Bollengemeenten: néém de warmtewet aan

Dat is het samenwerkingsverband dat binnen de Bollenstreek meerdere aardwarmtebronnen wil realiseren De NAM heeft eerder in Noordwijk geboord, dus er is veel bekend over de ondergrond hier. Er zijn twaalf mogelijke boorlocaties in de streek, met in totaal een potentieel van circa 200 MW uit. Dat is gigantisch. Dat is meer dan de Bollenstreek nodig heeft, dus de deuren staan ook open voor Oegstgeest, Katwijk en Alphen aan de Rijn. D4 en Shell hebben een opsporingsvergunning, waarmee ze mogen boren. Projectontwikkelaar D4 is de initiatiefnemer, Shell de kennishebber van de ondergrond en Firan is de netbeheerder.

Al doende leert men, want de eerste bron zou in Noordwijk komen en wij dachten eerst: we beginnen met het aanleggen van een warmtenet in Noordwijk en dan breiden we geleidelijk uit. Maar dat is helemaal niet handig, want het hele dorp moet dan op de kop om de benodigde schaal te bereiken. De conclusie is dat je eerst de transportleiding van Noordwijk naar Hillegom moet aanleggen, zodat we daarna in elk dorp 700 woningen per jaar kunnen aansluiten.

Dat leren gebeurt dan op basis van de verkenning die we nu doen: welke huizen hebben de meeste warmte nodig?, wat is dan het beste tracé om aan te leggen, waarmee besparen we het meeste gas en hoe bieden we onze inwoners en ondernemers comfort en zekerheid? Er staan veel bedrijven te springen om deze oplossing, omdat wij in de Bollenstreek veel bollentelers hebben. In het voorjaar trekken zij, richting feestdagen en Pasen, de tulpen uit de bol. Dan moet het warm zijn. Daarna worden de bollen gedroogd om te kunnen bewaren. Hier is warmte voor nodig.

Ook onze woningbouwcoöperaties zijn volledig aan boord. Daardoor kunnen we een grote hoeveelheid woningen aansluiten, waardoor je de volloop sneller realiseert en het geheel betaalbaarder maakt. Een probleem dat we gaandeweg tegenkwamen, en waarvoor we nu in de Den Haag gehoor vinden, is dat de transportleidingen niet zijn opgenomen in de subsidiemogelijkheden. Dat is een hele dure investering. Als je die voorinvestering moet afwentelen op die inwoners, dan krijg je die business case niet rond. Er is wel veel geld, maar het zit soms in de verkeerde potjes.

Nou, hopelijk weinig. We hebben als vier gemeenten de samenwerking op papier met elkaar bekrachtigd. Het is ook nog eens zo dat we dit in regioverband van Holland-Rijnland doen. Daarnaast hebben we HLTsamen (de ambtelijke werkorganisatie van de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen, red) en zitten we in een RES-regio, die ook een actieagenda heeft. Warmte is daar een belangrijk onderdeel van. Daar kun je je niet zomaar aan onttrekken.

Ik ben van dezelfde politieke partij, en ik weet precies hoe hij erin zit. Het feit dat de RES weggaat... Ja, weet je... Toen het begon, vond iedereen het ingewikkeld. En wat dat betreft, is het jammer: de RES komt nu net goed op stoom. Wij zijn overigens een van de slechtste RES’en van Nederland, maar dat terzijde.

Twintig procent van Nederland woont in Zuid-Holland. Er moeten 280.000 woningen bij. Wij zitten in een bollenstreekgebied waar geldt dat de bollenteelt niet zomaar mag afnemen. Dat staat in het Programma Landelijk Gebied Duin- en Bollenstreek. Als je grond onttrekt aan de bollenteelt moet je dat compenseren. Dat is bedoeld om het karakter van de Bollenstreek te beschermen tegen de stedelijke groei van de Randstad. Dus je mag op bijna geen enkele plek iets doen. De provincie puzzelt zich helemaal suf.

