Drie amendementen op de Wet versterking regie volkshuisvesting, die begin juli door de Tweede Kamer zijn aangenomen, hebben de deur in het slot gegooid voor de VNG. De gemeentekoepel trekt zijn aanbeveling van het wetsvoorstel in en zal actief gaan lobbyen bij Eerste Kamerleden om na de zomer tegen te stemmen.
VNG keert zich finaal af van Wet versterking regie volkshuisvesting
Drie amendementen zitten de gemeentekoepel dwars.
Dat heeft de koepel woensdag aangekondigd.
De gewraakte amendementen zijn verschillend van aard, en komen uit uiteenlopende hoeken van de Kamer. Tegelijkertijd beroepen alle indieners zich qua urgentie op het woningtekort.
Aantasting autonomie
Twee van de drie amendementen tasten in de ogen van de VNG de autonomie van de gemeenten aan. Allereerst gaat het om een amendement van BBB-Kamerlid Marieke Wijen-Nass, dat steun kreeg van de coalitiepartijen, plus FvD, Ja21 en CDA. Dit amendement maakt het onmogelijk dat een gemeente beroep instelt tegen ‘besluiten van een bestuursorgaan van een andere gemeente, voor zover dat besluit betrekking heeft op de bouw van een of meer woningen’.
‘Een ontoelaatbare inbreuk op het recht op toegang tot de rechter voor gemeenten’
VNG
Het BBB-Kamerlid wil kortom voorkomen dat woningbouw vertraagt doordat twee buurgemeenten elkaar in de haren vliegen. De VNG vindt dit ‘een ontoelaatbare inbreuk op het recht op toegang voor hen tot de rechter’. ‘Een bouwproject in een buurgemeente kan grote gevolgen hebben voor bijvoorbeeld infrastructuur en voorzieningen in de eigen gemeente.’
Fatale termijn
Ondertussen hadden ook ChristenUnie, VVD, NSC en D66 een amendement ingediend dat een ‘fatale termijn’ voorschrijft als gemeenten niet op tijd beslissen over een woningbouwlocatie. Na een vast te stellen termijn zou de minister van Volkhuisvesting het recht krijgen om in te grijpen. ‘Het toevoegen van een fatale termijn heeft een versnelde werking op de woningbouwopgave doordat gekaderd is hoelang decentrale overheden in conflict mogen zijn voordat er ingegrepen wordt’, verklaren de indieners. ‘Bij veel projecten zal deze aanpak enkele jaren tijdswinst opleveren.’
De VNG vindt echter dat dit de belissingsmacht van gemeenten te ernstig schaadt. Bovendien: ‘Het ministerie heeft geen personeel om vergunningaanvragen te beoordelen.’
Graat in de keel
Tot slot is er een derde amendement dat de VNG als een graat in de keel steekt: het amendement van PVV-Kamerlid Jeremy Mooiman dat moet voorkomen dat gemeenten statushouders toevoegen aan de verplichte urgentiecategorieën die ze na invoering van de wet verplicht moeten opnemen in hun huisvestingsverordening. In het wetsvoorstel krijgen statushouders weliswaar formeel geen urgentie. Wél bijvoorbeeld mantelzorgers en mantelzorgontvangers, ernstig chronisch zieken, en woningzoekenden die uit een maatschappelijke opvang komen, een gevangenis of de forensische zorg.
Maar Mooiman wil niet dat gemeenten op eigen gezag statushouders als urgente woningzoekenden gaan behandelen.
Het amendement van Mooiman kreeg begin juli een formele meerderheid in de Tweede Kamer: 72 stemmen voor, 69 tegen. De reden dat dit lukte, was dat zes Kamerleden die tegen zouden stemmen (van de oppositie en van NSC) niet bij de stemming aanwezig waren. Van de voorstemmers waren er drie niet.
Onwerkbaar en onuitvoerbara
De VNG noemt deze wetswijziging juridisch ‘onwerkbaar en onuitvoerbaar’. De redenen zijn dat de gemeenten hun wettelijke taak om statushouders te huisvesten niet meer zouden kunnen uitvoeren, dat de inburgering staakt en mensen langer in asielzoekerscentra moeten verblijven. Bovendien vraagt de koepel zich af of dit overheidsbeleid niet door de rechter wordt teruggefloten.
Ambtenaren van minister Keijzer geven de VNG hierin gelijk, blijkt uit een beslisnota: ‘Voor dit amendement voorzien we naast uitvoeringsknelpunten ook knelpunten voor de juridische houdbaarheid vanwege strijd met het verbod op discriminatie op grond van nationaliteit in artikel 1 van de Grondwet.’ De reden is dat het amendement ervoor lijkt te zorgen dat statushouders in zelfs geen enkel geval recht krijgen op een urgentieregeling.
