Druk op gemeenten bij dreigend faillissement profvoetbalclub

Door het huidige licentiereglement van de KNVB komen gemeenten die profvoetbalclubs huisvesten onder druk te staan wanneer een faillissement dreigt. Dat concludeert econoom Tsjalle van der Burg. Momenteel is het zo dat als een club failliet gaat, het tot wel tien jaar kan duren voordat ze weer wordt toegelaten in het betaald voetbal.

Vitesse

Voorlopig speelt Vitesse weer profvoetbal. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden gaf de club gelijk in het hoger beroep, nadat de KNVB de proflicentie had ingetrokken. Daarmee is de zaak nog niet afgedaan. Er loopt nog een bodemprocedure en de uitkomst kan nog steeds het intrekken van de proflicentie zijn. Een faillissement ligt dan op de loer, aldus Tsjalle van der Burg. Hij plaatste zijn analyse op Me Judice, een discussieforum voor economen.

Huidige regels

Een faillissement is voor een profclub een doodsvonnis. ‘Een na een faillissement van een profclub opgerichte doorstartclub moet beginnen in de vijfde amateurklasse, oftewel het tiende niveau’, aldus Van der Burg. ‘Vervolgens moet je zeven keer promoveren om de Tweede Divisie te bereiken, en daar dan drie seizoenen blijven alvorens naar de Eerste Divisie te mogen. Het duurt dus zeker tien jaar voor men profvoetbal speelt, en langer als men promotiekansen mist.’ In andere landen, zoals Schotland, Italië en Duitsland, zijn de regels een stuk soepeler.

Druk op gemeenten

Omdat in het Nederlandse licentiereglement de ‘straf’ voor een faillissement zo groot is, wordt hoge druk in de gemeenschap gevoeld om het te voorkomen. Die hoge druk wordt ook gevoeld door gemeenten, en gemeenteraadsleden. Daarom staan lokale overheden met enige regelmaat aan de lat om financiële steun te geven wanneer een faillissement dreigt. Gemeenten met een profvoetbalclub geven samen jaarlijks honderden miljoenen euro’s aan financiële steun weg. Hoewel er strenge regels over staatssteun bestaan zijn er in de praktijk diverse mogelijkheden, zoals het verstrekken van leningen of garantstellingen, of het investeren in stadions.

Voorstel

Van der Burg stelt daarom voor dat de KNVB haar regels verandert, zodat failliete profclubs hoger kunnen instromen en minder lang hoeven te wachten op toelating tot het betaald voetbal. Een doorstartclub van een club die voorheen uitkwam in de Eredivisie of Eerste Divisie, kan dan in respectievelijk de Derde of Vierde Divisie instromen. Een doorstartclub die naar de Tweede Divisie promoveert en daar het jaar daarop eerste wordt, zou volgens hem ook meteen naar de Eerste Divisie moeten promoveren.

Passende straf

‘Opnieuw beginnen in de Derde of Vierde Divisie is dan een passende straf voor slecht beleid, en supporters en gemeenteraadsleden zullen die straf eerder accepteren dan het definitieve einde van de club. Hierdoor kan de overheidssteun afnemen, met alle maatschappelijke voordelen van dien.’ Ook zou die situatie volgens hem eerlijker zijn ten opzichte van de schuldeisers. Vaak worden die nu deels betaald door de gemeente. ‘Zij hebben zelf het risico genomen door een club tegen soms hoge rente geld te lenen. Het is eerlijker om hen ook zelf te laten betalen als de club problemen krijgt.’ Zo dacht de grootste schuldeiser bij Vitesse dat ‘supporters en regionale geldschieters Vitesse toch nooit zouden laten vallen’.

Handhaving nu moeilijk

Daarnaast schiet de KNVB zichzelf met de huidige regelgeving in de voet. Zo laat de situatie rondom Vitesse volgens de econoom ook zien. Omdat de sancties nu zo zwaar zijn, vragen rechters van de KNVB hele stevige onderbouwingen. ‘Met de voorgestelde regels wordt intrekking van de proflicentie een minder zware sanctie, zodat een rechter de sanctie mogelijk eerder zal steunen. Dit bevordert dan uiteindelijk de handhaving van licentieregels middels sancties.’