De Mystery Burger in Best: Techniek staat voor niets, maar niet voor alles

‘We hebben nieuwe geluidskastjes!’ kondigt voorzitter Marieke Gondrie enthousiast aan. Burgemeester Rianne Donders is verhinderd, dus mag zij het technische hoogstandje van de raadzaal van Best presenteren. ‘Hopelijk een verbetering, want de vorige lieten het nogal eens afweten.’ Maar bij deze vergadering is het niet de techniek die de raad in de steek laat.

De raad besluit vanavond over de verordening voor startersleningen. In de oordeelsvormende sessie is het voorstel al uitgebreid bedebatteerd. Van die vergadering is een nette notitie bij de stukken toegevoegd, met de belangrijkste discussiepunten: differentiatie nieuwbouw en bestaande bouw, en of het budget toereikend is. Maar ook over het maximum leenbedrag was twijfel. ‘Naar aanleiding van de oordeelsvormende sessie is de verordening met het bedrag voor de starterslening aangepast,’ legt Gondrie uit. 39.000 euro, staat er nu als maximaal leenbedrag.

Dat is eigenlijk al opmerkelijk. Voorstellen die door het college aan de raad zijn overgedragen, kunnen niet meer door hen worden aangepast. Wethouders kunnen geen stukken amenderen, ook al hebben ze deze zelf ingediend. Goed, soms gaat het om minuscule kwesties waar het nodeloze vertraging oplevert wanneer de raad zou vragen om een heel nieuwe voordracht. Maar een bedrag toevoegen dat essentieel is voor het functioneren van een regeling?

Volgens Joost Snellen (Best-Anders) moet dat bedrag al anders. ‘In Best ligt de huizenprijs veel hoger dan landelijk,’ legt hij uit. ‘Meerdere gemeenten gebruiken andere bedragen.’ Hij stelt voor het maximum op te hogen naar 50.000, met ook een verhoging van het budget van een naar anderhalf miljoen euro. ‘Ik hoop dat ik jullie steun ervoor kan krijgen.’

‘Met dit geld kunnen we nu mínder mensen helpen,’ vraagt Steven van der Heijden (PvdA/GroenLinks). ‘Of heeft u daar niet over nagedacht?’ Al klinkt dat eerder offensief dan nieuwsgierig. Met de oude regeling heeft de gemeente 21 mensen kunnen helpen, legt Snellen kalmpjes uit. ‘Maar ook heel veel mensen niet,’ vertelt hij. ‘Omdat het bedrag te laag was.’

‘Hebben we dan morgen een vergadering over 60? Of over 70?’ vraagt D66’er Marius Ekamp. Vijftigduizend euro is juist het wettelijk toegestane maximum, zegt Snellen schouderophalend. ’50.000 is geen bedrag van de Rijksoverheid,’ zegt Leon Kennis (Best Open) beslist. ‘Heeft u wel goed geluisterd bij de oordeelvormende sessie?!’ Met een ruk buigt hij zijn nieuwe microfoon van zich af. ‘Huizenprijzen liggen in Best gemiddeld hoger dan in Tytsjerksteradiel.’ Hij lacht er wat ongemakkelijk bij. ‘Ik denk dat ik een redelijke vraag stel.’

Het kost wethouder Stan van der Heijden alle moeite om de ingewikkelde technische mogelijkheden en wettelijke kaders uit te leggen. ‘Er zijn gemeenten die een percentage hanteren,’ zegt Jo van den Boogaard (Jongerenpartij JO) nog. Dat lijkt op een poging mondeling nóg een amendement aan het debat toe te voegen. ‘Daar hebben we het in de oordeelvorming ook over gehad,’ zegt Kennis, nu knorriger dan eerst. ‘We moeten niet meer toestaan dat er na een oordeelvormende vergadering nog amendementen worden ingediend,’ moppert hij later.

Begrijpelijk, maar wel wat misplaatst. Amendementen laten juist zien waar de politieke verschillen nog zitten; daar is de besluitvorming voor. Oordeelsvorming is om die verschillen zichtbaar te maken, en van een afwegingskader te voorzien. Dan is het prima om te constateren dat ook daarna politiek afwijkende visies blijven bestaan. Maar ja, als je nieuwe informatie zonder zo’n afwegingskader op de agenda toelaat, is het niet zo gek dat voor sommigen de oordeel- of zelfs de beeldvorming opnieuw begint. Dan zit de ruis niet in de vergaderelektronica of het vergadermodel, maar in de vergadertechniek.