Individuele begeleiding op grond van de Wmo 2015 moet worden aangemerkt als een maatwerkvoorziening en niet als een algemene voorziening. Dat oordeelde de Rechtbank Noord-Nederland eind november. ‘Opnieuw een bevestiging dat je niet zomaar naar algemene voorzieningen kunt verwijzen of iets een algemene voorziening kunt noemen.’
Rechter: individuele begeleiding is geen algemene voorziening
Advocaat en sociaal-domeindeskundige Tim Robbe spreekt van een ‘belangrijke ontwikkeling voor gemeenten’
Een man ontving in De Fryske Marren op basis van de Wmo 2015 een maatwerkvoorziening in de vorm van een persoonsgebonden budget (pgb) voor drie uur individuele begeleiding per week. Die begeleiding werd geleverd door een vaste begeleider. Na zijn verhuizing naar Leeuwarden vroeg hij de gemeente om deze indicatie over te nemen.
Basisondersteuning
De gemeente Leeuwarden kende hem weliswaar een pgb toe voor drie uur thuisondersteuning per week, maar slechts voor de duur van een half jaar. Na deze overgangsperiode zou de man volgens de gemeente aangewezen zijn op zogenoemde basisondersteuning. Die ondersteuning kwalificeert het college als een algemene voorziening die voor hem passend en adequaat zou zijn.
Onvoldoende zorgvuldig
De man verzette zich tegen de beëindiging van zijn maatwerkvoorziening. Volgens hem vereist de begeleiding die hij nodig heeft een individuele afstemming op zijn persoonlijke situatie en kan die daarom per definitie geen algemene voorziening zijn. Ook stelde hij dat de gemeente onvoldoende zorgvuldig had onderzocht of de aangeboden basisondersteuning wel passend en toereikend was.
Maatwerk of algemene voorziening
Tussen partijen was niet in geschil dat de man op grond van de Wmo 2015 is aangewezen op individuele begeleiding. Het geschil draaide om de vraag of die begeleiding kan worden geboden in de vorm van een algemene voorziening, zoals de gemeente stelt, of uitsluitend als maatwerkvoorziening, zoals de eiser betoogt. Alleen in dat laatste geval kan de man een pgb krijgen om zijn vaste hulpverlener te behouden.
Centrale Raad van Beroep
De rechtbank wijst erop dat volgens vaste rechtspraak van de Centrale Raad van Beroep eerst moet worden vastgesteld welke ondersteuning naar aard en omvang nodig is, voordat kan worden beoordeeld of een algemene voorziening volstaat. Uit het dossier blijkt volgens de rechter niet dat de gemeente Leeuwarden dat onderzoek heeft verricht. Het college liet de invulling van de ondersteuning over aan betrokken zorgverlener(s) en legde geen individueel aantal uren vast.
Niet volledig in kaart
Daarmee heeft het college volgens de rechtbank miskend dat pas kan worden beoordeeld of een algemene voorziening passend is, nadat de specifieke situatie van de betrokkene volledig in kaart is gebracht. Dat is in dit geval niet gebeurd. Het onderzoek dat ten grondslag ligt aan het besluit voldoet daarom niet aan de eisen.
Nieuw besluit
De rechtbank gaat nog een stap verder en oordeelt dat individuele begeleiding naar haar aard altijd persoonsgericht is. Omdat deze begeleiding moet worden afgestemd op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van de cliënt, kan zij niet worden aangemerkt als een algemene voorziening in de zin van de Wmo 2015. Individuele begeleiding moet daarom worden beschouwd als een maatwerkvoorziening. Dat betekent dat de man recht heeft op de keuze voor een pgb en daarmee op voortzetting van de begeleiding door zijn vaste zorgverlener.
Het beroep wordt gegrond verklaard en het besluit van de gemeente Leeuwarden wordt vernietigd. De rechtbank draagt het college op een nieuw besluit te nemen met inachtneming van de uitspraak.
Pgb onmogelijk
Advocaat Renske Imkamp, die de man bijstond, noemt de uitspraak op LinkedIn ‘goed nieuws voor mensen met een pgb’. Volgens haar verwijzen gemeenten mensen die individuele begeleiding nodig hebben vaak naar algemene voorzieningen, waardoor een pgb bij een vaste zorgverlener onmogelijk wordt. ‘Deze uitspraak laat zien dat dat niet mag’, schrijft ze.
Jeugdhulp
Ook advocaat en sociaal-domeindeskundige Tim Robbe spreekt van een ‘belangrijke ontwikkeling voor gemeenten’. ‘Opnieuw een bevestiging dat je niet zomaar naar algemene voorzieningen kunt verwijzen of iets een algemene voorziening kunt noemen’, aldus Robbe op LinkedIn. Hij denkt dat deze uitspraak ook gevolgen heeft voor de jeugdhulp.
De gemeente Leeuwarden weet nog niet of ze in hoger beroep gaat. ‘Hier zijn we intern nog over in gesprek’, laat een persvoorlichter aan Binnenlands Bestuur weten.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.