‘Het schuifje moet iets meer richting woningbouw’

Friso de Zeeuw: ‘Erg tevreden. In de superkorte tijd van een half jaar is wel even wat neergezet. En dat bijna geheel op basis van de eigen kracht van de adviesgroep. Zeker omdat de adviesgroepleden het met uitzondering van de voorzitter allemaal als vrolijke vrijwilliger hebben gedaan. Dat heeft dan toch maar meer dan honderd adviezen op twintig onderwerpen opgeleverd.’

‘Dat is meer geopperd. Wie weet gaat de politiek het ook zo behandelen. Maar wat is nou het drama van de goede bedoelingen dat we met STOER wilden aanpakken? Dat is juist die stapeling van regels. Als je, zoals onze opdracht luidde, serieus wilt gaan ontstapelen, dan moet je ook veel onderwerpen en dossiers ter hand nemen. Ik hoop daarom dat de breedte van het verhaal toch overeind blijft, ook in de verdere politieke besluitvorming. Maar het is niet alles of niets. Er zitten veel lastige punten in. Uiteindelijk gaat het allemaal om belangenafwegingen. Voor de volle 100 procent van STOER gaan, dat kan natuurlijk niet. Maar drie kwart lijkt me politiek-bestuurlijk en juridisch haalbaar.’

‘Ons accent ligt nogal eens op andere dingen dan de titel STOER suggereert. Het schrappen van regels ligt prettig in de mond. Soms kan dat, maar vaak ook niet. Soms moet je zelfs met nieuwe regels komen om het geheel beter te maken. En soms, zoals bij de mer, kan er nu al heel veel. De vermindering van regeldruk heeft zich deels al voltrokken bij de invoering van de Omgevingswet. Er zijn voor de voorfase van woningbouw en gebiedsontwikkeling heel goede handreikingen beschikbaar die veel breder kunnen worden toegepast. Dus het scala aan maatregelen dat we voorstellen is uitgebreider dan de titel STOER doet vermoeden. Ik zou dat woord zelf ook niet hebben gekozen. Maar stel dat het geheel ook grotendeels wordt uitgevoerd – dat zou echt een omwenteling in de woningbouw betekenen. En dat heet in het openbaar bestuur al vrij snel stoer.’

‘Die zaten voornamelijk in de sfeer van bezwaar en beroep. Wie als omwonende beroep aantekent tegen een bouwproject, kan de Raad van State vragen dat via een voorlopige voorziening op te schorten. Wij vinden dat ook een initiatiefnemer de gelegenheid moet kunnen krijgen om een voorlopige voorziening bij de Raad van State aan te vragen. Waardoor, als die wordt verstrekt, de ontwikkelaar eerder het risico kan nemen om alvast met bouwen te beginnen. Anders moet die wachten op de einduitspraak.Ook over de lex silentio positivo [waarbij een bouwvergunning automatisch wordt verleend als een gemeente niet binnen de termijn reageert, red.] waren de meningen in de commissie verdeeld. Die regel is er bij de introductie van de Omgevingswet uitgesloopt. Maar de voorzitter en de meeste andere leden van de commissie zien de preventieve werking ervan: gemeenten gaan dan toch meer haast maken met een normale afdoening van de vergunning binnen de termijn.’

‘Ik vond dat wel meevallen. Over die buiennorm worden we het vast nog eens. Je kunt, zoals de waterschappen willen, de buiennorm van Limburg maatgevend voor Nederland laten zijn. Maar wij kiezen een gematigder nationale norm en maken vanwege het de heuvelland en al het water dat de dalen in stroomt een uitzondering voor Limburg. Dat is het enige resterende discussiepunt. Dat ze tegen drijvend wonen in de uiterwaarden waren, dat zat er natuurlijk dik in.’

‘Vanuit de welstandshoek. Die zijn we in latere versies een eind tegemoet gekomen, maar ze zijn nog steeds niet tevreden. Ja, dan houdt het een keertje op. En van duurzaamheidsfanaten. En van sommige anderen die aangeven: die hele STOER-operatie is sowieso abject. Onder het mom van: het gaat niet om de regels, het gaat om de mensen. En om hun toepassing van de regels. Veel intellectuelen in het vakgebied willen de discussie over de regels helemaal niet aan. Dat vind ik eigenlijk nog het ergste.’

‘Mona heeft bij dit thema een grote persoonlijke betrokkenheid. Dat heb ik bij al die voorgaande ministers in de afgelopen 45 jaar niet zo meegemaakt. Ze hebben allemaal een kaarsje gebrand voor minder regels, maar er uiteindelijk niks van gebakken. Het is helder dat Mona daar nu echt werk van maakt. Daarbij is ze niet bang. Ik zou het dus jammer vinden als ze deze post zou verlaten. Dan kun je zomaar weer down the draingaan. Dat heeft gelijk de kwetsbaarheid aan van dit project. Je wil een beweging op gang brengen. Maar de VNG, die tal van dossiers vermindering van regeldruk bepleit, heeft er ook lauw op gereageerd. Aan de andere kant: gister was ik op bezoek bij wethouders, ambtenaren en marktpartijen in Parkstad Limburg. Een hartstikke leuke meeting met vogels van verschillende pluimage. En die zeggen allemaal: dat STOER moeten wij steunen. De wethouder van Brunssum, Jaimy van Dijk, heeft er zelfs nog een enthousiasmerend LinkedIn-bericht aan gewijd. Dus de revolutie begint misschien wel van onderop.’

‘Ja. Je loopt bij een dergelijke commissie al snel gevaar dat je als uitvoerders van een rechtse agenda worden gezien. Maar we hebben in ons advies bijvoorbeeld ook de parkeernormen aangescherpt, eerder een linkse voorkeur. We hielden, kortom, ons oog op de bal. We willen slechts het schuifje bij al die honderden regels iets meer richting woningbouw verplaatsen.’