De helft van de Nederlanders maakt zich zorgen over de gevolgen van de geplande bezuinigingen op de gemeenten, met name omdat ze een verschraling van de voorzieningen vrezen. Om dat te voorkomen, is een meerderheid zelfs bereid een verhoging van de lokale lasten te accepteren.
Draagvlak voor verhoging lokale belastingen
De domeinen waarop volgens Nederlanders mag worden bezuinigd zijn Cultuur, Milieu & Duurzaamheid en Sport.
Kwetsbare burgers
Dat blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van Binnenlands Bestuur. Onder ambtenaren zijn de zorgen het grootst over de financiële druk die er door de geplande bezuinigingen ontstaat: 63 procent. De financiële middelen vanuit het rijk zullen volgens hen vanaf 2026 onvoldoende zijn om de gemeentelijke uitgaven te dekken. Met name voorzieningen en diensten zoals jeugdzorg, afvalinzameling of een bibliotheek komen, zo vrezen zij, door de geplande bezuinigingen onder druk te staan. Ze worden minder of zelfs helemaal wegbezuinigd. ‘Daarbij is de zorg dat minder voorzieningen en diensten ertoe leiden dat kwetsbare burgers verder in de problemen komen, hetgeen ook kan leiden tot groeiende sociale ongelijkheid’, aldus Ipsos I&O-onderzoeker Asher van der Schelde.
Cultuur en sport
Onduidelijk is nog waarop, maar de kans wordt groot geacht dat gemeenten niet aan bezuinigingen ontkomen. De onderzoekers vroegen daarom aan inwoners op welke domeinen Nederlanders dat acceptabel achten. De domeinen waarop mag worden bezuinigd en waarin zij investeringen minder belangrijk achten geacht zijn Cultuur (30 procent), Milieu & Duurzaamheid (29 procent) en Sport (21 procent). Er is het minste draagvlak om te bezuinigen op de domeinen Veiligheid (3 procent), Afvalinzameling (9 procent), Handhaving en toezicht (10 procent) en Openbare ruimte (10 procent).
Veiligheid
Volgens Van der Schelde zijn daarbij verschillen te zien tussen diverse groepen. ‘Zo vinden vrouwen vaker dan mannen dat er niet mag worden bezuinigd op de domeinen Veiligheid en Handhaving en toezicht. Ook vinden 65-plussers vaker dan jongere leeftijdsgroepen dat er niet op Handhaving en toezicht mag worden bezuinigd. Verder vinden Nederlanders uit niet-stedelijke gebieden vaker dat er op de domeinen Openbare ruimte en Afvalinzameling mag worden bezuinigd dan Nederlanders uit meer stedelijke gebieden.’
Een meerderheid (55 procent) betaalt overigens liever wat meer belasting voor het behoud van die voorzieningen, blijkt uit hetzelfde onderzoek. Van drie op de tien respondenten mogen de lasten niet verder stijgen, ook al houdt dat in dat het voorzieningenpeil daalt. Laag- en middelhoogopgeleiden kiezen vaker voor dit scenario dan hoogopgeleiden.
In totaal hebben 1.645 mensen aan het onderzoek meegedaan: 518 ambtenaren en 1.127 inwoners. De enquête werd in september 2025 gehouden.
Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 20 van deze week.
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Met deze totale deelname en daarnaast die van bijna 1/3 ambtenaren (!!) kan je je afvragen of deze enquete wel representatief is. De lokale lasten in sommige Gemeenten zijn de laatste 3 jaar bovendien al met 30%-40% gestegen.
Bezuigingen zullen daarom primair bij het Rijk zelf moeten plaatsvinden via ombuigen/bezuinigen, dereguleren, innoveren en uitgaven beter afstemmen op de beschikbare menskracht.
Na de verdubbelingen in de afgelopen jaren is het -gelet op de reeds aanwezige belastingdruk- bovendien wenselijk de rijksbelastingen zoveel als mogelijk buiten schot te houden dan wel over de volle breedte uit te voeren.
Precies. Jan met de pet is waarschijnlijk slecht vertegenwoordigd bij Ipsos I&O.
Lijkt mij een buitengewoon slecht plan. Om twee redenen:
A) de rijksoverheid kan geen inkomensbeleid meer voeren, omdat geen rekening gehouden kan worden met 340 verschillende belastingen per gemeente
B) lokale overheden zijn onvoldoende financieel onderlegd om de gevolgen van forse lokale belastingen in te schatten
Deze reactie is verwijderd
Als er al op gemeentelijke uitgaven zou moeten worden omgebogen kan het beste in eerste instantie als volgt worden gehandeld (in willekeurige volgorde):
-dereguleren en innoveren, dit in relatie met de personele bezetting.
-effiiciënt(er) gebruik van het bij de Gemeente in eigendom zijnde vastgoed (denk o.a. aan multifunctioneel gebruik, relatie kosten/gebruiksintensiteit, energieverbruik e.d.).
-meerjarenplannen voor dagelijks onderhoud en voor groot onderhoud/nieuwe kapitaalinvesteringen.
-het -zoveel als mogelijk is- volledig (of méér) uitlopen van de kapitaalinvesteringen.
Gelet op de huidige algemene lastendruk de gemeentelijke tarieven en belastingen NIET te verhogen, uitgezonderd de doorberekening van inflatie en indien nodig het inhalen van bestaande tarieven- en gemeentelijke belastingachterstanden.