Het is onzeker of de doelen die de minister van Infrastructuur en Waterstaat stelt voor de besparing van drinkwater zullen worden gehaald. Maatregelen komen traag op gang en er is onvoldoende zicht op welke ingrepen effectief zijn.
Besparing drinkwater komt traag op gang
De besparing op drinkwater komt maar traag op gang en de minister van IenW weet te weinig van de effectiviteit van mogelijke maatregelen.
Geen concrete maatregelen
Dat stelt de Algemene Rekenkamer in het rapport ‘Drinkwater onder druk’, waarin wordt verwezen naar een eerdere waarschuwing van het RIVM uit 2023. Als het drinkwatergebruik niet afneemt, heeft Nederland over vijf jaar 102 miljard liter meer drinkwater nodig dan in 2020. Sinds 2022 zijn al tientallen drinkwateraanvragen van zakelijke gebruikers geweigerd.
Het kabinet had als doel dat huishoudens in 2035 gemiddeld nog slechts 100 liter drinkwater per persoon per dag verbruiken, tegenover 119 liter in 2023. Voor bedrijven moet het verbruik in 2035 20 procent lager liggen dan in de periode 2016–2019. De afgelopen jaren nam het waterverbruik van huishoudens af, terwijl het verbruik door zakelijke gebruikers juist steeg.
De Rekenkamer ziet het als positief dat er meetbare doelen zijn vastgesteld, maar signaleert ook knelpunten. Het ontwikkelen en uitvoeren van nieuw beleid kost veel tijd. Maatregelen worden wel onderzocht. Denk aan de verplichting om toiletten in nieuwbouwhuizen door te spoelen met regen- of huishoudwater. Er lopen publiekscampagnes om mensen tot zuiniger watergebruik aan te zetten, maar verder blijven concrete maatregelen uit.
Tussendoelen kunnen helpen om richting 2035 bij te sturen
Uit: Rapport 'Drinkwater onder druk' van de Algemene Rekenkamer
Beleidsresultaten ‘zorgelijk’
Een lichte verhoging van de waterprijs zal volgens de onderzoekers vermoedelijk weinig effect hebben op het verbruik. Technische ingrepen waar de minister onderzoek naar doet, kunnen bovendien pas op langere termijn worden verplicht. Maatregelen voor drinkwaterbesparing komen traag op gang, constateert de Rekenkamer: ‘Het blijkt lastig om drinkwaterbesparing bij huishoudens te realiseren en de minister weet niet goed wat effectieve maatregelen voor zakelijke gebruikers zijn.’ Ook ontbreekt informatie over de gevolgen van drinkwaterschaarste. ‘We vinden het twijfelachtig dat de doelen die de minister stelt voor de besparing van drinkwater door huishoudens en zakelijke gebruikers zullen worden behaald.’ Gezien de ernst en urgentie van de problemen, beoordeelt de Rekenkamer de beleidsresultaten als ‘zorgelijk’.
Om gedragsverandering te stimuleren, zou de minister meer urgentie moeten creëren bij burgers en bedrijven, adviseert de Rekenkamer. Daarnaast is beter inzicht nodig in het drinkwatergebruik van bedrijven, om effectieve maatregelen te kunnen bepalen. Informatie over de mogelijke gevolgen van drinkwatertekorten – bijvoorbeeld voor de woningbouw – ontbreekt grotendeels. Juist die woningbouw beschouwt de minister als ‘kans’ voor besparing, maar eerdergenoemde verplichting tot hergebruik van water in nieuwbouw kan op zijn vroegst pas in 2028 worden ingevoerd. Dan zijn er al veel huizen gebouwd zonder zo’n systeem. Een ‘gemiste kans’, aldus de Rekenkamer.
De daling in huishoudelijk drinkwaterverbruik heeft overigens weinig te maken met het kabinetsbeleid. Tijdens de coronapandemie steeg het watergebruik door meer thuiswerken, terwijl de daling sinds 2022 mogelijk te danken is aan korter douchen door hoge energieprijzen en nattere zomers. De Rekenkamer noemt het ‘opvallend’ dat de minister, ondanks de stijging van het drinkwaterverbruik van zakelijke gebruikers, niet heeft zien aankomen dat drinkwatertekorten zich al zo snel zouden laten gelden. Omdat er geen tussendoelen zijn gesteld, kan de minister ook niet zien of hij tot 2035 op schema ligt. ‘Tussendoelen kunnen helpen om richting 2035 bij te sturen’, merkt de Rekenkamer op. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderschrijft die aanbeveling.
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Ach daar gaan we weer. Net als met stikstof en energie storten we ons bij watervrrbtuik vol enthousiasme op micromanagement. Alsof een minuut korter douchen het verschil gd maken.
Uiteraard lopen we in die discussies met een grote grote boog om het werkelijke probleem heen (de boeren bij het stikstof; datacentra welkom). In plaats daarvan kijken we liever met een vergrootglas bij de mensen thuis. Op de radio hoorde ik een eikel koekwausen over dekseltjes op de pannetjes tijdens het koken om "samen" energie te besparen. Dat zal een knal geven!
En laten we het ook vooral niet hebben over de immigratie, die alleen al in de afgelopen 4 jaar (!) de bevolking deed groeien van 17 naar 18 miljoen. Wie daarover begint is natuurlijk racist en vervent aanhanger van het Derde Rijk. Maar voor de goede orde: voor de Arabische en Oost-Europese aanwinsten is nog eens een miljoen extra woningen gepland! Die uitbreiding kan blijkbaar wel.
Het eerste deel van je verhaal ben ik het mee eens. De rekening wordt voor een groot deel bij de burger gepresenteerd en die mag straks in de zomer geen zwembadje meer in de tuin opzetten want drinktwater. Terwijl Google et al hele serverparken staat te koelen omdat wij al onze gegevens in de cloud opslaan, of aan AI vragen hoe je een condoom omdoet.
Maar het tweede deel is een whataboutism en feitelijk onjuist. We zijn niet in 4 jaar van 17 naar 18 miljoen gegaan maar in 8 jaar, dat is een overdrijving van 100%. Bovendien begin je met een enorm xenofobische toon over Arabieren en Oost-Europeanen, terwijl vooral de Arabieren juist het minst met woningnood etc. te maken hebben en in alle opzichten een zwaar benadeelde groep zijn. Kritisch zijn over migratie is prima, maar wees dan realistisch. En heb je feiten op orde.