Grotere EU bijdrage Nederland niet alleen voor Defensie

De EU moet in staat zijn om zichzelf te verdedigen, met een prijskaartje van 500 miljard, en dat is een belangrijke reden de afdracht aan de EU vanaf 2028 te verhogen. Dat vindt het Europees Parlement. Die defensiekosten moeten gaan naar een gezamenlijke strategie, steun voor de Europese defensie-industrie, verbeterde militaire mobiliteit, cybersecurity en een sterkere grensbewaking.

Met name de 1 procent van het bruto nationaal inkomen (BNI) die lidstaten afdragen aan de EU moet omhoog, zegt rapporteur Siegfried Mureșan, de Roemeense christendemocraat die samen met de Portugese sociaaldemocraat Carla Tavares de positie van het Europees Parlement voor de meerjarenbegroting van 2028 tot 2034 coördineert. De inkomsten van de Europese Unie bestaan uit de 1 procent van het BNI, invoerrechten van importen naar de EU, een klein deel van de BTW en een heffing op niet gerecycled plastic.

Voorstel begroting op komst

De Europese Commissie komt naar verwachting voor de zomer met voorstellen over de meerjarenbegroting en dan bepaalt Nederland de reactie op die voorstellen. Die voorstellen bepalen, zoals u in deze podcast kunt horen,  hoeveel geld er naar de boeren gaat of naar de gemeenten of naar mensen die langdurig werkloos zijn, of naar onderwijs en onderzoek. Eigenlijk gaat het geld, in de periode van 2021-2027 ruim 1074 miljard, tegen 2018 prijzen, naar alle hoeken van de samenleving. Slechts een klein deel is bedoeld voor de politiek/bestuurlijke organisatie van de EU. Vervolgens moeten de lidstaten over die voorstellen unaniem een besluit nemen. Daarna moet het Europees Parlement de uiteindelijke begroting met absolute meerderheid goedkeuren. Dat proces duurt twee jaar. Maar omdat we zo kort voor de voorstellen van de Europese Commissie zitten, lopen gemeenten, provincies, Europees Parlement en lidstaten zich al warm.

Nederland: geen cent te veel

Dus schreven minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) en Heinen (Financiën, VVD)  eind maart de noodzaak van meer gezamenlijke Europese defensietaken te onderkennen. Maar uitgangspunt is dat de Nederlandse afdracht aan de EU niet verder stijgt dan in de Nederlandse begroting is opgenomen, schreven ze er bij. Volgens hen zijn scherpe keuzes nodig.

Siegfried Mureșan onderschrijft dat van harte. Hij is niet bang dat het Nederlandse standpunt  ervoor zorgt dat er geen akkoord komt of dat noodzakelijke uitgaven niet kunnen worden gedaan. De huidige begroting kwam tot stand na flinke ruzie tussen Nederland, dat samen met onder meer Oostenrijk en Denemarken tot de zuinige landen behoorde en vooral zuid-Europese lidstaten zoals Italië en Portugal aan de andere kant en ook het Europees Parlement wilde meer dan de zuinige landen. Nu lijken de kaarten iets anders te liggen. Mureșan: ´De Denen hebben al gezegd dat er meer geld nodig is voor defensie.´ Hoeveel het percentage van de 1 procent van het Bruto Nationaal Inkomen volgens hem moet stijgen, wil hij niet zeggen.

Niet ten koste van boeren en gemeenten

Wel wil hij dat de EU een robuust cohesiebeleid moet voeren, dus het mag niet ten koste gaan van investeringen in lokale regionale overheden. De rekening mag ook niet bij de boeren komen te liggen: die zorgen ook voor veiligheid, te weten voedselveiligheid vindt hij. ´Cohesie en de agrarische sector zijn van vitaal belang voor de burgers van de EU.´

De voorzitter van het Europees Parlement, de Maltese Roberta Metsola, zegt dat het Europees Parlement vindt dat de begroting flexibel moet zijn, strategisch goed moet worden ingezet, bijvoorbeeld daar waar cohesie en defensie elkaar ondersteunen en ook verantwoordelijk naar de toekomst toe. Mureșan: ´We moeten burgers beter beschermen, snel reageren op crises en een sterkere meer concurrerende Unie zijn. Ook is hij ertegen dat er een envelop voor alle binnenlandse en agrarische fondsen komt. Gemeenten en provincies ageren daar al vanaf vorig jaar april tegen, toen het plan uitlekte. Het lijkt toch in de voorstellen te komen. Niet echt een goed idee, menen Mureșan en Tavares. Mureșan: ´Dat verandert een budget in 27 agenda´s en dat ondermijnt gezamenlijke prioriteiten.'