Wat zijn de kosten en baten van multifunctionele daken?

Auteur: Lara Welling, Junior Adviseur Energietransitie en Beleid bij Arcadis

In de stedelijke omgeving is ruimte voor klimaat- en wateropgaven schaars, maar er ligt een enorme kans op onbenut dakoppervlak. Multifunctionele daken bieden niet alleen allerlei mogelijkheden voor gebruik, maar kunnen ook de leefbaarheid in de stad vergroten. Het blijkt echter lastig om partijen te vinden die willen investeren in deze veelbelovende oplossing. Het probleem? De baten van multifunctionele daken zijn niet altijd helder. Niet alle voordelen zijn direct in geld uit te drukken of zichtbaar voor gebruiker én investeerder. Samen met CE Delft ontwikkelde Arcadis een rekentool voor de gemeente Rotterdam dat de kosten en baten van multifunctionele daken inzichtelijk maakt. Ik werkte mee aan de geoptimaliseerde versie van deze rekentool.

Een multifunctioneel dak bevat verschillende functies. Denk aan een combinatie met beplanting (groene functie), waterberging (blauwe functie), zonnepanelen (gele functie) en ontmoetingsplekken (rode functie). Met de aanwezige functies, maakt de rekentool de maatschappelijke en financiële kosten en baten van multifunctionele daken inzichtelijk. Het rekeninstrument is ontwikkeld binnen het Europese LIFE-programma voor milieu- en klimaatactie en is gratis toegankelijk via het Nationaal Dakenplan.
Ook is er een onderbouwingsrapport beschikbaar.

Inzicht in kosten en baten

Het doel van het rekeninstrument is om zowel de financiële kosten en opbrengsten als de maatschappelijke kosten en baten mee te nemen bij het ontwerpen van multifunctionele daken. De effecten zijn niet alleen in geld uitgedrukt; ook worden de maatschappelijke voordelen en win-winsituaties duidelijk. Het instrument geeft zowel kwantitatieve als kwalitatieve effecten weer, waarbij kosten voornamelijk bestaan uit investeringen en beheer- en onderhoudskosten. Voorbeelden van maatschappelijke baten zijn de stijging van de vastgoedwaarde, verminderen van hittestress en verhogen van biodiversiteit. Ook worden financiële opbrengsten zichtbaar: denk aan een mogelijke exploitatie van het dak met een commerciële functie, energieopbrengst door zonnepanelen of waterhergebruik.

De tool is niet enkel interessant voor investeerders. Ook gebouweigenaren, aannemers, crowdfunding organisaties, studenten en gemeenten krijgen inzicht in de kosten en baten van multifunctionele daken. Voor veel partijen van belang om in te zetten voor een duurzame stad.

Zet de stap naar multifunctionele daken

Als lid van het projectteam heb ik enorm veel geleerd. Hoewel ik al kennis had van klimaatadaptatie en groene daken, realiseer ik door dit project hoe belangrijk het is om de voordelen van multifunctionele daken zowel kwalitatief, kwantitatief als financieel te waarderen. Ik zag hoe waardevol het is om de precieze kosten en baten van maatregelen inzichtelijk te maken. Niet alleen maakt dit investeren in multifunctionele daken aantrekkelijker, maar het geeft ook een dieper inzicht in de verbonden kosten en voordelen. Ik geloof dat als investeerders de voordelen van multifunctionele daken zien, zij ook intrinsiek gemotiveerd zullen zijn om de stap tot investeren te zetten.