De gemeente Rotterdam kan een rechtszaak tegemoet zien als niet direct na de zomer een oplossing op tafel ligt voor de slepende kwestie van 25.000 Rotterdamse erfpachters. Dat meldt makelaar Remko Schrijver. Hij neemt daarbij een voorbeeld aan rechtszaken die met succes tegen de gemeente Zaanstad zijn aangespannen.
Rotterdam ziet rechtszaken tegemoet in erfpachtdossier
De gemeente dacht in vijf jaar 200 miljoen euro op te halen door het omzetten van oude erfpachtcontracten. Maar Stichting BOEG is in verzet.
Ook wil hij via een Nederlandse rechtbank een zogenaamde pre-judiciële uitspraak krijgen van het Europees Hof van Justitie. Inzet is de vraag of de behandeling van erfpachters door de gemeente Rotterdam strookt met het Europees recht.
In zijn strijd trekt Schrijver op met jurist Dianthus Panacho, onder de vlag van de Stichting ter Bevordering Overleg Erfpachters & Gemeente Rotterdam (BOEG). Zij werken samen met Vereniging VERBETER, die stem geeft aan bijna 400 erfpachters.
Snel helderheid
De Rotterdamse makelaar dreigt met de rechtszaken, omdat hij twijfelt of de gemeente snel helderheid zal geven. Wethouder Chantal Zeegers liet afgelopen mei weten niet vóór eind oktober meer te kunnen vertellen over een oplossing voor de financiële onzekerheid waarin tienduizenden Rotterdamse erfpachters verkeren. Niet lang daarna echter doemen de gemeenteraadsverkiezingen op. Schrijver vreest dat het dossier daar overheen getild gaat worden.
Het begon er allemaal mee dat Leefbaar Rotterdam, na de verkiezingszege in 2002, het besluit nam te stoppen met erfpacht als grondbeleid. Toenmalig wethouder Marco Pastors had bovendien gezegd, zegt Schrijver, dat de stijging van grondprijzen ten goede moest komen aan erfpachters, en niet aan de gemeente.
200 miljoen euro
Nieuwe erfpachters komen er sindsdien niet meer bij, maar ook de ouden moeten uit de boeken verdwijnen. Het huidige gemeentebestuur deed juni 2024 een eerste ronde van ‘conversievoorstellen’ aan 230 erfpachters. De komende jaren volgen nog vele duizenden. Hiermee denkt de gemeente in vijf jaar tijd 200 miljoen euro op te halen. (Zie pagina 17 van deze presentatie aan raadsleden.) In de voorstellen staat voor hoeveel geld mensen de grond waarop hun huis staat kunnen overnemen. Of, als ze dat niet willen: welke canon ze maandelijks moeten betalen.
Maar het bleek vorig jaar te gaan om astronomische bedragen, die kunnen reiken tot ver boven de 100.000 euro. Tijdens een raadsvergadering in februari stond een inspreekster te huilen achter het gestoelte, toen ze de vrees uitsprak haar woning te verliezen. Een andere inspreekster had dezelfde angst, omdat ze als AOW’er de canon van vele honderden euro’s per maand niet zou kunnen betalen. Wethouder Chantal Zeegers liet daarna weten dat het een ‘leidend principe’ voor de oplossing is dat ‘geen enkele Rotterdamse erfpachter gedwongen zal zijn zijn of haar woning te verlaten’.
Tot wel 99 jaar
In veel gevallen gaat het om koopwoningen waarbij in de jaren zeventig of tachtig een erfpachtconstructie is aangegaan. Toentertijd werd die erfpacht voor vijftig jaar afgekocht. Het probleem is dat het erfpachtcontract langer loopt, tot wel 99 jaar. De gemeente wil van die contracten af, of dat de bewoners een canon betalen. Maar de nieuwe bedragen zijn gebaseerd op hedendaagse, hoge grondprijzen.
Schrijver zegt te begrijpen dat het een moeilijke kwestie is voor de gemeente Rotterdam, omdat een oplossing voor dit dossier een groot gat in de begroting kan slaan. ‘Wij zijn er niet op uit dat Rotterdam bankroet raakt, maar dat 25.000 erfpachters weer rustig kunnen ademhalen.’ Dus hij wil opnieuw in gesprek over een compromis. Inmiddels heeft hij een afspraak met de afdeling erfpacht.
Een Nesselande-deal
Tegelijkertijd vindt hij eigenlijk dat de huidige erfpachters de grond gratis van de gemeente moeten kunnen overnemen, met alleen de kosten voor de notaris die dan voor bewoners overblijven. Dat is namelijk in het verleden gebeurd in de Rotterdamse wijk Nesselande, in een overgangsperiode net na de verkiezingswinst van Leefbaar Rotterdam in 2002. In zijn ogen illustreert dit dat het gemeentebeleid de erfpachters op het verkeerde been heeft gezet. ‘Als we toch naar de rechter stappen, dan gaan we tot de bodem’, zegt Remko Schrijver: ‘Dan willen wij voor iedereen de Nesselande-deal.’
Het gerechtshof Den Haag deed drie jaar geleden een belangrijke uitspraak over het erfpachtbeleid van de gemeente Zaanstad.
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Dit proces gaat jaren duren en is niet gemakkelijk op te lossen (zie o.a. regeling Gemeente Amsterdam).