Overslaan en naar de inhoud gaan

Stroomgebruik datacenters stuwt netcongestie op

Bijna 5 procent van het totale stroomverbruik in Nederland komt inmiddels van datacenters.

datacenter
- Shutterstock

Het elektriciteitsverbruik door datacenters blijft sterk stijgen, zij het dat de procentuele toename iets afzwakt. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Ten opzichte van 2021 steeg het stroomgebruik van datacenters met 37 procent tot 5.100 GWh, ofwel 4,6 procent van het totale stroomverbruik.

Tweehonderd datacenters

Inmiddels gebruiken de tweehonderd datacenters in Nederland evenveel stroom als twee miljoen woningen. Er bestaan verschillende soorten datacenters: naast de grote van cloudproviders en techbedrijven hebben bedrijven en instellingen als universiteiten en ziekenhuizen soms hun eigen faciliteiten voor grootschalige dataopslag en -verwerking. Die laatste groep is door het CBS niet meegeteld.

Grote datacenters

Hoewel de elektriciteitslevering aan datacenters tussen 2021 en 2024 met 37 procent steeg, is die toename fors kleiner dan tussen 2018 en 2021. In die periode nam het stroomverbruik door datacenters nog met 59 procent toe. De recente toename zit vooral bij de grote datacenters. Deze groep van 45 is in totaal goed voor circa 90 procent van de aan datacenters geleverde elektriciteit.

Netcongestie

Het stroomgebruik door datacenters stuwt ook de netcongestie op. Vrijwel tegelijk met de cijfers over datacenters publiceerde de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een nieuw prioriteringskader, waarin wordt vastgesteld welke maatschappelijke functies in de nabije toekomst voorrang krijgen bij de verdeling van de schaarse stroom. Dit nieuwe kader moet 1 juli 2026 ingaan.

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Integraal

De meest ingrijpende wijziging is de introductie van een integrale wachtrij, waarin zowel kleinverbruikers (zoals woningen, maatschappelijk vastgoed, laadpalen en mkb-bedrijven) als grootverbruikers zoals datacenters zijn opgenomen. Op dit moment reserveren netbeheerders nog standaard netcapaciteit voor kleinverbruik (KV), zodat woningbouw en mkb-projecten niet hoeven te wachten.

Vertragen

Gemeenten en sectorpartijen vrezen dat als er straks geen standaard netcapaciteit voor kleinverbruik wordt gereserveerd, de woningbouwprojecten en verduurzamingsplannen in veel gemeenten zullen vertragen. Zij kunnen dan niet langer automatisch transportcapaciteit krijgen en ook op de wachtlijst van de netbeheerder komen.

Wachtrij

Ook zouden andere kleinverbruikers, zoals mkb-bedrijven en exploitanten van laadpalen, achter in de wachtrij belanden, ná de geprioriteerde projecten, aldus de VNG. ‘Zij komen voorlopig niet in aanmerking voor transportcapaciteit en hebben geen gelijke toegang tot oplossingen zoals congestieverzachters of alternatieve transportrechten.’

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Three-lines of defence in de publieke sector

Three-lines of defence in de publieke sector

Zonder een effectief risicobeheersingsmodel kunnen gemeenten niet adequaat inspelen op de netcongestie-uitdagingen die datacenters veroorzaken.

schrijf u vandaag nog in

Reacties: 1

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

R. D.

Tegelijkertijd moet de capaciteit van datacenters in Nederland nog behoorlijk groeien willen we strategisch autonomer worden van de VS. Op dit moment kan een boze Trump in een kwade bui zo maar besluiten ons uit de cloud te gooien wat gezien de afhankelijkheid desastreus is.

Op 15 december 2025, 15:07

Melden als ongepast

Door u gemelde berichten worden door ons verwijderd indien ze niet voldoen aan onze gebruiksvoorwaarden.

Schrijvers van gemelde berichten zien niet wie de melding heeft gedaan.

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in