Nederlander gelukkig met eigen woning en zeer ontevreden over woningmarkt

Nederlanders zijn over het algemeen blij met hun eigen woning, maar zeer ontevreden over de woningmarkt. Wonen is dan ook volgens kiezers het belangrijkste thema voor de politiek. Over concrete maatregelen om de wooncrisis aan te pakken, bestaat echter verdeeldheid.

Er bestaat een grote discrepantie tussen hoe Nederlanders hun eigen woning beoordelen en de woningmarkt als geheel. Nederlanders zijn namelijk enthousiast over hun eigen woning en beoordelen deze gemiddeld met een rapportcijfer van een 8,0. Slechts acht procent van de bevolking geeft een onvoldoende beoordeling aan de eigen woning. Dit betreft relatief vaak jongvolwassenen, huurders (vrije en sociale huur) en mensen die een groot deel van hun inkomen (meer dan 40%) uitgeven aan woonlasten.

Het omgekeerde is waar als het gaat om de gehele woningmarkt. Daar overheerst de negativiteit. Zeven op de tien (69%) Nederlanders geven de woningmarkt een onvoldoende beoordeling. Het gemiddelde cijfer is een 4,1. Geen enkele groep in Nederland is wél te spreken over de woningmarkt.

* Rapportcijfer van 1 - 10. Basis: allen (n = 1.183).  

Negen procent actief op zoek naar woning

Negen procent van de Nederlanders is actief op zoek naar een woning. Nog eens een kwart (24%) zou wel een nieuwe woning willen, maar is niet actief op zoek. De meerderheid (66%) hoeft geen andere woning. Opnieuw zien we dat vooral jongvolwassenen en huurders (met name in de vrije sector) actief op zoek zijn.

Wonen belangrijkste thema, maar geen enkele partij claimt het thema succesvol

Het thema wonen zien kiezers als het allerbelangrijkste thema voor de politiek. De helft (49%) van de kiezers noemt het als onderwerp waar de politiek met voorrang aandacht aan moet besteden. Dat is duidelijk vaker dan het op een na belangrijkste onderwerp, immigratie (37%).

Daarom is het niet verwonderlijk dat politieke partijen, van links tot rechts, in de campagne stevig inzetten op wonen. Toch weet geen enkele politieke partij zich succesvol op te werpen als issue owner op dit thema. Desgevraagd geeft de helft (49%) van de kiezers die wonen als belangrijk verkiezingsthema ziet, aan dat geen enkele partij in hun ogen de beste oplossingen heeft voor dit thema. GL-PvdA (11%), CDA (9%) en PVV (8%) worden door kleine groepjes kiezers beschouwd als issue owner, maar geen enkele partij steekt boven de andere uit.

Bouwen, bouwen, bouwen zegt de Nederlander

We stelden de volgende open vraag om te inventariseren hoe men denkt over oplossingen op de woningmarkt: Hoe denkt u dat het woningtekort in Nederland het beste opgelost kan worden?

Ten eerste valt op dat de grootste groep simpelweg zegt dat er (veel) meer moet worden gebouwd. Men vindt dat strenge regelgeving (bijvoorbeeld omtrent stikstof, maar ook bezwaarmogelijkheden en vergunningsprocedures) het bouwen bemoeilijkt en pleit voor versoepeling. Velen noemen hierbij dat er vooral betaalbaar moet worden bijgebouwd. 

Ook linken veel kiezers de problematiek op de woningmarkt aan immigratie. Velen ergeren zich aan de voorrang die statushouders krijgen bij woningtoewijzing. Zo schrijft een respondent: “Iedereen die hier op een sociale huurwoning wacht, wordt de pas afgesneden door asielzoekers.”

Een kleiner deel pleit voor financiële hervormingen. Bijvoorbeeld het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek. Ter illustratie: “Afschaffing hypotheekrente aftrek of verhoging eigen woning forfait. Meer middensegment woningen bouwen. Een overheid die woningbouw niet aan de markt overlaat, maar zelf aan het roer staat.”

Tot slot is er ook een groep die vindt dat er vooral slimmer moet worden omgegaan met de bestaande woonruimte. Zo schrijft iemand: “Bestaande kantoren verbouwen tot appartementen, leegstand beboeten.”

Vier op tien voor uitkoop boeren voor woningbouw

Tot slot legden we mogelijke maatregelen voor om in kaart te brengen hoe Nederlanders denken over verschillende oplossingsrichtingen. Vier op tien (39%) Nederlanders vinden dat boeren uitgekocht moeten worden om de woningbouw te bespoedigen. Minder vaak vindt men dat woningbouw ten koste moet gaan van groen in de stad (27% voor) of natuur (23% voor). Houdingen ten aanzien van deze thema’s zijn sterk verdeeld langs politieke lijnen. Links-progressieve kiezers zijn vaak voor de uitkoop van boeren, terwijl kiezers aan de rechterflank dit niet zien zitten.

Vier op tien willen scheefwonen aanpakken, minder steun voor oprekken inkomensgrens

Vier op de tien Nederlanders (41%) vinden dat ‘hogere inkomens in de sociale woningbouw verplicht zouden moeten verhuizen’ (29% vindt van niet). Kiezers van D66 (50%) en GL-PvdA (46%) vinden dat het vaakst, kiezers van BBB het minst vaak (25%).

Een plan van GL-PvdA om de inkomensgrens voor sociale huur op te hogen kan niet rekenen op veel bijval. Drie op tien (30%) is hier voor. Een vergelijkbaar deel (32%) is tegen.

Sociale huur niet bevriezen als dat leidt tot minder woningen

Het demissionaire kabinet was enkele maanden geleden voornemens de sociale huren te bevriezen. Afgelopen juni trok minister Keijzer dit wetsvoorstel in, met als argument dat een huurbevriezing sterke negatieve gevolgen voor de woningbouw zou hebben. [1]

Deze redenering vindt weerklank bij de kiezers. Als we de stelling voorleggen dat ‘het goed is dat het kabinet de huurprijzen in de sociale huur gelijk houdt’, is een ruime meerderheid (64%) van de kiezers het daarmee eens (10% oneens). Echter, als blijkt dat ‘woningcorporaties daardoor minder woningen kunnen bouwen’, staat nog maar 34 procent achter dit plan (aandeel oneens neemt toe naar 25%). 

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 26 tot maandagochtend 29 september 2025. In totaal werkten 1.183 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. De steekproef is grotendeels getrokken in het I&O Research Panel. Een deel deed mee via PanelClix. Dit zijn voornamelijk jongeren, lager opgeleiden en respondenten met een niet-westerse achtergrond. 

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in november 2023. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard (CBS). Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. Bij onderzoek is er sprake van een betrouwbaarheidsinterval en onnauwkeurigheidsmarges. In dit onderzoek gaan we uit van een betrouwbaarheid van 95 procent. Bij een steekproef van n=2.000 en een uitkomst van 50 procent is er sprake van een foutmarge van plus of min 2,2 procent.

Het volledige rapport is hier te lezen. Het Financieele Dagblad publiceerde een artikel over dit onderzoek.

[1] Minister Keijzer trekt wetsvoorstel huurbevriezing sociale huur in. Nieuwsbericht op Rijksoverheid.nl

---