In 2027 moet er een nieuw verdeelmodel zijn voor het provinciefonds, het geld dat de provincies van het rijk krijgen om hun taken uit te voeren. Over de verdeling wordt al jaren gepraat. Vooruitlopend op het nog vast te stellen model - waarover nog steeds discussie is - wordt komend jaar op verzoek van de provincies al een tussenstap gezet.
Tussenstap laat provincies wennen aan nieuwe financiën
Met een tussenstap worden provincies alvast voorbereid op de nieuwe financiële tijden. Sommige krijgen veel meer geld, andere minder.
Verschillen
Dat betekent dat in 2026 sommige provincies minder geld krijgen dan nu en andere juist meer. Zo ontvangt Zuid-Holland ongeveer 18 miljoen meer en Friesland krijgt er 8 miljoen bij, Utrecht en Overijssel zien hun uitkering met respectievelijk 10 en 6 miljoen dalen. Van andere provincies is de aanpassing nog niet bekend.
Weeffout
Via het provinciefonds wordt ruim 3,5 miljard euro verdeeld, onder meer op basis van het aantal inwoners en de taken die een provincie heeft. Noord- en Zuid-Holland pleiten al langer voor een nieuw verdeelmodel, omdat ze door een 'weeffout' sinds 2016 minder geld krijgen dan waar ze recht op zeggen te hebben.
Rechtgetrokken
Het rijk heeft fouten gemaakt met kortingen op geld dat provincies krijgen voor jeugdzorg en het openbaar vervoer, stelde ook de Raad voor het Openbaar Bestuur vast. Zuid-Holland is daardoor volgens eigen berekeningen al ruim 100 miljoen euro misgelopen, Noord-Holland meer dan 75 miljoen. Ze krijgen dat geld niet terug; wel wordt de verdeelfout in een nieuw model rechtgetrokken.
Frictie
Dat betekent dat er ook provincies op achteruitgaan, iets wat de afgelopen maanden tot onderlinge frictie leidde. Over het nieuwe verdeelmodel is nog geen overeenstemming. Daarom hebben de provincies met de betrokken ministeries afgesproken in 2026 een tussenstap te zetten, met alvast wat aanpassingen. Volgens het Interprovinciaal Overleg (IPO) is dat om het effect van 'historisch scheefgegroeide verhoudingen' te beperken.
Onlangs bleek uit berekeningen van Ard Schilder, directeur-secretaris van de Zuidelijke Rekenkamer, voor Binnenlands Bestuur dat de financiële positie van provincies de afgelopen decennia fors is verslechterd. Terwijl de verantwoordelijkheden toenemen, blijven de middelen achter.
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Belangrijk:
x) zorgvuldige, toekomst gerichte waterdichte afspraken (denk o.a. inflatie, af/toename activiteiten).
x) overgangsregeling(en).
x) weeffouten die al 9 jaar (!) bestaan alsnog recht te trekken etc.