Gemeenten hebben vorig jaar 4,4 procent (724 miljoen euro) meer uitgegeven aan het sociaal domein dan begroot. Vooral de uitgaven voor de jeugdzorg rijzen de pan uit. Daar werd vorig jaar 18,9 procent (605 miljoen euro) meer aan gespendeerd dan begroot.
Kosten jeugdhulp rijzen de pan uit
Gemeenten hebben vorig jaar 724 miljoen euro (4,4 procent) meer uitgegeven aan het sociaal domein dan begroot. Vooral de uitgaven voor de…
Analyse
Dat blijkt uit een analyse van de jaarrekeningen 2017 die in opdracht van Divosa is gemaakt. Aan de Wmo werd 122 miljoen euro meer uitgeven dan begroot en aan werk en inkomen 76 miljoen euro. De tekorten zijn deels gedekt vanuit de hogere gemeentefondsuitkering. Daarnaast is bezuinigd op uitgaven aan andere beleidsterreinen.
Bezuinigingen
Dat is ook in eerdere jaren gebeurd, zo blijkt uit het onderzoek. Om de kortingen op de rijksbudgetten op de Wmo, Jeugdwet en Participatiewet op te vangen, is en wordt op andere beleidsterreinen bezuinigd. Inmiddels komt 61 procent van de gemeentelijke uitgaven op het conto van die voor het sociaal domein. Dat was in 2015 56 procent. Het aandeel van de andere uitgaven daalde van 44 procent in 2015 tot 39 procent in 2017. In grote gemeenten (tussen de 100.000 en 250.000 inwoners) werd vorig jaar 66 procent van de begroting aan het sociaal domein gespendeerd, in 2015 bedroeg dat percentage 59 procent; een hogere stijging dan het landelijke gemiddelde.
Overschrijdingen
Gemeenten zullen ook dit jaar met budgetoverschrijdingen op het sociaal domein te maken krijgen. Bij de bepaling van het budget voor 2018 is te weinig rekening gehouden met de overschrijdingen over 2017, aldus de rapportage.
Verschillen tussen gemeenten
De tekorten op de jeugdhulp verschillen per gemeente. Landelijk bezien is er een tekort van gemiddeld 57 euro per inwoner. Gemeenten met 100.000 tot 250.000 inwoners zitten daar boven: daar bedraagt het gemiddelde tekort per inwoner 66 euro. Ook gemeenten tussen de 50.000 en 100.000 inwoners hebben een bovengemiddeld tekort per inwoner (62 euro). ‘De vier grote steden (als groep) komen duidelijk minder tekort op de integratie-uitkering dan andere groepen’, aldus de rapportage.
Autonome groei zorgvraag
Een duidelijke oorzaak voor de forse budgetoverschrijding van de jeugdzorg is er niet, stelt Divosa. De autonome groei van de zorgvraag, de inzet op preventie en de manier waarop gemeenten de jeugdzorg vormgeven en inkopen kunnen hier debet aan zijn. Er moet nader onderzoek naar de precieze oorzaken worden gedaan, vindt Divosa.
Benchmark
Landelijk en lokaal wordt al naar de oorzaken van de groeiende uitgaven gekeken. Divosa start in aanvulling daarop binnenkort een eigen onderzoek. Dit ‘Samen zicht op de uitgaven in het Sociaal Domein’ wordt een benchmark waarbij een aantal gemeenten hun uitgaven in de jeugdzorg vanuit verschillende invalshoeken vergelijkt. Onderzocht zal worden wat mogelijk ‘kostendrijvers’ zijn. Daarna worden ook de stijgende kosten binnen de Wmo nader onder de loep genomen.
Te lage budgetten
De te lage budgetten die het rijk aan gemeenten betaalt voor de bijstand is een van de oorzaken van de budgetoverschrijdingen op werk en inkomen. Ook de rijksbezuinigingen op de Wet sociale werkvoorziening leiden tot budgetoverschrijdingen bij gemeenten, aldus Divosa.
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Graag het artikel doorsturen naar minister De Jonge die van mening is dat het verhoogde accres dit kan opvangen. Dat is absoluut niet het geval. Met een voormalig wethouder als minister verwacht je meer begrip...
Quote Een duidelijke oorzaak voor de forse budgetoverschrijding is er niet. Haha, uhm misschien moeten we dan echt ook maar weer es de gemeenteraad en rekenkamer controleren. Want als zij geen overzicht meer hebben he... Tevens denk ik dat de jeugdzorg veel efficienter kan. Veel gemeenten hebben niet voldoende zorginstellingen en speciale kinderopvangcentra voor bijv. kinderen met mild/matige ASS problematiek. Veel SBSO’s zijn “gemakzuchtig” geworden en verkiezen dus liever de makkelijke kinderen met semi-milde adhd of lvb. De kinderen die ook gewoon in een groep kunnen functioneren maar meer structuur nodig hebben worden structureel geweigerd en gevolg daarvan is dat ze op dure persoonlijke en ambulante begeleiding zijn aangewezen. Verder ben ik ook organisaties tegengekomen die bijv. een begeleidingstraject de zgn. medische diagnostische centra, gerust langer uitstrekken en diagnoses bewust vertraagd. Waarom meer budget en eigenbelang. Triest hierin is dat de jeugd managers vd gemeenten echt wel geluiden van dit soort problematiek horen van o.a. de zorgnemers, ouders, voogden en misschien van een enkele whistle blower. Maar hierop geen actie (durven) te nemen. Ze spreken de welbekende zorgaanbieders niet aan op dit soort praktijken. Dus dit soort praktijken kunnen gerust doorgaan.. Kortom te weinig inspectie vanuit de gemeente en overheid op de kwaliteit van zorginstellingen en de toegankelijkheid vd zorginstellingen, betekent dus indirect een verhoging van de kosten van de Jeugdzorg. Dit zou heel wat uurtjes pgb; zin; ambulante zorg schelen per gemeente. Oh ja maar dan hebben we ook nog dat probleem vd rekenkamer en de gemeenteraad??