Aantal gemeenten verhogen bouwleges fors

Wie een nieuwbouwwoning koopt, is vaak flink meer kwijt aan gemeentelijke vergunningen dan vorig jaar. Kerkrade spant de kroon met een prijsverhoging van 150 procent, Leiden heeft de bouwleges met 115 procent verhoogd. Gemiddeld gaat het om een verhoging van 2,4 procent ten opzichte van 2019. Dat staat in het jaarlijks onderzoek van de Vereniging Eigen Huis (VEH).

Terschelling duurste gemeente
In Kerkrade kost de bouwvergunning van een gemiddelde nieuwbouwwoning 8269 euro. Dat was vorig jaar gemiddeld 3316 euro. De gemeente Leiden rekent 7640 euro, tegen 3548 euro in 2019. Ondanks de extreme stijging is Kerkrade niet eens de duurste gemeente. Op het Waddeneiland Terschelling betaalt de koper maar liefst 11.946 euro voor de bouwvergunning, een stijging van 94 procent ten opzichte van 2019 (6150). Nummer twee is Oegstgeest met 9180 euro (7582 euro in 2019), gevolgd door Veendam met 9005 euro (7250 euro in 2019).

Laagste bouwleges
De laagste bouwleges betalen nieuwbouwkopers in Den Haag (gemiddeld 2057 euro). In de gemeente Beekdaelen (Limburg) zijn nieuwbouwkopers ook een stuk beter af. Zij betalen dit jaar 2351 euro voor hun bouwvergunning, een daling van 39 procent (3840 euro in 2019). Baarn toont eveneens aan dat de bouwleges omlaag kunnen; van 7480 euro in 2019 naar 4920 euro dit jaar, een daling van 34 procent. De gemeente Voorschoten was vorig jaar koploper met 12.000 euro aan leges voor een gemiddelde nieuwbouwwoning. Volgens VEH heeft deze gemeente gereageerd op hun kritiek en dit jaar de leges verlaagt met bijna 29 procent naar 8840 euro.

Te grote onderlinge verschillen
Vereniging Eigen Huis vindt de grote onderlinge verschillen tussen gemeenten onaanvaardbaar en dringt er bij minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) op aan de kosten voor bouwvergunningen aan banden te leggen.  'Dezelfde nieuwbouwwoning is alleen al daardoor in de ene gemeente vele duizenden euro’s duurder dan in een andere', aldus Cindy van de Velde, de algemeen directeur van Vereniging Eigen Huis. 'Dat moeten we echt niet willen.'

'Gemeenten moeten open kaart spelen'
Al vele jaren is de reactie van opeenvolgende ministers dat deze enorme prijsverschillen ongewenst zijn en daarom moet nu eindelijk eens iets gebeuren, vindt Van de Velde. 'Pas als alle gemeenten open kaart moeten spelen over hun kostenberekening kan worden gecontroleerd of die ook gerechtvaardigd zijn. De gemeenteraad kan dan beter controleren waar excessief hoge leges op zijn gebaseerd en zo nodig ingrijpen. Bij gemeenten die geen openheid geven zou minister Ollongren moeten ingrijpen.'

Kostenmodel VNG 'terzijde geschoven'

VEH wijst erop dat veel gemeenten het vrijblijvende kostenmodel voor bouwleges van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) al jaren terzijde schuiven. Omdat iedere gemeente de kosten van vergunningverlening op eigen wijze berekent, is het onmogelijk na te gaan of de bedragen in redelijke verhouding staan tot de werkzaamheden. Op elke vraag over een verhoging kan het antwoord zijn dat die ‘in lijn is met de gemaakte kosten’, aldus VEH. (ANP/Redactie)

Dubbele verhoging

Bouwleges die een koper betaalt zijn niet alleen afhankelijk van het tarief dat de gemeente rekent, maar ook van bouwkosten van de woning. Doorgaans zijn de leges gebaseerd op een percentage van de bouwkosten. Omdat de afgelopen vijf jaar zowel de gemiddelde legestarieven als de gemiddelde bouwkosten zijn gestegen krijgt de toekomstige huiseigenaar een dubbele verhoging gepresenteerd.

Kostenstijging 25 procent in vijf jaar
VEH zocht uit dat in vijf jaar tijd het legestarief ruim 6 procent steeg en de bouwkosten in diezelfde periode met ruim 17 procent gestegen. Daardoor betaalt betaalt een koper van een nieuwbouwwoning in 2020 gemiddeld bijna 25 procent meer voor dezelfde bouwvergunning dan in 2015. Bij de meeste belastingen (zoals ozb of eigenwoningforfait) daalt het tarief juist als de waarde van de woning stijgt.