Volgens Siep Eilander, directeur inkoopbeleid bij het directoraat-generaal Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk (DGOBR) passen de ARBIT in het concerndenken dat het directoraat bij het Rijk hoopt te introduceren.
Nieuw ARBIT nu al ter discussie
Volgens ICT~Office zijn leveranciers slechter af met de nieuwe Algemene Rijksvoorwaarden bij IT-overeenkomsten (ARBIT). De…
‘Dat betekent werkwijzen op elkaar afstemmen en standaardiseren, ook als het gaat om inkoop. Natuurlijk is er kritiek mogelijk op ARBIT, maar voor het bedrijfsleven is het winst wanneer alle overheden dezelfde contractvoorwaarden hanteren. Wij denken dat we het midden hebben gevonden tussen de eisen vanuit onze verantwoordelijkheid en de punten waarover het bedrijfsleven eerder zwaar was gevallen.’
Clausule niet gebruikt
Michel van Schie van ICT~Office ziet dat anders: ‘De ARBIT bevatten enkele aanpassingen ten gunste van de bedrijven, zoals het schrappen van de meestbegunstigdenclausule die de overheid de mogelijkheid gaf in bepaalde gevallen eenzijdig de prijs te verlagen. In de praktijk werd deze clausule uit de Biza-modelvoorwaarden echter niet vaak meer gebruikt. Vergeleken met de Biza-modelcontracten zijn er tal van bepalingen die de positie van leveranciers verslechteren en die de leveranciers opzadelen met extra verplichtingen, onuitvoerbare regelingen en nieuwe juridische onduidelijkheden. Zoals de buitensporige aansprakelijkheidsregeling die de leverancier opzadelt met een financieel risico dat een veelvoud van de contractprijs kan zijn.’
Garantie
De ARBIT voorzien ook in een periode van twaalf maanden waarin de leverancier gebreken gratis herstelt en een onderhoudsverplichting van vijf jaar. ‘Heel verstandig gezien het leergeld dat we hebben betaald’, zegt Eilander. Maar de overheid zal die garantie indirect zelf betalen, denkt Van Schie.
‘De herstelverplichting voor leveranciers geldt ook als de gebreken het gevolg zijn van ondeugdelijke specificaties en requirements van de kant van de overheid. Een leverancier die twaalf maanden gratis moet komen opdraven zal dat op een of andere wijze in de prijs verdisconteren.’
Een ander bezwaar van de brancheorganisatie betreft de betalingsprocedures, zegt Van Schie. ‘De boekhoudregels voor op Wall Street genoteerde bedrijven en de International Financial Reporting Standards voor veel andere IT-ondernemingen voorkomen dat deze bedrijven hun omzet ‘nemen’ als er in het contract ‘open einde bepalingen’ zitten waarvan de financiële impact op voorhand moeilijk valt in te schatten. De ARBIT zijn vooral een juridisch product dat weinig waarde hecht aan dergelijke financieel-economische aspecten.’
Onredelijk bezwaar
Eilander vindt dit een onredelijk bezwaar. ‘Wij betalen pas als er gepresteerd is. We kunnen toch moeilijk onze boekhouding, het kas-verplichtingenstelsel en de comptabiliteitswet aanpassen omdat er hier een aantal filialen van Amerikaanse bedrijven dat anders wil?’
ICT~Office heeft de rijksoverheid uitgenodigd om te overleggen over nieuwe uniforme gemeenschappelijke contractvoorwaarden die over vijf jaar klaar moeten zijn. DGOBR heeft de uitnodiging geaccepteerd, zegt Eilander. ’Je kunt je afvragen of er een situatie is waarin beide partijen helemaal gelukkig kunnen zijn, maar we hebben afgesproken samen deze weg op te gaan.’
Van Schie hoopt dat overheidsorganisaties ARBIT de komende vijf jaar ‘niet klakkeloos’ zullen toepassen. ‘Alleen wanneer dat in een inkooptraject concreet passend is. De ARBIT zijn niet toegeschreven op specifieke vormen van ICT-dienstverlening als hostingsdiensten. Tenslotte is gebruik van ARBIT voor overheidsorganisaties geen harde juridische verplichting!’
Niet vrijblijvend
Volgens Eilander zijn de ARBIT echter allerminst vrijblijvend: ‘De voorwaarden zijn door de ministerraad vastgesteld en de departementen hebben met elkaar afgesproken de ARBIT toe te passen. Behoudens uitzonderingen waarbij bepaalde voorwaarden echt niet aan de orde zijn, worden alle aanbestedingscontracten opgesteld overeenkomstig de ARBIT.’
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Anders dan in het artikel wordt gesteld, zijn IT leveranciers met de ARBIT bepaald niet slechter af dan voorheen. Integendeel, de nieuwe voorwaarden bevatten ruim 20 belangrijke wijzigingen ten gunste van het ICT bedrijfsleven i.v.m. de door Van Schie genoemde Biza modellen. Die geeft helaas ook overigens vooral blijk van een gebrek aan kennis van de ARBIT en dat is jammer zeker als je als woordvoerder van een branche-organisatie naar buiten treedt. Zo bevat de ARBIT bv. geen buitensporige aansprakelijkheidsregeling maar een regeling die op eigen voorstel van ICT Office is genuanceerd. Opmerkelijk ook dat een garantie van 1 jaar die uit niet meer bestaat dan gratis herstel van gebreken in IT producten, kennelijk al teveel is gevraagd. Hoeveel vertrouwen heeft de IT branche eigenlijk nog in eigen kunnen ? En waarom zouden algemene voorwaarden gebruikt door Nederlandse overheden voor prestaties op Nederlands grondgebied rekening moeten houden met de veronderstelde consequenties van Amerikaanse boekhoudregels ? Verondersteld, want dat de door Van Schie genoemde effecten ook inderdaad op kunnen treden staat bepaald niet vast. Zo kan ik nog wel even doorgaan maar laat ik volstaan met te verwijzen naar de vele positieve reacties vanuit advocatuur en wetenschap op de ARBIT waarin kwalificaties als evenwichtig en helder de toon zetten. En dat was toch echt anders toen 2 jaar geleden de ICT Office voorwaarden 2008 werden gepresenteerd. Jammer tenslotte toch ook dat DGOBR zich, het vorenstaande ten spijt, heeft laten overhalen tot het starten van gesprekken over nieuwe contractvoorwaarden. Daar was en is, mag duidelijk zijn, naar de overtuiging van velen geen enkele aanleiding toe !
Ruud Leether
Voorzitter van de ARBIT werkgroep