Gemeenten: draai bezuinigingen op onderwijs terug

De bezuinigingen op onderwijs treffen de meest kwetsbare kinderen, zijn schadelijk en moeten zo snel mogelijk worden teruggedraaid. Die oproep doen de VNG, G4, G40 en onderwijs- en kinderopvangorganisaties aan het demissionair kabinet en de Tweede Kamer. ‘Zeggen dat je elk kind goed onderwijs gunt, maar intussen keihard snijden: dan sta je daar gewoon niet voor.’

Zorg en verbazing

De gemeenten zien ‘met grote zorg en toenemende verbazing’ hoe een stapeling van ‘pijnlijke’ bezuinigingen op het onderwijs wordt doorgevoerd, aangezien die de meest kwetsbare leerlingen treffen, schrijven ze in een brandbrief. Het gaat om kinderen die naar de voorschool gaan, extra taalles of huiswerkbegeleiding krijgen of van de school krijgen door financiering van musea-bezoek of laptops. Zij noemen de maatregelen ‘onverantwoord en averechts’ en stellen dat tienduizenden kinderen hiervan de dupe worden.

Greep uit de pot

Na de bezuiniging van 1,1 miljard euro is met de Voorjaarsnota een nieuwe ‘greep uit de pot’ gedaan, schrijven de partijen. Ze zetten per bezuinigingsmaatregel uiteen wat deze concreet voor gevolg heeft. Zo zorgt de bezuiniging van 115 miljoen op het programma school en omgeving ervoor dat een leerling in Rotterdam Centrum die nu 5,5 uur verlengde lestijd en ondersteunende activiteiten krijgt straks per schooljaar 220 uur aan extra lestijd verliest.

Lage prioriteit

En door het geheel wegbezuinigen van de onderwijskansenregeling met 177 miljoen per jaar heeft de Utrechtse vmbo-school Globe op jaarbasis per leerling ruim 1.700 euro minder te besteden. De school moet hierdoor klassen vergroten en bezuinigen op intensieve begeleiding. Deze en andere voorbeelden laten volgens de briefschrijvers zien dat onderwijs bij het demissionaire kabinet en de Tweede Kamer lage prioriteit heeft. ‘In grote steden betekent dit dat sommige scholen meer dan 10 procent moeten bezuinigen, maar overal in het land heeft dit grote impact.’

Investeer in onze jeugd

De bezuinigingen leiden tot grotere klassen, lagere schoolprestaties, hogere uitval, meer thuiszitters, meer doorverwijzing naar het speciaal onderwijs en meer ongelijkheid, schetsen de gemeenten en onderwijspartijen. ‘En dit terwijl het al code rood was in het onderwijs.’ Om de huidige negatieve ontwikkelingen te keren, zijn geen bezuinigingen maar investeringen nodig, bepleiten zij en eerder de commissie-Van Ark. Het onderwijs is ‘dé motor van maatschappelijke vooruitgang en economische veerkracht’, vervolgen ze. ‘Wij vrezen daarom grote maatschappelijke en economische gevolgen op (middel)lange termijn.’ Investeren in onderwijs is ‘elementair om onze welvaart te behouden en de sociale ongelijkheid in het land te verkleinen’. De partijen roepen kabinet en Kamer op om de bezuinigingen in het funderend onderwijs terug te draaien en op termijn juist extra in ‘de toekomst van ons land, onze jeugd’, te investeren.

Schadelijk en kwaadaardig

Met de mond zegt het kabinet te investeren in kansengelijkheid, maar intussen schrapt het bewezen programma’s voor kwetsbare kinderen. In Het Parool licht de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman (PvdA) toe dat dit ‘geen politiek of links thema’ is. ‘Die onderwijskansenregeling bestaat al 35 jaar. Het is geen hobby van iemand. Het is de motor van de samenleving.’ Ze noemt het beleid van demissionair staatssecretaris Mariëlle Paul (VVD) ‘misleidend’. ‘Zeggen dat je elk kind goed onderwijs gunt, maar intussen keihard snijden: dan sta je daar gewoon niet voor. Het is schadelijk. En als het bewust gebeurt, dan vind ik het kwaadaardig.’

Geen maatschappelijk draagvlak

De wethouder hoopt dat de Tweede Kamer de bezuinigingen volgende week bij het debat over de Voorjaarsnota terugdraait. Ook willen de ondertekenaars van de brief in gesprek met Kamerleden over structurele investeringen in kansengelijkheid. Moorman denkt dat de brief zeker nog effect kan hebben, zegt ze tegen Het Parool. ‘Het besluit is genomen in een achterkamertje, door vier fractievoorzitters midden in de nacht. Er is geen maatschappelijk draagvlak voor. Ik heb goede hoop dat de Tweede Kamer dit terugdraait.’