Met klem verzoeken
Al langer werkt het demissionaire kabinet aan de Wet schrappen voorrang statushouders bij sociale huur. Dit wetsvoorstel heeft minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting voor advies eind juni naar de Raad van State gestuurd. De VNG schreef eerder hierover aan minister Keijzer: ‘Wij concluderen dat de keten van opvang tot en met integratie door dit wetsvoorstel volledig vastloopt en dat de gevolgen hiervan worden afgeschoven op de samenleving. Wij verzoeken u daarom met klem af te zien van dit wetsvoorstel.’
Linksere gemeentebesturen
In een plenair Kamerdebat op 25 juni vertelde Kamerlid Mooiman waarom hij het amendement indiende. Hij vreest namelijk dat gemeenten de Wet schrappen voorrang statushouders bij sociale huur, straks kunnen omzeilen dankzij de Wet versterking regie volkshuisvesting. ‘We hebben de afgelopen maanden namelijk veel berichten gezien van veelal linksere gemeentebesturen, die aangeven het verbod op de voorrang simpelweg niet te willen gaan uitvoeren dan wel te willen gaan omzeilen’, zei hij. ‘De in dit wetsvoorstel opgenomen categorieën dreigen dat ook mogelijk te maken, waarmee het wetsvoorstel tot het schrappen van de voorrang voor statushouders onbedoeld zijn kracht zal verliezen.’
Zijn amendement lost dit op door een wijziging aan te brengen in het wetsgedeelte over ‘woningzoekenden’ die in een urgentiecategorie vallen. Mooimans aanpasing luidt: ‘Tot de woningzoekenden (…) behoren niet vreemdelingen aan wie een verblijfsvergunning als bedoeld in de Vreemdelingenwet 2000 is verleend.’
De BBB
De BBB-fractie stemde in met dit amendement, terwijl BBB-minister Keijzer dat had ontraden en in de Kamer had gezegd: ‘Als een statushouder op een gegeven moment op straat belandt en bij de maatschappelijke opvang terechtkomt, is er een andere grond op basis waarvan zo iemand, die legaal in Nederland verblijft, wel een urgentieverklaring kan aanvragen. Het zou wat mij betreft ook in strijd zijn met het discriminatieverbod als je dat zou verbieden.’
‘Als het door een amendement discriminatoir wordt, dan zijn we met elkaar fout bezig’
BBB-senator
Eerste Kamer
De kans is klein dat de Wet versterking regie volkshuisvesting in de Eerste Kamer strandt. De partijen die in de Tweede Kamer tegenstemden, hebben hier 28 zetels. De betrokken senaatscommissie wil wel eerst advies van de Raad van State over onder meer het amendement van Mooiman en het andere amendement over de ‘fatale termijn’. De reden is ‘zorg over de rechtmatigheid en uitvoerbaarheid’, zo schreef de commissie aan minister Keijzer.
Discriminatoir?
‘Ik ben aan het kijken of dit überhaupt uitvoerbaar is of dat het bij de eerste de beste rechter strandt omdat dit discriminatoir is’, zei zij zelf begin deze maand in de Eerste Kamer over het Mooiman-amendement. BBB-senator Robbert Lievense benadrukte tijdens ditzelfde debat dat hij weliswaar geen voorrang wil voor statushouders, maar ze gelijk wil stellen aan ieder andere burger. Achterstelling van statushouders keurt hij af. ‘Als het door een amendement discriminatoir wordt, dan zijn we met elkaar fout bezig.’
Reacties: 3
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Die arme statushoudertjes. Als we niet ogenblikkelijk in de houding schieten voor iedere Arabier die hier een gratis huis af komt halen, dan is het land te klein. Wilt u misschien twee gratis huizen - ook eentje voor de verhuur? - prima hoor. Wat zegt u? U bent homo in Eritrea? Ja dat is echt ons probleem. Hier heeft u een gratis huis en uitkering. U bent van het regime van Assad? Nou dan begrijpen we dat u vervolgd wordt. Subiet een gratis huis en een entreekaartje voor Europa. Uitkerinkje erbij? De markt voor apothekers is niet best hè?
./.
Iedereen met een Nederlands paspoort kan verder de vliegende vinkentering krijgen. Je eigen mensen mag je namelijk wél keihard discrimineren. Blijf maar lekker bij je ouders wonen tot je 50e, kut. Vóór jou tien Arabieren. En dat mag je letterlijk nemen.
Je bent gewoon jaloers hé, Simpeltje...
Beste mijnheer/mevrouw Werner, het is belangrijk dat u uw zorgen kan delen, maar het is ook erg belangrijk om respectvol met elkaar om te gaan. Wilt u dat alstublieft blijven doen?