Bezorgdheid over big data-projecten bij de overheid

Een groep specialisten brengt binnenkort een bezoek aan minister Ard van der Steur van Justitie en Veiligheid en plaatsvervangend minister Blok van Binnenlandse Zaken, om in gesprek te gaan over de rechtsbescherming van de burger bij big data-projecten. De groep, bij elkaar gebracht door Bits of Freedom, maakt zich zorgen over privacy bij big data-toepassingen.

Ongerichte surveillance

Bij het gesprek, dat gehouden wordt naar aanleiding van het WRR-rapport 'Big Data in een vrije en veilige samenleving', wordt er aandacht gevraagd voor diverse punten zorg over de rechtsbescherming van de burger, die volgens de afgevaardigden niet ondergeschikt mag worden aan de efficiencywinsten die de overheid hoopt te behalen. Ongerichte surveillance en gebrek aan doelbinding bij het verzamelen van de data zijn de voornaamste punten van zorg.

Schadelijke effecten voor democratie
De afgevaardigden waarschuwen onder meer voor het ontbreken van noodzaak van de ontwikkeling van technologische middelen en schadelijke effecten binnen een democratische rechtsstaat, omdat burgers bij surveillance steeds meer zelfcensuur toepassen. Ook vrezen ze een verstoring van de relatie tussen overheid. De individuele rechtsbescherming komt in het gedrang omdat burgers steeds meer moeten bewijzen dat ze ten onrechte met een profiel zijn geassocieerd, in plaats van omgekeerd.

Menselijke vooringenomenheid
Dan zijn er nog institutionele vooroordelen, dat wil zeggen: datasets die worden samengesteld door mensen met hun menselijke vooringenomenheid. Discriminatieproblemen kunnen door machine learning cumulatief versterkt worden. Ook tasten big data-toepassingen het vertrouwen in digitale communicatie aan. ‘Als burgers de digitale infrastructuur niet meer kunnen vertrouwen, richt dat maatschappelijke schade aan.’ De voor het gesprek uitgenodigde afgevaardigden bestaan onder meer uit vertegenwoordigers van de Nederlandse Vereniging voor Strafrechtadvocaten, de Nederlandse Journalisten Vereniging, Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten en Internet Society Nederland.

Lees hier het WRR-rapport Big Data in een vrije en veilige samenleving 

Lees hier de brief van de afgevaardigden aan de minister.