Ik maak me daar niet zo'n zorgen over. Wij werken samen in het Holland-Rijnland-verband en dat blijft wel overeind. We zitten met elkaar in regionale projecten. We hebben een regio-deal die we moeten uitvoeren. Dus wij blijven in dit conglomeraat echt wel bij elkaar. Je hebt elkaar nodig in dit traject. Dit kun je niet alleen. Dit overstijgt je gemeentegrens.

Deels ben ik het ook wel eens met Silvio. Want ik zit in een gemeente die grenst aan de Haarlemmermeer. Daar zit een water tussen, en zodra de provincie Noord-Holland begint, houdt het op. Dan denk ik: joh, naast mij staan windmolens…, in de zee staan windmolens…, waarom kijken we niet meer met een helicopter view naar: wat is waar nodig? En hoe stemmen we dat met elkaar af? Het is misschien heel mooi als we samen met de Haarlemmermeer aquathermie te gelde maken, met die ringvaart. Ik noem maar een voorbeeld.

Dat is sowieso voor latere datum, omdat wij het allereerst van het grootste belang vinden dat we inwoners kunnen vertellen dat het warmtenet betrouwbaar is, dat het veilig is, dat het betaalbaar is en dat het dat blijft. Ik wil dat het rijk eerst die wetgeving goed dichttimmert en we heldere afspraken hebben met KGG.

Ik vind dat bewoners het gevoel moeten krijgen dat we hier aan nieuwe nutsvoorziengen werken. Vergelijk het dus niet met een elektriciteitsnetwerk, maar met de watervoorziening. Net zoals je water uit de kraan krijgt, krijg je warmte in je huis. We hebben eerder een tool gebruikt met de naam Populytics. Dat is een softwareprogramma dat inwoners de gelegenheid geeft op mijn stoel te zitten: wat zou jij doen als je deze keuzes moet maken? Misschien zetten we dat opnieuw in.

We moeten bewoners laten participeren, maar in dit geval moeten we ook gewoon kijken: wat is slim om te doen en wie heeft daar het meeste baat bij? Wij zelf zijn er enorm bij gebaat om Stek, onze woningbouwcoöperatie, volledig aan te sluiten. De corporatie gaat straks in bepaalde wijken aan de slag. Als die projecten succesvol zijn, en die mensen zijn blij, dan rolt het wel door.

Als de hele woningbouwcoöperatie meedoet, heb je al ruim 11.000 huizen in je omgeving die sowieso van die warmte voorzien worden. Plus dat een aantal grote afnemers in de regio, zoals hotel Huis ter Duin, ook geïnteresseerd zijn. Hoe meer je aan de voorkant de volloop garandeert, hoe bereikbaarder het warmtesysteem wordt.

Het eerste anderhalf jaar vond ik wel een opgave. Ik ben toen aan de slag gegaan met de mogelijke komst van windenergie in onze gemeente. Ik heb alle huishoudens een brief gestuurd om participatie te doen. Maar dat was wel pittig, want er ontstond een weerstand die ik vooraf niet direct aan had zien komen.

Dat je denkt: waar zit die weerstand precies? En waarom zijn mensen zo onaardig? Ik word zelf niet bedreigd, maar ik zit in een intervisiegroep met drie wethouders die dat wel worden. Dan denk je: dit is wel een apart vak. Je doet het niet gauw goed.

Ik sprak met een lokale ondernemer in warmtepompen, die alles wilde behalve wat wij doen. Toen zei ik: “Ga nou eens op mijn stoel zitten. Jij hebt de mooiste apparatuur, maar die past niet in een woning van Stek. We moet een oplossing kiezen die past bij iedereen, die betaalbaar, haalbaar, veilig en goed is. Het kan best wel zijn dat we over twintig jaar in een andere film zitten, met innovaties zijn die we nu niet kennen. Maar ik vind dat we nu stappen vooruit moet zetten, Ik vind het aardwarmtetraject zelf een van mijn mooiste trajecten. Omdat we een stip op de horizon hebben: wij willen dat dit lukt.