Eén gemeentelijke webarchitectuur onhaalbaar

Tof Thissen gelooft naar mijn mening terecht in de kracht van decentraal. Of 'van onderaf'. Er kunnen heel interessante dingen uit voortkomen als het initiatief van onderaf komt. En als dat initiatief vervolgens de zegen van boven krijgt.
In 2005 bedachten een paar webwerkers bij verschillende ministeries dat het wel zo handig zou zijn om een aantal zaken gezamenlijk te regelen. Dat werd een projectje waar al snel - dankzij een doortastende coördinator op het ministerie van Algemene Zaken - het beraad van secretarissen-generaal haar goedkeuring aan gaf. Een grass-roots initiatief dus met de zegen van boven; dat bleek een gouden recept te zijn.
Het project leverde een gemeenschappelijke stijlgids voor ministeriewebsites op, samen met een set voorbeeldtemplates die elk ministerie naar eigen inzicht mocht gebruiken. Ondanks - of misschien juist doordat - er geen verplichting was om een gemeenschappelijke grafische stijl te hanteren, kozen op één na alle ministeries er voor om die set voorbeeldtemplates te gebruiken en ontstond er toch een samenhangende look & feel. Maar wel behield elk ministerie het eigen CMS. Want het bleek uiteindelijk nauwelijks relevant om daarop te standaardiseren.
Maar de gemeenschappelijkheid was er. En het onderling vertrouwen ook. Die aspecten hebben zeer zeker bijgedragen aan het uiteindelijke besluit om alle ministeriewebsite op te heffen en onder gezamenlijke vlag - en huisstijl - verder te gaan.
Belangrijk kenmerk: het was vooral geen 'groots en meeslepend' project. En er waren ook geen aanzienlijke centrale budgetten om het allemaal te realiseren. Wat het wel was: een unieke samenwerking die niet werd verziekt door machtsdenken of politieke spelletjes. Als er niet veel geld mee gemoeid is, is de kans daarop al een stuk minder.
Vraag is alleen of zoiets in gemeenteland ook kans van slagen heeft. Misschien wel, als de juiste mensen het mandaat krijgen en door die mensen er in slagen een gemeenschappelijk doel na te streven wordt nagestreefd, heeft het kans van slagen. Maar vooral geen grote budgetten voor vrijmaken, is de les. De uiteindelijke bekostiging moet óók 'van onderaf' komen.
O ja, ik zou bijna vergeten om ook nog iets te zeggen over de Webrichtlijnen. En dat kan natuurlijk niet ;-).
Mijn tip: beschouw de Webrichtlijnen voor de verandering eens niet als een technisch probleem - want hoeft ze echt niet te zijn - maar als een indicator voor bestuurlijke en organisatorische complicaties. Een van de mensen die al eerder heeft gereageerd, Derk Kremer, heeft het helemaal bij het rechte eind: de sleutel tot succes is goed opdrachtgeverschap. Zodra je daar echt grip op hebt, dan komen die Webrichtlijnen vanzelf wel. Net als de klanttevredenheid. En is de veiligheid van gemeentewebsites ook niet langer een probleem. En is budgetoverschrijding bij ICT-projecten niet langer een vanzelfsprekendheid.
Goed opdrachtgeverschap dus, dáár moeten de overheid vooral in investeren. Want dat levert het al gauw veel meer op.