Begin december beslissen alle gemeenten hoeveel hun inwoners volgend jaar moeten betalen voor de riolering en het afval. Dat zijn geen moeilijke beslissingen. Begin deze maand hebben de gemeenten hun begroting al vastgesteld. Daarin staat wat de riool- en afvalbelasting moeten opbrengen. Ook is bekend hoeveel huishoudens er in de gemeente zijn. Met een simpele deling is dan het bedrag per huishouden uit te rekenen.
Efficiëntie is verboden
Kosten van een gemeente aan armoedebeleid mogen niet worden doorberekend is de belastingtarieven van die gemeente. Mag niet van het Rijk.
Veel gemeenten willen de huishoudens met de laagste inkomens vrijstellen van die belastingen. Dan moeten de kosten betaald worden door de andere huishoudens. Die andere huishoudens betalen dan iets meer, en de huishoudens met de laagste inkomens hoeven niets te betalen. Zo kosten die belastingvrijstellingen niks voor de gemeente.
Maar eigenlijk is het helemaal niet efficiënt om alle huishoudens met een laag inkomen vrij te stellen van de riool- en afvalbelasting. Niet alle huishoudens met een laag inkomen zijn namelijk arm. Er zitten ook mensen bij in een koophuis met afgeloste hypotheek, die vele tonnen vermogen hebben. Er zitten mensen bij met een prima belastingadviseur – en een Mercedes voor de deur. Er zitten zelfstandigen bij die vorig jaar goed verdienden maar dit jaar veel minder.
Wat een stomme regel
En aan de andere kant zijn er ook huishoudens die een paar euro te veel verdienen om ‘arm’ genoemd te kunnen worden, maar toch nauwelijks iets te besteden hebben. Het is daarom efficiënter om mensen die de riool- en afvalbelasting niet kunnen betalen, gericht te helpen met armoedebeleid. Dan helpen de gemeenten precies de mensen die hulp nodig hebben.
Er is alleen een probleempje. Als de gemeente niet kiest voor vrijstellingen, maar voor armoedebeleid, dan mag ze niet aan de andere huishoudens iets hogere belastingen vragen. Want als ze dat doet, maakt ze zogenaamd winst op de riolering en het afval.
En dat mag niet van het rijk. De gemeente mag de kosten van dit armoedebeleid niet doorrekenen in de belastingtarieven van de andere huishoudens.
Dus als de gemeente kiest voor de efficiënte methode om te helpen, armoedebeleid, dan kost dat de gemeente geld.
En als ze kiest voor de niet-efficiënte methode, vrijstellingen, dan mag de gemeente wel de andere huishoudens iets meer vragen en kost het de gemeente geen geld. Wat een stomme regel! Kunnen we die alsjeblieft heel snel veranderen?
