De stille kracht van schuldhulp

Auteur bijdrage: mr. Charifa Choukeri

In een schuldhulptraject is het belangrijk dat cliënten weten waar ze aan toe zijn. Een beschikking helpt daarbij. Het geeft duidelijkheid over wat iemand mag verwachten en welke rechten en plichten gelden. Het is ook een manier om ervoor te zorgen dat een cliënt grip houdt op zijn eigen hulptraject en inzicht heeft in de gemaakte afspraken. Want een beschikking biedt ook rechtsbescherming.

Natuurlijk wordt bij de start van de schuldhulp een toelatingsbeschikking afgegeven, en aan het einde de beëindigingsbeschikking. Dat is logisch: de ene beschikking opent de deur naar hulp, de andere sluit die weer. Maar daartussenin? Dan worden ook regelmatig beschikkingen afgegeven Maar dit is vaak minder zichtbaar voor de cliënt.

Wanneer is een beschikking nodig

Een beschikking afgeven is nodig als de rechten of plichten van een cliënt worden veranderd. Bijvoorbeeld als hij recht krijgt op schuldhulp, als hij zijn auto moet gaan verkopen of als de gemeente naast een schuldbemiddeling ook budgetbeheer wil inzetten. Bijna elke wijziging van het Plan van Aanpak of een begeleidingsplan is dus een beschikking.

Gaat het puur om praktische afspraken, bijvoorbeeld een gesprek verzetten, dan verandert er niets aan de rechten of plichten en is er geen beschikking nodig.

Hoe ziet een beschikking eruit

Een mail of brief over schuldhulp is een beschikking als hij voldoet aan vier voorwaarden:

• Er is sprake van een beslissing van een bestuursorgaan, zoals de gemeente of een gemandateerde organisatie. De grondslag van de beslissing is de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening.
• Het is een beslissing gericht op een individuele situatie.
• Er is een wijziging in de rechten of plichten van de ontvanger.
• De beslissing is schriftelijk gecommuniceerd. Onder ‘schriftelijk’ wordt ook ‘elektronisch’ verstaan.

Voldoet de mail of brief aan deze voorwaarden, dan is het een beschikking. Ook al is dit bijvoorbeeld een informeel mailtje naar de cliënt. Een bezwaarclausule is niet noodzakelijk.

Waarom is een goede beschikking belangrijk voor een cliënt

Voor een cliënt is het belangrijk om zwart op wit te hebben welke hulp hij gaat ontvangen, wat de gemeente van hem verwacht en wat hij mag verwachten van de gemeente. Een beschikking beschermt de rechten van de cliënt. Want hij kan de gemeente erop aanspreken als de hulpverlening anders gaat dan is vastgelegd. Niet alleen bij het aanbieden en stoppen van hulp, maar ook bij het tussentijds aanpassen van de hulp die al loopt.

Daarom is het ook belangrijk dat de cliënt in de beschikking precies kan zien wat er is aangepast en waarom. Hieronder daarom 3 praktische tips voor een heldere beschikking.

•  Communiceer gestructureerd en altijd via mail of brief

Een cliënt moet tijdens een schuldhulptraject veel informatie verwerken. Schriftelijk en gestructureerd communiceren voorkomt dat informatie verloren gaat. Afspraken liggen duidelijk vast.

• Geef uitleg en schrijf toegankelijk

Een cliënt moet direct begrijpen wat de beslissing betekent en welke gevolgen eraan verbonden zijn. Gebruik daarom korte zinnen en vermijd jargon. In de tekst kan natuurlijk ook zichtbaar worden gemaakt welke stappen al zijn gezet en naar welk doel wordt toegewerkt. Daarmee wordt de meerwaarde van schuldhulpverlening en de aanpassing benadrukt.

• Voeg een bezwaarclausule toe

Het is belangrijk dat een cliënt weet dat hij ook regie heeft en dat hij in bezwaar mag gaan als hij het niet eens is met de invulling van zijn schuldhulptraject.

Conclusie

Tijdens een schuldhulptraject worden veel meer beschikkingen afgegeven dan vaak wordt gedacht. Niet alleen bij de start of het einde van het traject, maar juist ook tussendoor in het dagelijkse contact met cliënten. En dat is prima, want goede gestructureerde beschikkingen geven cliënten inzicht, enige regie en rechtsbescherming.