72.000 extra aanvragen zorgtoeslag na brief van de overheid

Gerichte brieven vanuit het ministerie van Financiën hebben 72.000 extra aanvragen voor de zorgtoeslag opgeleverd. Door deze extra aanvragen wordt er ruim 53,7 miljoen euro extra zorgtoeslag uitgekeerd. Volgens Coen van de Louw, directeur-generaal Dienst Toeslagen, onderstrepen de resultaten van de actie het belang van deze aanpak om burgers te attenderen bij het verkrijgen van hun recht.

'Diepe wens om niet-gebruik tegen te gaan'

Het is de derde keer dat Financiën met een dergelijke attenderingsactie komt. Van de Louw spreekt van een ‘diepe wens’ om niet-gebruik tegen te gaan. Zowel in de ambtenarij als de politiek. Ondanks allerlei campagnes blijft er toch een forse groep Nederlanders bestaan die geen gebruik maakt van de zorgtoeslag, terwijl zij hier wel recht op hebben. Financiën stuurde daarom medio juli brieven naar alle 200.000 burgers, waarvan door het ministerie wordt gedacht dat zij tot die groep behoren.

Doelgroep informeren

Waarom zo’n actie nodig is? De directeur-generaal heeft er geen simpele verklaring voor. ‘We doen al heel veel, via de pers, sociale media en in de openbare ruimte, maar een deel van de mensen blijkt toch niet aangesloten op die kanalen. Soms hebben mensen ook hulp nodig om te beseffen dat zij tot de doelgroep behoren, niet iedereen weet dat. Als je dan een brief krijgt denken mensen: als de overheid zelf zegt dat ik daar recht op heb zal het wel zo zijn. Het resultaat mag er zijn.’

Resultaat

Van de 200.000 mensen die een brief ontvingen vroegen er 72.000 ook daadwerkelijk zorgtoeslag aan, een respons van 35,1 procent. Met een gemiddeld bedrag van 743 euro per jaar gaat het om ruim 53,7 miljoen euro aan extra zorgtoeslag. Op de vraag of dit wel in de begroting past reageert Van de Louw gedecideerd. ‘Dit kost niks, want de maatschappelijke kosten bij het niet uitvoeren van deze actie zijn groter. Mensen helpen die schulden hebben omdat ze niet rond kunnen komen is vele malen duurder. Natuurlijk wordt het netjes verwerkt in de begroting van VWS, maar over die extra kosten is geen discussie. Zoals ik al zei: er is een diepe politieke wens om mensen te geven waar ze recht op hebben.’

Proactieve dienstverlening

Landelijk, maar ook lokaal, is er de laatste jaren meer aandacht voor het terugdringen van niet-gebruik. Het wetsvoorstel proactieve dienstverlening vanuit het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is inmiddels ingediend bij de Tweede Kamer. Daarin wordt geregeld hoe gemeenten, UWV en de Sociale Verzekeringsbank gegevens kunnen delen en samenwerken om proactief de bestaanszekerheid en participatie van inwoners te verbeteren. Bedoeld om het niet-gebruik van uitkeringen en voorzieningen te verminderen. Van der Louw laat weten dat er ook een wetsvoorstel vanuit Financiën in de maak is, waarmee hetzelfde wordt gedaan voor uitvoeringsorganisaties als de Dienst Toeslagen en de Belastingdienst.

Informatie delen

‘We moeten dit soort acties als overheid vaker doen, en het wetsvoorstel proactieve dienstverlening biedt daarvoor een robuuste grondslag, allereerst voor gemeenten, UWV en de Sociale Verzekeringsband.’ Ook voor Financiën maakt een wettelijke verankering nieuwe manieren van gegevens delen mogelijk waar dat nu nog niet mag. ‘Eén voorbeeld is het gebruik van telefoonnummers via de Belastingdienst. De Belastingdienst heeft van heel veel mensen telefoonnummers in hun systeem. Als we die bij de Dienst Toeslagen kunnen gebruiken om mensen te benaderen over toeslagen die zij mogelijk mislopen vergroot dat ons bereik.’

Fundamentele herziening

Terwijl de overheid het bereik van toeslagen en voorzieningen probeert te vergroten is er tegelijkertijd een meer fundamentele discussie gaande. Zo is er een vrij brede consensus dat het toeslagenstelsel flinke tekortkomingen heeft, zoals dat gewerkt wordt met een voorschot. Dit resulteert nog vaak in een situatie waarin mensen toeslagen moeten terugbetalen. Er is politieke steun om het toeslagenstelsel fundamenteel te herzien. Van de Louw vindt het geen reden om niet met dit soort acties door te blijven gaan. ‘Hoe een nieuw toeslagenstelsel eruit gaat zien is uiteindelijk aan de politiek. Wat ik wel weet is dat dit nog heel veel tijd gaat kosten. Dat neemt niet weg dat we op korte termijn al flinke stappen kunnen maken. Een bedrag van ruim 700 euro dat gestort wordt kan voor mensen die krap bij kas zitten heel erg veel betekenen.’