Wie over de A2 rijdt, Maarssen al nadert, en een blik naar rechts werpt ter hoogte van het Shell-station Haarrijn, ziet de boerenweilanden waar landelijk netbeheerder en de provincie Utrecht een cruciaal hoogspanningsstation willen bouwen.
Vertraagde verzwaring in ‘FGU-regio’, maar waarom?
De netcongestie van Nederland is het grootst in het gezamenlijke hoogspanningsnet van Flevoland, Gelderland en Utrecht.
Het hangt met deze locatie samen dat het vier tot zes jaar langer duurt voordat het hoogspanningsnet in de provincie Utrecht en Gelderland, en de Flevopolder, verzwaard zal zijn. Dit maakte landelijk netbeheerder Tennet donderdag bekend.
Grote urgentie
Dat terwijl juist in deze ‘FGU-regio’ de urgentie het grootst is. In dit deel van Nederland bestaat de vrees dat ook kleinverbruikers, zoals huishoudens, geraakt gaan worden door netcongestie. ‘We zien dat het overal druk is op het elektriciteitsnet, maar in FGU en met name de provincie Utrecht is het extreem druk’, zei TenneT-woordvoerder Peter Hofland eerder tegen Binnenlands Bestuur.
Met oog op de nijpende netcongestie in deze drie provincies (op de Noordoostpolder na) moet het hoogspanningsnet dat de drie provincies delen in vieren worden gedeeld. De deadline die TenneT hiervoor stelde lag tot voor kort op 2029. Om dit te doen, moeten vier bestaande hoogspanningsstation opgewaardeerd worden. Het gaat om de stations in Lelystad, Breukelen-Kortrijk (provincie Utrecht), en Dodewaard en Doetinchem (provincie Gelderland).
Toch stagnatie
TenneT had de laatste twee provincies gevraagd om het bevoegd gezag te zijn, en niet de betrokken gemeenten. De reden, zo schreef het Utrechtse provinciebestuur maart vorig jaar in een statenbrief, is voorkomen dat ‘zich stagnatie (…) voordoet’. De kabeltracés bestrijken namelijk meerdere gemeenten.
Dat heeft vertraging niet voorkomen. Eén bouwproject dat hapert, is de verzwaring van het hoogspanningstation Breukelen-Kortrijk. De capaciteit van dit station moet drie keer zo groot. Het lukte TenneT om van drie grondeigenaren grond aan te kopen, maar een vierde geeft niet thuis. Het gaat om een melkveehouder in de gemeente Stichtse Vecht, bij wie de netbeheerder inmiddels de hoop heeft opgegeven. Daarom heeft TenneT de provincie Utrecht gevraagd een flink deel van diens land te onteigenen. Waarom? ‘Deze uitbreiding is noodzakelijk omdat het elektriciteitsnet van de provincie Utrecht onder druk staat.’
Veel belangrijker
Veel belangrijker nu is de bouw van een nieuw hoogspanningsstation ten noorden van Utrecht. Zonder dit nieuwe station kan de opsplitsing van het hoogspanningsnet in Flevoland, Gelderland en Utrecht niet doorgaan, stelt TenneT.
Het grote probleem is dat er nog altijd geen locatie is. De landelijk netbeheerder zocht in een driehoek tussen Breukelen-Kortrijk, Utrecht Lage Weide en Soest. Binnen dat gebied kan TenneT zonder veel capaciteitsverlies een verbinding leggen met het bestaande hoogspanningsnet. Maar de twee locaties die kansrijk leken, zijn alsnog niet geschikt. De eerste omdat grote vrachtwagens er niet goed kunnen komen, de tweede omdat de provincie Utrecht het simpelweg niet wil. ‘Deze locatie ligt in een kwetsbaar gebied en raakt de groene historische buitenplaatsen van de Vechtstreek met vele Rijksmonumenten, cultuurhistorische waarden, landschap en ligt nabij vele woningen’, schreef TenneT in een locatiestudie.
Second opinion
Toen was er in de ogen van de netbeheerder geen locatie meer over. De provincie Utrecht had echter een second opinion laten uitvoeren door Royal HaskoningDHV. Dit adviesbureau ging buiten het aanvankelijke zoekgebied kijken, onder andere op basis van dertien alternatieve locaties die bewoners hadden aangedragen.
TenneT vond geen van deze locaties geschikt, maar het adviesbureau bestempelde vier toch als ‘beperkt kansrijk’. De reden voor het verschil van inzicht is volgens de onderzoekers dat TenneT niet wil dat grondeigenaren uitgekocht moeten worden als dat niet per se hoeft. Volgens het bureau is er geen andere keuze.
Complex (en kostbaar)
Opvallend is dat het adviesbureau de locatie bij het Shell-tankstation juist niet kansrijk achtte, terwijl TenneT en de provincie Utrecht nu deze plek in het oog hebben. Het lastige is dat de netbeheerder vanaf deze plek een snelweg, een spoorweg en het Amsterdam-Rijnkanaal moet overbruggen.
‘Door de noodzaak om meerdere ruimtelijke barrières te overbruggen is het aansluiten van de locatie op het zoekgebied technisch complex (en kostbaar)’, schrijft Royal HaskoningDHV in de second opinion.
Tijdens een bestuurlijk overleg begin april heeft de provincie Utrecht aan TenneT gevraagd om toch naar deze locatie te kijken. In een rapport dat de netbeheerder door drie adviesbureaus heeft laten opstellen, dat begin juni naar buiten kwam, staat als waarschuwing dat de zoeklocatie Haarrijn ‘sterk negatief’ beoordeeld wordt als het gaat om de ligging in ‘zettingsgevoelige gebieden’. Dat is niet het enige.
Sterk negatief
Ook ‘sterk negatief’ is de bereikbaarheid met hoogspanningskabels. Er moeten namelijk achttien ondergrondse kabels worden gelegd naar de bestaande hoogspanningsstations van TenneT in Soest, Breukelen-Kortrijk en Utrecht Lage Weide. ‘De extra lengte van de kabels die nodig zijn om een nieuw hoogspanningsstation op deze locatie te ontsluiten heeft een groot ruimtebeslag en brengen veel aanvullende (technische) belemmeringen met zich mee, zoals extra kruisingen met de rijksweg A2 en het Amsterdam-Rijnkanaal.’
Ondanks dit alles zetten de partijen hun geld op deze locatie Haarrijn bij het tankstation. Komende 9 juli begint het participatietraject met een avond in Hotel van der Valk in Breukelen. Gaat alles goed, dan staat het station er in 2033.
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Iedereen uitzicht op een hoogspanningsstation, hoogspanningskabel én een klimaatminaret. Jaren van stilstand en een kostenplaatje waar een paard de hik van krijgt. Want als het over de energietransitie gaat, doen de kosten niet terzake. In dit land heet dat: Groene Groei (van uw energierekening).
.
Geen wonder dat de industrie massaal vlucht tot over de grens.
.
Aardgas hebben we gewoon in de grond zitten hè, inclusief de complete infrastructuur. Maar wij zijn liever het enige land ter wereld dat zo achterlijk doet.