Bij het werven van nieuw talent kozen gemeenten vorig jaar vaak voor een ‘frisse blik’, laat de Personeelsmonitor 2024 van A&O fonds Gemeenten zien. Drie op de vijf gemeenten (58 procent) keken ook naar vaardigheden en talent in plaats van diploma’s. Daarbij is de helft van de gemeenten begonnen in het zelf opleiden van anders gekwalificeerd personeel (51 procent). Iets minder dan de helft (48 procent) maakte het gemakkelijker voor mensen om laagdrempelig kennis te maken met werken bij de gemeente.
‘Kijk naar skills in plaats van diploma’s’
Negen op de tien gemeenten nemen maatregelen om personeelstekorten op te vangen. Het oplossen vraagt vooral om creativiteit en flexibiliteit
Anders organiseren
Volgens Patricia Honcoop van A&O beseffen gemeenten dat ze ‘het moeten doen met de mensen die ze hebben’. Dat betekent ook: het anders organiseren van werk, voornamelijk door functies en taken te combineren, het mogelijk maken dat mensen meer uren werken en door samenwerking met andere gemeenten op personeel te versterken. Het laatste gebeurt meer bij kleinere gemeenten. Grotere gemeenten zetten weer vaker technologie in.
Stimuleren van leren
Honcoop: ‘Je ziet dat digitalisering processen voor goedkeuring van vergunningen vergemakkelijkt. Daar zijn minder mensen voor nodig.’ Verder zetten gemeenten stevig in op behoud en ontwikkeling van hun medewerkers. Bijna de helft van de gemeenten besteedde vorig jaar extra aandacht aan vitaliteit (48 procent), onboarding (47 procent) of het stimuleren van leren en ontwikkelen (47 procent).
Jongeren behouden lastig
Recent ontwaarde A&O al een trendbreuk in het aantal geplaatste vacatures bij gemeenten. Gemeenten lijken zo te anticiperen op financiële tegenwind. Nu de Wet DBA wel gehandhaafd wordt, is het aanbieden van een arbeidscontract aan zzp’ers aantrekkelijker. Honcoop: ‘In deze onzekere periode is de kans groter dat zzp’ers eerder willen overstappen. Dan hoef je geen vacature uit te zetten.’ Het behouden van jongeren voor de ‘relatief vergrijsde’ gemeenten blijft lastig. ‘39 procent vertrekt binnen drie jaar bij gemeenten’, weet Honcoop. ‘Vooral vanwege weinig doorgroeimogelijkheden. Het carrièreperspectief zit hem met name in financiële en inhoudelijke groei.’
Het aandeel vrouwelijke leidinggevenden bij gemeenten nam toe: van 45 naar 46 procent. Het landelijk gemiddelde bleef 30 procent.
Jongere stroomt nog vaak uit
De gemiddelde leeftijd in gemeenten is 46,5 jaar (in 2015 nog 48,3 jaar). Het aandeel van jongeren is 20,6 procent (in 2015 nog 14 procent). Vier op de vijf gemeenten ervoer geen belemmeringen bij het aannemen van jongeren, een vijfde wel. De belangrijkste belemmering is: te grote waarde hechten aan gemeentelijke werkervaring. Andere belemmeringen zijn: concurrentie met het bedrijfsleven en geen mogelijkheid om in te werken. Veelgebruikte instrumenten om de instroom van jongeren te bevorderen zijn: het aanbieden van stageplekken en traineeprogramma’s en specifieke startersfuncties. Toch nam het aantal gemeenten dat deze instrumenten inzet iets af. In 2024 bestond 23 procent van de uitstroom van medewerkers uit jongeren onder 35 jaar. Voornaamste reden voor uitstroom van jonge medewerkers: hun snellere arbeidsmobiliteit. Op twee staat onvoldoende carrièreperspectief/ doorgroeimogelijkheden. Daarna: concurrentie van andere gemeenten. Vooral kleinere gemeenten noemden het laatste als reden.
Aandeel leidinggevende vrouwen groeit
Er werken meer vrouwen (55 procent) dan mannen bij gemeenten. Dat is ook in fte (53 procent) zo. Het aandeel vrouwelijke leidinggevenden nam verder toe: van 45 naar 46 procent. Gemeenten lopen daarmee nog altijd flink voorop ten opzichte van de rest van Nederland. Landelijk bleef het aandeel 30 procent. In 2024 verdienden mannelijke gemeentemedewerkers gemiddeld een bruto maandsalaris van 4.815 euro, terwijl het salaris van hun vrouwelijke collega’s gemiddeld 4.706 euro bedroeg. De stijging van het bruto maandsalaris van vrouwen (6,7 procent) was in 2024 wel groter dan van mannen (6,1 procent). ‘Vrouwen zitten vaker in salarisschaal 7 tot en met 9, veelal functies in het sociaal domein’, weet Honcoop. ‘Mannen in lagere salarisschalen of juist in de hogere schalen.’ Het aandeel vrouwen in salarisschaal 10 of hoger nam wel opnieuw toe ten opzichte van 2023: van 40 naar 42 procent.
Lees meer informatie uit de Personeelsmonitor 2024 in Nieuws in Beeld in BB10.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.