Advertentie
digitaal / Nieuws

Persoonsgegevens geen eigendom van burger

Burgers moeten regie kunnen houden op wat er met hun persoonsgegevens gebeurt, maar ze zijn geen eigenaar van hun persoonsgegevens. Dat zegt staatssecretaris Raymond Knops in een brief aan de Tweede Kamer.

22 juni 2020
privacy-shutterstock.jpg

Burgers moeten regie kunnen houden op wat er met hun persoonsgegevens gebeurt, maar ze zijn geen eigenaar van hun persoonsgegevens. Dat zegt staatssecretaris Raymond Knops in een brief aan de Tweede Kamer.

Regie

De Kamer had vorig jaar de vraag gesteld of het niet beter was de burgers het eigendom van de eigen persoonsgegevens te geven, als het kabinet wil dat ze meer regie kan houden over het gebruik en de opslag van hun eigen gegevens. Maar dat is geen goed idee, denkt Knops. Volgens de staatssecretaris is het ook niet nodig: een burger zal het eigenaarschap vooral opvatten als zeggenschap, maar die kan niet volledig zijn. Zo moet de overheid die gegevens zelf gebruiken voor de uitvoering van haar wettelijke taken, en ervoor zorgen dat die gegevens actueel, beschikbaar en betrouwbaar zijn. ‘Om die reden kan een burger de overheid bijvoorbeeld niet verbieden om zijn of haar naam, adres en geboortedatum vast te leggen, en kan hij of zij het door de overheid vastgestelde inkomen of de WOZ-waarde van zijn of haar woning niet naar believen veranderen of wissen.’ Bovendien gaat het vaak om objectief vast te stellen feiten, zoals een geboortedatum, lichaamslengte of kenteken van de auto. Die moeten feitelijk correct geregistreerd worden.

Zaak

 De wet is ook niet ingericht op eigenaarschap van persoonsgegevens, stelt Knops. Volgens de wet is eigendom het meest omvattende recht dat een persoon op een ‘zaak’ kan hebben. ‘De persoonsgegevens van een burger zijn geen zaak en vallen dus niet onder dit eigenaarsbegrip. Bovendien wekt eigenaarschap de indruk dat een ’eigendom’ van persoonsgegevens zou kunnen worden overgedragen, bijvoorbeeld door de eigen nationaliteit of achternaam aan een ander te schenken. Ook dat kan niet aan de orde zijn.

AVG

Volgens Knops is het veel beter om rechten en plichten rond de persoonsgegevens van een burger op een andere manier te beschermen, zoals in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Daarin staat immer vastgelegd dat een burger regie houdt op de eigen gegevens door het recht op inzage, en de mogelijkheid tot correctie van de persoonsgegevens.

Reacties: 8

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Jeannot Waisvisz / Concernadviseur
Als leek vraag ik me af: Maar wie is dan wel eigenaar van mijn persoonsgegeven (= alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon)? De be/verwerker die zich aan de AVG moet houden? De centrale overheid?
criticus
@Jeannot Waisvisz

Zoals hierboven te lezen is, heeft alleen een zaak een eigenaar. Gegevens zijn geen zaak. En hebben dus geen eigenaar.
Pien Dageraad / Begeleider
Het is wel duidelijk wie eigenaar is van onze persoons gegevens, dat is de overheid. En er worden steeds meer wetten en regels verzonnen om die gegevens te kunnen delen met allerlei andere partijen, zogenaamd voor onze veiligheid. Onze eigen gegevens vallen als los zand door onze vingers, keurig opgevangen door de overheid om er mee te doen wat ze willen.
Mr A.F. le Gras / beleidsadviseur
De constatering dat data onstoffelijk zijn en dus geen eigenaar hebben of kunnen hebben gaat geheel voorbij aan het feit dat de juridische vormgeving van het begrip eigendom in een ver verleden heeft plaats gevonden en dus zeker niet toegespitst is op hedendaagse vragen over de eigendom van data. Telkens als er nadien toch behoefte ontstond aan bescherming van onstoffelijke zaken, is die bescherming er ook gekomen (bv in de vorm van intellectuele eigendomsrechten) en het valt dus niet in te zien waarom dat niet ook voor data in het algemeen en persoonsgegevens in het bijzonder geregeld zou kunnen worden. Simpel vaststellen dat persoonsgegevens onstoffelijk zijn en dus niet vatbaar zijn voor eigendom is dan ook niets minder dan pure intellectuele armoede. Het minste wat we zouden kunnen doen is erkennen dat data een enorme vermogenswaarde vertegenwoordigen (zie de waarde van Google cs) en alleen al om die reden eindelijk eens fatsoenlijk beschermd moeten worden. Dat geldt ook voor het subspecies persoonsgegevens. Het is juist dat de AVG een zekere bescherming biedt, maar die is op de keper beschouwd heel beperkt. Tijd dus voor een fundamenteel andere aanpak dat wat de Staatssecretaris voorstelt. Voor intellectuele luiheid is in dit digitale tijdperk geen ruimte meer.
Janet / beleidsadviseur
Ook de reactie dat eigenaarschap de indruk wekt dat rechten kunnen worden overgedragen of veranderd is een manier om te voorkomen dat je als persoon zelf wat over je gegevens te zeggen hebt. Want het is wel duidelijk dat het rijk dat wil blijven hebben. En onze data worden steeds meer gebruikt zonder ooit de vraag te stellen of we dat wel willen. Ik zou het beter vinden als het een gedeelde verantwoordelijkheid is. Dat de overheid niets met onze gegevens kan doen zonder dat wij dat zelf willen. Maar ja, dat gaat waarschijnlijk niet gebeuren.
K.M. Schaap / afdelingshoofd burger- en bestuurlijke zaken
Het lijkt mij prima als ieder voor zich kan uitmaken of hij eigenaar is van zijn persoonsgegevens of dat hij dit bij de overheid laat.

Degenen die kiezen om het eigendom zelf te houden dienen dan wel verstoken te blijven van alle overheidsvoorzieningen waar die gegevens voor nodig zijn en ik wens de zeurpieten (mag dat nog in deze tijd?) dan veel geluk met hun eigen gegevens.
Jan Anton Buis / AVG-adviseur
Vanuit de AVG bekeken is eigendom geen vraag. Wel, dat áls je gegevens ergens voor wilt verwerken, daar een goede reden voor moet zijn en dat je dat op een maatschappelijk verantwoorde wijze moet doen, er open over moet zijn en degene van wie je de gegevens verwerkt regie moet geven, voor- danwel achteraf. Zie overweging 4 AVG: De verwerking van persoonsgegevens moet ten dienste van de mens staan. Het recht op bescherming van persoonsgegevens heeft geen absolute gelding, maar moet worden beschouwd in relatie tot de functie ervan in de samenleving en moet conform het evenredigheidsbeginsel tegen andere grondrechten worden afgewogen.

De AVG wordt veel te vaak gezien als "kan-niet-mag-niet"-wetgeving. Dat is echt flauwekul! Het is ook weer niet zo, dat iedereen dan maar mag doen wat haar/hem goeddunkt.
Mr A.F. le Gras / beleidsadviseur
Ook de bijdrage van Jan Anton Buis laat zien dat de bescherming van de AVG bij lange na niet ver genoeg gaat. De kern van de vraag blijft dus waarom data en dus ook persoonsgevens minder beschermd zouden moeten worden dan bv een merk of andere onstoffelijke zaken zoals auteursrechten ? En als de huidige wetgeving daarin tekortschiet, waarom de Staatssecretaris dan niet eens wil overwégen met nieuwe wetgeving te komen?
Advertentie