wmo 2015 en budgetten voor preventie en voorliggende voorzieningen. Maar op deze terreinen is vaak sprake van financiële tekorten. Hierdoor zijn investeringen afhankelijk van coalities en niet structureel.

Verantwoordelijkheid

Daarbij is het voor een deel van de gemeenten onduidelijk of preventieve investeringen daadwerkelijk besparingen opleveren, waardoor de financiële discussie telkens opnieuw wordt gevoerd. Gemeenten geven aan behoefte te hebben aan een kosten-batenanalyse op lokaal niveau om hun keuzes beter te kunnen onderbouwen. Tegelijkertijd stellen meerdere respondenten dat de verantwoordelijkheid voor dit thema niet uitsluitend bij lokale overheden zou moeten liggen.

Jeugdzorg

Toch zien de meeste gemeenten de urgentie van een aanpak. Hoewel enkele gemeenten aangeven dat (echt)scheidingsproblematiek slechts af en toe voorkomt, stellen de meeste respondenten dat het onderwerp (heel) vaak speelt. In de eigen casuïstiek signaleren veel gemeenten dat relatie- en scheidingsproblemen vaak een rol spelen binnen de jeugdzorg. Landelijke cijfers bevestigen dit beeld.

Samenhang

Tot slot concludeert Significant Public dat gemeenten uiteenlopende keuzes maken in het (preventief) aanbod voor ouders en kinderen: ‘Er is geen basisaanbod beschikbaar en gemeenten moeten zelf beoordelen welke prioriteiten zijn stellen. Daarbij is het aantal landelijke initiatieven en het aanbod zeer groot. Gemeenten baseren zich bij het maken van keuzes onder andere op landelijk onderzoek naar effectiviteit van interventies, maar het lijkt erop dat zij regelmatig (te) weinig houvast hebben om gerichte keuzes te maken en een samenhangende aanpak neer te zetten.’