Gemeenten zijn nog veel te weinig doordrongen van het feit dat ze een leidende rol in de combinatie wonen, zorg en welzijn. Dat staat in de tussenrapportage van het Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen (AJT). Het team staat onder leiding van oud-wethouder Marnix Norder. ‘Gemeenten moeten veel meer de regie pakken.’
'Geen regie en visie op het gebied van langer zelfstandig wonen'
Gemeenten hebben geen visie over hoe ze beleid op het aantal ouderen dat langer zelfstandig blijft wonen vorm moeten geven. Dat schrijft de…
Totaalbeeld ontbreekt
Dat gemeenten sinds januari heel veel extra taken gekregen hebben op het gebied van zorg en welzijn, is bekend. Maar ook op het gebied van wonen verandert er veel voor gemeenten. Mensen moeten langer thuis blijven wonen en hoe dat vormgegeven wordt, ligt op het bordje van gemeenten. Het idee is dat gemeenten deze zaken samen op kunnen pakken ‘Maar een totaalbeeld van de consequenties en hoe die in samenhang op te pakken, ontbreekt’, concludeert Norder. ‘Een heel klein aantal is daar al mee bezig, maar over het algemeen is het nog erg versnipperd. Veruit het grootste deel van de gemeenten moet de samenhang nog gaan ontdekken.’
Verzorgingshuizen leeg
Het is geen verwijt, wil Norder benadrukken, maar wel een constatering. Bijvoorbeeld dat gemeenten nog geen visie hebben op wat de gevolgen zijn van het leeglopen van verzorgingshuizen. Ouderen met zorgpakket 1, 2 en 3 worden niet meer toegelaten tot verzorgingstehuizen. Norder: ‘Als je weet dat iemand gemiddeld 2,9 jaar in een verzorgingstehuis woont, kun je dus concluderen dat gemiddeld over drie jaar alle verzorgingshuizen leeg staan. Maar in die tehuizen zitten ook functies als dagbesteding, maaltijdservices of gezondheidscentra. Wat gebeurt daarmee? Bij gemeenten hoor ik nu “daar kunnen wij niets aan doen”. Maar ze zijn wel verantwoordelijk.’
Heroïneflats
Een ander voorbeeld. Het huisvesten van verslaafden. Vaak leven ze op bijstandsniveau en is er sprake van multiproblematiek. Als gemeenten niet oppassen, gaan ze in de allergoedkoopste woningen wonen en krijg je heroïneflats of verslaafdenflats, waarschuwt Norder. ‘Als je dat niet wilt, zul je spreidingsbeleid moeten ontwikkelen.’ En voor dat beleid zijn gemeenten verantwoordelijk, want per 1 juli (met het in werking treden van de Volkshuisvestingwet) moeten zij de corporaties aansturen. ‘In dit soort gevallen komen zorg en wonen dus bij elkaar, maar dat besef komt slechts heel langzaam door. Veel gemeenten staan nog in de stand “wij weten ook niet hoe het moet, het ligt bij het rijk”, maar dat is dus niet zo.’
Aanbodgestuurd
Op het terrein van informatievoorziening moeten gemeenten de burger veel beter in staat stellen zelf de regie te nemen, vindt Norder. Gemeenten denken nog veel te 'aanbodgestuurd'. Bijvoorbeeld als het gaat om iemand die beugels bij het toilet nodig heeft. Gemeentelijke websites melden vaak dat burgers met dit soort vragen zich tot een medewerker moeten wenden. ‘Terwijl in negen van de tien gevallen de burger het uiteindelijk zelf moet betalen, omdat hij te veel geld heeft’, aldus Norder. ‘Als je als overheid eerst de burger naar binnen trekt door te zeggen “kom met ons praten” en hij krijgt dan te horen dat-ie het zelf moet betalen, is dat vervelend. Als op de site de informatie beter is, schep je minder of andere verwachtingen.’
We doen al zoveel
Zeker weten doet hij het niet, maar Norder schat dat de helft van de gemeenten inmiddels in de smiezen heeft dat ze er verantwoordelijk voor zijn en dat ze zorg, wonen en welzijn in combinatie moeten gaan aanpakken. ‘Maar veel verder dan het besef komen ze vaak niet’. Met de andere helft is het nog slechter gesteld. ‘Die vraagt zich af “hoezo moeten wij er iets mee doen, we doen al zoveel”.’
Reacties: 5
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Wat we zouden kunnen doen is het gezamenlijk opzetten van een livinglab omgeving en de ervaringen daaruit met alle gemeentes delen. Nu gaat een ieder zijn eigen weg.
Mantelzorgwoningen kunnen veel oplossen,de kosten zijn minimaal en de huur kan via een Pgb opgepakt worden
Norder geeft het goede voorbeeld, jammer dat ambtenaren van gemeentes de draad zo laat oppakken,alleen omdat het moet.
Ik vind de foto van vrolijke en vitale oudere mensen boven het artikel misleidend. Ook vòòr 2015 zou er geen sprake van zijn geweest dat mensen uit deze categorie in een verzorigingshuis zouden zijn terechtgekomen. De bewoners die ik tegenkom in het verzorgingshuis waar mijn moeder woont zijn er echt heel anders aan toe. Ik zou niet weten hoe deze mensen nog thuis zouden moeten kunnen wonen. Fysiek en/of geestelijk zijn zij daartoe echt niet meer in staat. En dat mensen met zorgzwaartepakket 1, 2 of 3 ( en volgensmij ook 4) niet langer worden toegelaten en daarom over drie jaar de tehuizen leeg staan lijkt mij een 'optimistische' denkfout. Een groot deel van de mensen die nu gediagnostiseerd zouden worden in een van deze categoriën zijn na drie jaar wellicht in te delen in zorgzwaartepakket 4, 5 of meer. Slijtage en veroudering van mensen stopt echt niet omdat doelstellingen in beleid worden geherformuleerd.
Eens met advies van Norder! Samen met KCWZ hebben wij als Stichting Knarrenhof dan ook al 10 tips voor gemeenten opgesteld. (http://www.kenniscentrumwonenzorg.nl/dossiers/wo …
Eind september/ begin oktober praten we hier met aantal specialisten van gemeenten en zorg(kosten) hierover door. Want zorg gaat HET budgetonderdeel en HET integrale onderdeel van de gemeentes worden. Tijd om op te schakelen.
Mensen die mee willen praten en doen (dit is geen luistermeeting voor onervaren mensen) zijn welkom (info@knarrenhof.nl)
Veranderen is voor veel mensen heel lastig! Initiatief nemen om het anders te gaan doen vereist lef en doorzettingsvermogen. Gemeenten zouden meer initiatieven in de markt moeten omarmen om hier samen meer van te maken. Besluiteloos blijven zorgt niet voor actie. En actie is nu nodig, het probleem wordt namelijk alleen maar groter, de groep ouderen blijft voorlopig groeien.